Frederic Laloux – kto to i czym jest jego koncepcja zarządzania?

W poprzednich wpisach pisaliśmy już o tym, czym jest metoda LIFO oraz analiza 5 sił Portera. Przyszła więc pora na to, by przybliżyć naszym czytelnikom koncepcję Frederica Laloux. Ten belgijski przedsiębiorca, coach oraz teoretyk stworzył bowiem innowacyjny model zarządzania w organizacjach z perspektywy rozwoju ludzkiej świadomości.

Frederic laloux – poziomy organizacji

Koncepcja zaprezentowana w 2014 r. w książce Reinventing organizations spotkała się z ogromnym zainteresowaniem. Jej autor wyróżnił bowiem 5 modeli zarządzania, którym przypisał symboliczny kolor i uporządkował je w kolejności od tych najbardziej autorytarnych do najbliższych idei demokratyzmu. I tak oto powstały modele organizacji czerwonej, bursztynowej, żółtej, zielonej i turkusowej, gdzie panują różne zasady przywództwa i to one decydują o poziomie organizacji.

Co symbolizują kolory w koncepcji Frederica Laloux?

Książka Laloux Federic Pracować inaczej spotkała się z ogromnym uznaniem, ponieważ ukazywała różne modele zarzadzania – wraz z ich wadami oraz zaletami. Autor dokonuje również przeglądu stylów zarządczych, które począwszy od epoki prehistorycznej, kończą się na tych. których używa się po dzień dzisiejszy.

Frederic Laloux – kolory organizacji

Pomijając 2 pierwsze modele, które wywodzą się z epoki prehistorycznej, stworzone przez Federica Laloux kolory zarządzania to:

  • Czerwony – charakterystyczna dla gangów ulicznych i mafii.
  • Bursztynowy – przeznaczony dla armii, Kościoła i innych organizacji religijnych.
  • Pomarańczowy — reprezentowany przez korporacje.
  • Zielony — ruchy spółdzielcze.
  • Turkusowy — organizm wielokomórkowe, do których osiągnięcia powinno się dążyć.

Pierwsze cztery modele są nam bardzo dobrze znane – znajdują one bowiem odzwierciedlenie w życiu codziennym. Nie da się jednak nie zauważyć, że to właśnie kolor turkusowy jest kwintesencją książki Frederica Laloux. Co za tym idzie, jest to model idealistyczny, do którego osiągnięcia powinni dążyć przedsiębiorcy, których firmy można wpisać w czerwony, bursztynowy, pomarańczowy lub zielony model zarządzania.

Który współczesny model zarządzania jest najlepszy?

W teorii stworzonej przez Frederic Laloux najlepszym modelem zarządzania jest model turkusowej organizacji i to właśnie do jego osiągnięcia powinno się dążyć. Zanim jednak powiemy dlaczego, przybliżmy sobie pozostałe modele zarządzania wg. Frederica Laloux.

Czerwona organizacja

Najlepszym przykładem takiej organizacji są gangi uliczne i mafie. Model ten charakteryzuje się jednowładztwem, władza w tym przypadku oparta jest na lęku, a jej członkowie są bezwzględnie posłuszni swojemu przywódcy. Nie mogą mu się sprzeciwić, czy nawet wyrazić własnego zdania.

Bursztynowa organizacja

Czyli Kościół, inne organizacje religijne oraz armia. Charakteryzują się one sformalizowaną hierarchią oraz przyczynowo-skutkowym podejściem do rzeczywistości. Przywódca nie budzi strachu wśród osób należących do tej grupy, ale stanowi dla nich autorytet.

Pomarańczowa organizacja

Znakomitym przykładem tego modelu są duże firmy i korporacje, które charakteryzują się dynamicznie rozwijającą hierarchią oraz wysoką skutecznością – często bez względu na koszty, czy poniesione straty. Członkowie tej grupy, czyli pracownicy mają większą swobodę w podejmowaniu decyzji.

Zielona organizacja

Przykładem takiej organizacji może być spółdzielnia mieszkaniowa, która opiera swoje działanie na podejmowaniu demokratycznych decyzji. Członkowie tej grupy mogą nacieszyć się równością, wolnością oraz sprawiedliwym traktowaniem.

Turkusowa organizacja

To zdaniem Frederica Laloux najlepszy poziom rozwoju organizacji, do którego uzyskania powinna dążyć każda firma. Niestety jednak model ten jest bardzo wyidealizowany, ponieważ brak w nim struktur. Tego typu organizacja nie ma szefa, którego można uznać za wroga, czy stanowisk. Z kolei pracowników do działania motywuje lider, który zawsze służy wsparciem i pomocom innym. Zadaniem lidera jest przydzielanie pracownikom obowiązków oraz budowanie zaufania w zespole. Co więcej, model ten opiera się na:

  • Samozarządzaniu – brak tradycyjnej hierarchii prowadzi do usamodzielnienia się pracowników.
  • Dążeniu do pełni – służy samorealizacji i rozwojowi potencjału pracowników.
  • Słuchaniu ewolucyjnego celu organizacji – polega na skupieniu się na celu, bardziej niż na zyskach, co w efekcie przyniesie jeszcze większe zyski.

Organizacja turkusowa funkcjonuje więc po to, aby realizować swoje cele, ale nie za wszelką cenę. Ponadto decydują w niej ci, co mają władzę – w przeciwieństwie do organizacji czerwonej, została ona jednak nadana w demokratyczny sposób. Władza należy więc do osób, które posiadają wiedzę, a reszta grupy ma do nich zaufanie. Na tyle spore, że powierzyła w ich ręce losy firmy. Bardzo ważnym elementem w tym modelu jest również CSR, czyli społeczna odpowiedzialność biznesu. Kluczowe jest również to, że zdaniem Laloux, za takie organizacje można uznać organizacje, w których pracuje nie mniej niż 100 osób, a ich obecność na rynku trwa minimum 5 lat. Mimo że jak sam zaznaczył – nie ma ich wiele, są one dowodem na to szczęśliwy pracownik, jest w stanie zrobić znacznie więcej, niż w miejscach, które stają się obozem pracy przymusowej.

Jakie są wady i zalety poszczególnych kolorów organizacji?

Na końcu warto również pokrótce powiedzieć o wadach i zaletach poszczególnych kolorów organizacji.

Czerwona organizacje

Ich największym minusem jest prymitywny schemat, który opiera się na tym, ze organizacją zarządza szef. I nie byłoby w tym nic złego, gdyby nie fakt, iż jego dominacja opiera się głównie na strachu, jakie przełożony wywołuje u poddanych. Taka firma skupia się na realizowaniu zadań, ale wyłącznie krótkoterminowych. Często również dochodzi do sytuacji, w której podwładni boją się wręczyć swojemu przełożonemu wniosek urlopowy – w obawie, że ten na nich nakrzyczy lub ukarze. Z drugiej jednak strony organizacja czerwona posiada jasno określone cele i podział pracy, a każdy z podwładnych wykonuje przypisany mu przez lidera/szefa zakres obowiązków, dzięki czemu panuje porządek. 

Bursztynowa organizacje

W tego typu organizacjach również panuje hierarchia, której należy przestrzegać oraz surowe zasady, których trzeba przestrzegać. Powoli zaczynają się tu jednak kształtować potrzeby społeczne, przez co organizacja ta ma możliwość realizowania długoterminowych celi. Ponadto część z procesów jest powtarzalna, co ułatwia pracę.

Pomarańczowe organizacje

Plusem tego rozwiązania jest zwrócenie większej uwagi na jednostkę – pomijając przy tym lidera. W takich organizacjach pracownik ma większą swobodę działania, a co więcej może on również dzielić się pomysłami, które jego zdaniem odmienią funkcjonowanie firmy. Bardzo wiele z tych innowacji jest wdrażane – pracodawca szanuje bowiem swoich podwładnych, dlatego też jego cele są realizowane wspólnie. Niewątpliwie dużym plusem jest również system honorowania i nagradzania tych pracowników, którzy potrafią się wykazać, co motywuje ich jeszcze bardziej do działania.

Zielone organizacje

Struktura tego typu organizacji przypomina piramidę, dzięki czemu liczy się pracownik. W miejscu pracy liczy się równość, a dobre relacje są ważniejsze niż zysk. Szef staje się coachem i wspiera pracę  oraz rozwój poszczególnych jednostek. Niezwykle duże znaczenie w tym modelu ma coaching biznesowy, który dla pracowników jest szansą na rozwój. Co więcej, osobą decyzyjną jest nie tylko szef, ale i wyznaczone przez niego osoby na niższych szczeblach mogą być decyzyjne. Do ich obowiązków należy m.in. ustalanie grafików pracy, dzięki temu stają się oni bardziej zaangażowani w to, co robią.

Turkusowe organizacje

Czyli zdaniem Frederica Laloux przediębiorstwa idealne, których zarządzanie opiera się na wzajemnym zaufaniu oraz odpowiedzialności. Każdy pracownik może podjąć się wykonania działania, jakie uważa za słuszne. Musi on jednak wziąć za swoją decyzję pełną odpowiedzialność. W tym modelu nie ma bowiem szefa, dlatego też zanikają sztuczne podziały. To z kolei wprowadza w miejscu pracy miłą i przyjazną atmosferę. Ogromną zaletą jest porzucenie władzy nad ludźmi, na rzecz osiągnięcia wyższych celów.