Aktywizacja zawodowa osób z niepełnosprawnościami to szansa na zapewnienie im pracy zarobkowej, poprawienie komfortu życia, zwiększenie samooceny. Jest to ważne działanie dla osób niepełnosprawnych, ale również niosące ze sobą duże korzyści dla pracodawcy.

Aktywizacja zawodowa osób z niepełnosprawnościami – na czym polega?

Aktywizacja zawodowa osób z niepełnosprawnościami jest działaniem, które ma na celu udzielenie pomocy w rozwiązywaniu różnorodnych problemów pojawiających się na rynku pracy. Można tutaj wymienić m.in. brak ofert pracy w zawodzie lub w danym regionie, zbyt niskie kwalifikacje, długotrwałe bezrobocie. Osoby z niepełnosprawnościami, które chcą znaleźć zatrudnienie, borykają się z wieloma trudnościami, np. problemy z przemieszczaniem się, związanymi z barierami architektonicznymi, technicznymi, z komunikacją międzyludzką, a także wynikające ze stereotypów.

Formy aktywizacji osób niepełnosprawnych

Podjęcie pracy zarobkowej przez osobę niepełnosprawną jest dla niej szansą na samodzielność finansową, aktywne życie i ciągły rozwój. Aktywność zawodowa wpływa na wzrost pewności siebie, zapewnia poczucie bezpieczeństwa, gwarantuje stały kontakt z innymi ludźmi. Zatrudnienie osoby niepełnosprawnej niesie ze sobą wiele korzyści również pracodawcy, m.in. wiąże się z mniejszymi kosztami etatu, wpływa pozytywnie na wizerunek firmy, poprawia atmosferę w przedsiębiorstwie, daje możliwość zatrudnienia wykwalifikowanego pracownika.

Formy aktywizacji osób niepełnosprawnych to m.in.:

  • Staż – osoby z niepełnosprawnościami mogą odbyć staż, który będzie finansowany z Funduszu Pracy lub ze środków PFRON-u. Urząd pracy może skierować taką osobę na staż trwający od 3 do 12 miesięcy. Przez ten okres stażyście należy się stypendium opiewające na 120% wysokości zasiłku dla osób bezrobotnych.
  • Szkolenie – aktywizacja zawodowa osoby niepełnosprawnej to również kształcenie, możliwość zdobywania nowych kwalifikacji oraz umiejętności, które zwiększają szansę znalezienia interesującej i atrakcyjnej pracy. Na takie szkolenie można się dostać dzięki skierowaniu przez urząd pracy.
  • Doradztwo zawodowe – zatrudnieni w urzędach pracy doradcy pomagają osobom niepełnosprawnym w rozpoznaniu ich potrzeb, szukaniu potencjału zawodowego, określeniu możliwości na rynku pracy. Doradztwem zajmuje się również znaczna część fundacji non-profit, a ich działanie w tym zakresie jest finansowane przez PFRON.
  • Pośrednictwo pracy – osoby niepełnosprawne mogą przeglądać oferty pracy w urzędach pracy, gdzie uzyskają odpowiednią pomoc przy przygotowywaniu dokumentów aplikacyjnych. Pośrednictwem zajmują się również organizacje pozarządowe.

Dostępne są również różnego rodzaju ulgi dla osób niepełnosprawnych oraz dofinansowania, np. na rozpoczęcie działalności gospodarczej oraz pomoc podczas jej prowadzenia, a także inne formy wsparcia finansowego. Formy pomocy finansowej to m.in.:

  • Dodatek aktywizacyjny – świadczenie, które jest wypłacane osobie, jeżeli znalazła ona pracę samodzielnie albo podjęła ją zaraz po skierowaniu z odpowiedniego urzędu pracy.
  • Stypendium – pomoc finansowa, która jest wypłacana osobie zarejestrowanej w PUP podczas trwającej edukacji, np. kursów, studiów itd.
  • Zwrot kosztów przejazdu oraz kosztów zakwaterowania.
  • Świadczenie aktywizacyjne – jest przyznane m.in. rodzicom wracającym na rynek pracy po urlopie np. wychowawczym.
  • Bon szkoleniowy – zwrot kosztów kursów lub szkoleń osobie, która nie ukończyła trzydziestego rok życia.
  • Bon stażowy – osoba, która uzyska bon stażowy, będzie skierowana na odbycie stażu trwającego 6 miesięcy u pracodawcy, którą dana osoba wskazała, ale pod warunkiem zobowiązania do zatrudnienia tej osoby po ukończonym stażu na okres kolejnych 6 miesięcy. Urząd pokrywa koszty badań lekarskich oraz przejazdu, a pracodawca otrzymuje premię.
  • Bon na zasiedlenie – bon, który może być przeznaczony na cele mieszkaniowe, jeżeli osoba nie ukończyła trzydziestego roku życia i podjęła pracę w przedsiębiorstwie znajdującym się poza miejscem jej stałego zamieszkania.

Praca zdalna dla niepełnosprawnych – rodzaje zadań

Nowe możliwości pracy pojawiły się dla osób niepełnosprawnych dzięki popularności pracy wykonywanej z własnego domu lub dowolnego innego miejsca. Praca zdalna dla niepełnosprawnych umożliwia podjęcie aktywności zawodowej osobom z trudnościami z poruszaniem się albo takim, które nie mogę opuszczać domu ze względów zdrowotnych. Praca dla osób niepełnosprawnych w formie zdalnej oferuje wiele atrakcyjnych możliwości. Warto zainteresować się przede wszystkim ofertami, które proponują rozwiązanie „home office”:

  • Operator wprowadzania danych – to odpowiednie zajęcie dla sprawnie piszących na klawiaturze, które można wykonywać bez konieczności wcześniejszych przygotowań. Wymagany jest dostęp do sprawnego komputera oraz dobrze działającego Internetu, ewentualnie konkretnych programów, które zapewni pracodawca. Tego typu praca polega na wprowadzaniu do systemów informatycznych dużej ilości danych, zgodnie z przekazaną przez pracodawcę instrukcją.
  • Copywriter – to dość lekka praca dla niepełnosprawnych, którzy mają lekkie pióro i interesują się marketingiem. Praca na stanowisku copywriter freelancer może być dobrym rozwiązaniem. Zadaniem jest pisanie różnego rodzaju artykułów: blogowych, sponsorowanych, opisów produktów do internetowych sklepów. Wynagrodzenie jest uzależnione od umiejętności SEO, objętości tekstu oraz rodzaju zlecenia.
  • Branża IT – programiści oraz informatycy mogą wybierać spośród dużej liczby ofert pracy. To idealna praca dla niepełnosprawnych w domu. Do pracy wymagana jest nauka programowania, np. w języku Java, Python, C# lub innych. Branża IT oferuje bardzo wysokie zarobki oraz pełną niezależność finansową.
  • Praca w księgowości – do podjęcia pracy w branży księgowej wymagane jest co najmniej wykształcenie średnie ekonomiczne, umiejętność obsługi programów księgowo-finansowych, dokładność oraz terminowość. Wiele biur rachunkowych oraz przedsiębiorstw oferuje możliwość pracy zdalnej z orzeczeniem o niepełnosprawności.
  • Telepraca – osoby niepełnosprawne, które czują się swobodnie w sprzedaży, są komunikatywne i charyzmatyczne mogą podjąć pracę w telemarketingu. Może to być sprzedaż produktów przez telefon, udzielanie informacji, umawianie potencjalnych klientów, windykacja lub przeprowadzanie teleankiet.

Praca zdalna zapewnia osobom niepełnosprawnym odpowiedni komfort, znacząco zmniejsza stres, który może wynikać z konieczności wykonywania zadań w miejscu, które nie zostało dostosowane do potrzeb osoby z niepełnosprawnością.

Czas pracy osoby niepełnosprawnej – ile wynosi?

Czas pracy osoby niepełnosprawnej wynosi maksymalnie 8 godzin w ciągu doby oraz 40 godzin tygodniowo. Czas pracy osoby z orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności może wynosić maksymalnie 7 godzin w ciągu doby oraz 35 godzin tygodniowo. Osobie z niepełnosprawnościami nie można nakazać wykonywania pracy w porze nocnej oraz nie można kazać jej świadczyć pracy w godzinach nadliczbowych. Mimo zmniejszenia normy czasu pracy, wynagrodzenie nie może zostać obniżone i powinno być wypłacane w stałej wysokości co miesiąc.


Aktywizacja zawodowa osób niepełnosprawnych wpływa pozytywnie na sytuację beneficjentów oraz całego społeczeństwa. Ogranicza marginalizację osób z różnymi schorzeniami i dysfunkcjami, pokazuje że mogą być pełnowartościowymi pracownikami, a niepełnosprawność nie jest przeszkodą w podjęciu zatrudnienia.