Dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne – dla kogo?

Dobrowolna ubezpieczenie zdrowotne jest przeznaczone dla wszystkich, którzy mieszkają w Polsce i:

  • nie posiadają obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego;
  • nie są członkiem rodziny osoby, która jest objęta obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym;
  • nie zostały powołane lub odwołane ze służby w siłach zbrojnych lub cywilnych;
  • nie są objęte ubezpieczeniem zdrowotnym w jednym z krajów należących do UE lub EFTA.

Dobrowolne ubezpieczenie może także obejmować osoby, które m.in.:

  • pracują, ale przebywają na bezpłatnym urlopie;
  • są wolontariuszami i nie posiadają innego ubezpieczenia;
  • są posłami w Parlamencie Europejskim;
  • nie są zatrudnione i nie pracują na własny rachunek;

W przypadku, gdy bezrobotny otrzymuje zasiłek dla bezrobotnych – osoba ta podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu. O tym, kto opłaca składki chorobowe, można przeczytać w naszym wcześniejszym artykule. Dobrowolnemu ubezpieczeniu mogą również podlegać cudzoziemcy, jeżeli spełniają przynajmniej jeden z poniższych warunków:

  • posiadają obywatelstwo państwa należącego do UE lub EFTA – oraz w wyjątkowych sytuacjach (gdy nie spełnia tego warunku), ale posiada pozwolenie na pobyt czasowy lub otrzymał status uchodźcy i podlega ochronie czasowej;
  • studiuje na terenie Polski lub jest wolontariuszem;
  • należy do zakonu;
  • jest w trakcie odbywania stażu adaptacyjnego lub kursu języka polskiego.

Dobrowolna składka zdrowotna

Taka forma ubezpieczenia zdrowotnego jest płatna. Dobrowolna składka na ubezpieczenie zdrowotne jest zależna od tego, jaka jest wysokość średniego, miesięcznego wynagrodzenia w danym kwartale. W ostatnim kwartale 2022 r., przy podstawie 6739,42 zł, jej wysokość od października do końca grudnia wynosiła nie mniej niż 606,55 zł miesięcznie. Ponadto również niektóre osoby będą musiały uiścić opłatę dodatkową. Jej wysokość obliczana jest od kwoty przychodów. Może ona wynosić:

  • 20% dochodów – gdy przerwa wyniosła od 3 do 12 miesięcy;
  • 50% dochodów – przerwa wynosi od 1 roku do 2 lat;
  • 100% dochodów – gdy nie było się ubezpieczonym od 2 do 5 lat;
  • 150% dochodów – brak ubezpieczenia od 5 do 10 lat;
  • 200% dochodów – gdy nie posiada się ubezpieczenia powyżej 10 lat.

Opłatę należy wyliczyć, a następnie przesłać na numer rachunku właściwego miejscu zamieszkania, wojewódzkiemu oddziałowi NFZ – zanim przystąpi się do podpisania umowy. 

O jakich dokumentach trzeba pamiętać?

Aby zostać objętym dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym, należy złożyć dokumenty takie jak:

  • wniosek o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym – jest dostępny na stronie internetowej NFZ. Należy go pobrać, wydrukować w 2 egzemplarzach, a następnie wypełnić;
  • Ważny dokument tożsamości – dowód osobisty, paszport lub prawo jazdy.

Na wypadek, jeżeli byłeś wcześniej ubezpieczony, będziesz również musieć przedstawić dokumenty potwierdzające:

  • ostatni okres ubezpieczenia;
  • ostatnią, opłaconą z tytułu ubezpieczenia składkę – może to być m.in. druk ZUS RMUA.

Do ubezpieczenia można także zgłosić osobę z rodziny. W tym celu, do właściwego miejscu zamieszkania, wojewódzkiemu oddziałowi NFZ należy dostarczyć akt małżeństwa lub legitymację szkolną (ewentualnie studencką) dziecka.

Musisz również pamiętać o tym, że jeżeli jesteś wolontariuszem – koniecznie musisz być obecny przy składaniu wniosku. Będzie bowiem wymagane od Ciebie podpisanie oświadczenia. Osoby, które są studentami, wnioski mogą składać sami lub za pośrednictwem uczelni. W jej obowiązku znajduje się również zgłoszenie ubezpieczonego do ZUS-u oraz opłacanie Twoich składek. O tym, jak wypełnić ZUS krok po kroku pisaliśmy już wcześniej. Osobom zainteresowanym tym tematem polecamy także artykuły o ZUS-ie dla przedsiębiorców. Polecamy także artykuł o zasiłku macierzyńskim i prowadzeniu własnej działalności gospodarczej.

Do kiedy składać wniosek o dobrowolne ubezpieczenie?

Im szybciej zostaniesz objęty ubezpieczeniem, tym lepiej dla Ciebie. Dzięki temu będziesz mógł korzystać z bezpłatnej opieki zdrowotnej. Należy również pamiętać, że umowy ubezpieczeniowej nie można zawrzeć wstecz. Oznacza to więc, że na wypadek, gdyby Ci się coś stało, a nie będziesz posiadać ubezpieczenia – niestety w Twoim obowiązku będzie opłacenie opieki medycznej. Wnioski o dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne można składać przez cały rok w oddziale wojewódzkim NFZ, który jest właściwy dla Twojego miejsca zamieszkania. Musisz jednak pamiętać również o tym, że po podpisaniu umowy, trzeba będzie zgłosić się do ZUS-u. Należy dostarczyć tam dokumenty związane z objęciem przez dobrowolne ubezpieczenie. Ma się na to do 7 dni liczonych od dnia podpisania umowy.

Dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne – umowa

Dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne jest zawierane na podstawie umowy, która jest podpisywana między stronami. Umowa ta może zostać podpisana np. przez pełnomocnika, który będzie Cię reprezentować. Aby jednak upoważnić kogoś do tego, należy przygotować pisemne pełnomocnictwo, gdzie zostaną umieszczone dane osoby, którą upoważnia się do podpisania umowy ubezpieczeniowej. Upoważnienie powinno zawierać: imię, nazwisko, adres zamieszkania, numer PESEL, a także dane dokumentu potwierdzającego tożsamość Twoją oraz Twojego pełnomocnika. Pamiętaj również, że osoba, która będzie Cię reprezentowała, musi przedstawić oryginał swojego dokumentu. W ramach podpisanej umowy możesz również bezpłatnie objąć dobrowolnym ubezpieczeniem członków swojej rodziny. Możliwość ta jednak nie przysługuje osobom, które ubezpieczenie zdobyły z tytułu bycia wolontariuszem lub cudzoziemcem (studiującym, będącym członkiem zakonu lub przebywającego w kraju na kursie języka polskiego).

Co jeszcze warto wiedzieć?

Na końcu warto również powiedzieć o tym, co dla osoby objętej dobrowolnym ubezpieczeniem jest dowodem ubezpieczenia. Każda osoba, która podpisuje umowę osobiście, otrzymuje w zamian egzemplarz umowy dla siebie. Dodatkowo powinna otrzymać także druk ZUS ZZA wraz z dowodem opłacenia składki za ostatni miesiąc ubezpieczenia. W przypadku wszystkich pozostałych, którzy zostali objęci ubezpieczeniem z tytułu bycia członkiem rodziny osoby ubezpieczonej – dowodem ich ubezpieczenie również będzie egzemplarz umowy lub druk ZUS ZCNA, w którym zostali oni wymienieni imiennie jako członkowie rodziny. Należy również pamiętać o tym, że niezwykle ważne jest terminowe opłacanie składek ubezpieczenia. Jest to bowiem warunkiem koniecznym do korzystania z bezpłatnych świadczeń zdrowotnych. Wspomniane składki należy opłacać co miesiąc – do 15. dnia miesiąca. Jeżeli nie zostanie ona opłacona na czas – umowa ubezpieczeniowa wygaśnie. W praktyce oznacza to więc, że Ty i Twoi bliscy utracicie prawo do korzystania z opieki medycznej w ramach dobrowolnego ubezpieczenia.