Każde przedsiębiorstwo aktywne na rynku gospodarczym jest zobligowane do dokumentowania własnej sytuacji finansowej. Jednym ze sposobów na rzetelną analizę kondycji firmy jest sporządzenie sprawozdania finansowego. Jego ramy i niezbędne elementy określają przepisy polskiego prawa, a raporty są udostępniane publicznie.

Jednym z kluczowych obowiązków każdej firmy jest wykazywanie przychodu oraz kosztów prowadzenia działalności, a także wszelkich środków trwałych i nie tylko, które tworzą jej majątek. Niektóre podmioty z mocy prawa muszą sporządzać szczegółowe zestawienia finansowe, które trafiają później w przestrzeń publiczną i można sprawdzić ich treść na specjalnie przygotowanych platformach. W poniższym tekście skupimy się na najważniejszych aspektach dotyczących sprawozdań finansowych, sposobu ich przygotowania i tego, jakie informacje należy zamieścić w tych dokumentach.

Czym jest sprawozdanie finansowe?

Roczne sprawozdanie finansowe to zestawienie liczbowe w formie oficjalnego dokumentu, w którym zawarte są szczegółowe informacje związane z sytuacją finansową danego przedsiębiorstwa. W praktyce to swoisty raport, w którym znajdziemy między innymi bilans zysków i strat, dane związane ze strukturą zatrudnienia w firmie, a także wyszczególnione składniki majątkowe podmiotu gospodarczego. Zgodnie z ustawą o rachunkowości, sprawozdanie finansowe muszą przygotowywać przedsiębiorstwa, które stosują pełną księgowość, czyli w większości przypadków spółki. Sprawozdanie finansowe przedsiębiorstwa dotyczy roku obrachunkowego i jest sporządzane według dnia bilansowego w jednostce gospodarczej.

Sprawozdania finansowe spółek - co warto wiedzieć?

Jest najważniejszych raportem dotyczącym sytuacji finansowej przedsiębiorstwa. Sprawozdanie finansowe firmy ma na celu zaprezentowanie kondycji podmiotu gospodarczego jednostkom zewnętrznym. Wiarygodność czy użyteczność dokumentu konkretnego przedsiębiorstwa mogą podważyć tylko państwowej organy skarbowe, które dokonują kontroli jego prawidłowości. Warto dodać, że od 1 października 2018 roku sprawozdania mają formę elektroniczną, a także są opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP.

Kto musi składać?

Sposób sporządzenia sprawozdania finansowego jest ściśle określony w przepisach ustawy o rachunkowości, a także Międzynarodowym Standardzie Sprawozdawczości Finansowej. Tam też znajdziemy listę podmiotów, które są zobowiązane do przedstawienia takiego dokumentu. Zgodnie z prawem, należą do nich spółki kapitałowe i osobowe, jak i osoby fizyczne prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą jeśli podmioty te muszą prowadzić księgę rachunkową lub wybrały ją dobrowolnie jako sposób ewidencjonowania swoich finansów. Sprawozdanie sporządza zazwyczaj członek zarządu, wspólnicy, komplementariusze, a w przypadku upadłości podmiotu - jego likwidatorzy. Uprawnienia takie przysługują także członkom organów zarządzających innymi jednostkami, do których zastosowanie mają przepisy o rachunkowości.

Elementy sprawozdania finansowego

Jakie są dokładnie zasady sporządzania sprawozdań finansowych? Ustawodawca określił ramy, w jakich powinien mieścić się dokument. Sprawozdanie składa się z wprowadzenia, rachunku zysków i strat, bilansu, zestawienia zmian w kapitale własnym, rachunku przepływów pieniężnych oraz dodatkowych informacji i wyjaśnień dotyczących istoty działalności danego przedsiębiorstwa. Jak czytamy w przepisach, do rocznego sprawozdania finansowego dołącza się sprawozdanie z działalności jednostki, jeżeli obowiązek jego sporządzania wynika z ustawy lub odrębnych przepisów.

Sprawozdanie finansowe elementy - na co uważać?

Każde sprawozdanie powinno być przygotowane przy pomocy specjalisty w zakresie rachunkowości. Większość podmiotów gospodarczych korzysta więc z pomocy doświadczonych księgowych lub biur rachunkowych, w zależności potrzeb i wielkości firmy. Co ważne, dokument musi być sporządzony rzetelnie i bez przekłamań, mimo iż korzystają z niego później między innymi inwestorzy czy konkurencja. Ze sprawozdaniami podmiotów zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze Sądowym można zapoznać się później w jednym z wydziałów gospodarczych właściwym dla siedziby przedsiębiorstwa lub online za pośrednictwem strony KRS (konieczne jest wyłącznie wpisanie numer KRS firmy). Przedsiębiorstwo nie ma prawa żądać utajnienia tego typu dokumentacji, ponieważ przeczyłoby to przyjętym normom prawnym.

Kiedy wykonuje się sprawozdanie finansowe w przedsiębiorstwach?

Najczęściej sporządzenie sprawozdania jest efektem obowiązku narzuconego na dany podmiot gospodarczy przez prawodawcę. W pozostałych przypadkach, gdy firma nie musi, ale jednak przygotowuje dokument, może chodzić na przykład o duże transakcje i konieczność udostępnienia tego typu informacji potencjalnemu inwestorowi lub przyszłemu partnerowi biznesowemu. Są to jednak kwestie bardzo indywidualne i tylko od władz firmy zależy, czy tego rodzaju dane udostępni.       

Rodzaje sprawozdań finansowych?

W tym miejscu warto wspomnieć o tym, czy istnieją różne rodzaje sprawozdań finansowych? Oczywiście, że tak, choć podział jest dosyć umowny i wykształciła go bardziej praktyka prawna, niż konkretne przepisy. Biorąc pod uwagę kryterium powtarzalności można wyróżnić sprawozdania sporadyczne i systematyczne (miesięczne, półroczne, roczne itp). Można wymienić również sprawozdania finansowe spółek, skonsolidowane, a także łączne sprawozdania finansowe. Wszystko zależy od potrzeb i sytuacji prawnej danego przedsiębiorstwa. Na koniec należy dodać, że samo złożenie dokumentu nie kończy całego procesu. W ciągu sześciu miesięcy od dnia bilansowego musi on zostać bowiem zatwierdzony, a następnie, w terminie 10 dni, raport należy podpisać i skierować do właściwego urzędu skarbowego i odpowiedniego sądu rejonowego w celu uzupełnienia danych w KRS. Na ostatnią z tych czynności osoba składająca ma czas do 15. dnia po terminie, w którym nastąpiło zatwierdzenie sprawozdania finansowego.