Polacy należą do najbardziej przedsiębiorczych narodów Europy – tak już w 2014 roku stwierdziła Komisja Europejska. Wysokie miejsce w rankingach zajmujemy zarówno pod względem całkowitej liczby małych firm, jak i ich przyrostu. Lepsze wyniki odnotować można jedynie we Francji, Hiszpanii, Niemczech i Włoszech. Informacje te potwierdzają bardziej aktualne dane Głównego Urzędu Statystycznego: mikroprzedsiębiorstwa w Polsce w 2016 roku prowadziły nieco ponad 2 mln osób, zatrudniając maksymalnie dziewięć osób. Według GUS to przyrost o 5,2% w stosunku do poprzedniego roku i aż o 16,8% wobec 2010 roku. Co ciekawe, z końcem września 2017 roku drobnych przedsiębiorców zarejestrowanych było już niemal 3 mln.

Prowadzenie własnej działalności gospodarczej cieszy się więc nieustającą popularnością. Trudno się temu dziwić. To przede wszystkim praca na własny rachunek i na własnych warunkach. Z jednej strony oznacza to możliwość osiągnięcia znacznie wyższych dochodów niż na etacie, a z drugiej – swobodę realizowania ustalonych przez siebie zadań. Jest to też ogromna odpowiedzialność oraz wyzwanie: o kondycję finansową swojego przedsiębiorstwa należy zadbać samodzielnie. Podobnie, jak o początkowy kapitał. Skąd wziąć dofinansowanie na rozpoczęcie działalności gospodarczej?  


Urząd pracy: dotacje na rozpoczęcie działalności

Jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej, którymi dysponują urzędy pracy, skierowane są przede wszystkim do osób bezrobotnych. O dotację mogą się jednak ubiegać również poszukujący pracy opiekunowie osób niepełnosprawnych (osoby poszukujące pracy, niezatrudnione, niewykonujące innej pracy zarobkowej, oprócz opiekunów, którzy pobierają świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna), absolwenci Centrów Integracji Społecznej (CIS) oraz absolwenci Klubów Integracji Społecznej (KIS).

Dotacja może zostać przeznaczona na rozpoczęcie działalności gospodarczej, a także na założenie lub przystąpienie do spółdzielni socjalnej. Dofinansowanie sięga wysokości sześciokrotnego przeciętnego wynagrodzenia, które obowiązuje w dniu zawarcia odpowiedniej umowy. Oznacza to, że dofinansowanie z urzędu pracy to obecnie maksymalnie ponad 20 tys. zł.


Kto może ubiegać się o dotację?

Otrzymanie dotacji na podjęcie działalności gospodarczej przez osobę bezrobotną, absolwenta CIS lub KIS, wiąże się ze spełnieniem kilku warunków. Wnioskodawca nie mógł wcześniej otrzymać bezzwrotnych środków z Funduszu Pracy (albo innych publicznych, bezzwrotnych środków) na podobny cel. Nie mógł być również wpisany do ewidencji działalności gospodarczej w ciągu poprzednich dwunastu miesięcy – o środki mogą starać się osoby, które nigdy nie prowadziły własnej firmy, oraz te, które dotychczasową działalność zakończyły co najmniej rok wcześniej. Obowiązkiem wnioskodawcy jest również potwierdzenie, że w trakcie dwunastu miesięcy po dniu założenia firmy nie podejmie zatrudnienia.

Ponadto osoba ubiegająca się o dofinansowanie nie może być karana za przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu (przez dwa ostatnie lata). Środki muszą zostać wykorzystane zgodnie z ustalonym przeznaczeniem, a działalność musi być prowadzona przez dwanaście miesięcy od daty jej rozpoczęcia – jest to warunek bezzwrotności dofinansowania. Zawieszenie lub zakończenie pracy firmy może doprowadzić do konieczności zwrotu środków.

Sam wniosek o dofinansowanie nie mógł być również złożony do innego starosty. Wnioskodawca musi także spełniać warunki otrzymania dotacji, które określa Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 lipca 2017 roku w sprawie dokonywania z Funduszu Pracy refundacji kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy oraz przyznawania środków na podjęcie działalności gospodarczej.

Podobne kryteria – oprócz braku wpisu do ewidencji działalności gospodarczej – spełniać musi opiekun osoby niepełnosprawnej, ubiegający się o dotację.

Dodatkowo, wniosek może zostać uwzględniony tylko wówczas, gdy w ciągu poprzednich dwunastu miesięcy bezrobotny: bez uzasadnionej przyczyny nie odmówił przyjęcia propozycji zatrudnienia lub innej formy pomocy albo udziału w działaniach Programu Aktywizacja i Integracja; nie przerwał (ze swojej winy) szkolenia, stażu, realizacji indywidualnego planu działania, udziału w działaniach Programu Aktywizacja i Integracja, wykonywania społeczne użytecznych prac lub innej formy pomocy; po otrzymaniu skierowania skorzystał ze szkolenia, przygotowania zawodowego, stażu lub innej formy pomocy. W przypadku opiekuna nie mogło dojść do przerwania (z jego winy) szkolenia, stażu, pracy interwencyjnej, studiów podyplomowych lub przygotowania zawodowego dorosłych.

dotacje z urzędu pracy skierowane są przede wszystkim do osób bezrobotnych

Jak złożyć wniosek?

Stosowny wniosek należy złożyć w powiatowym urzędzie pracy, który jest właściwy ze względu na miejsce zamieszkania lub pobytu przyszłego przedsiębiorcy, lub ze względu na miejsce, w którym działalność gospodarcza będzie prowadzona.

Wszystkie wnioski są następnie opiniowane. Komisja bierze pod uwagę nie tylko formalne i merytoryczne wypełnienie ich, ale także kwalifikacje i doświadczenie zawodowe wnioskodawców (w kontekście zaplanowanej działalności). Nie mniej istotne są takie czynniki, jak koncepcja firmy i kierunki jej rozwoju, analiza rynku czy konkurencyjność planowanych działań. Weryfikacji podlega też przygotowanie do prowadzenia wskazanej działalności przez wnioskodawcę (m.in. poprzez sposób opracowania analizy SWOT).

Istotna jest także zaproponowana forma zabezpieczenia środków (niezbędna, jeśli działalność zostanie zawieszona lub zamknięta, oraz wtedy, gdy środki nie będą wydatkowane zgodnie z planem). Dopuszczalne jest zabezpieczenie poprzez weksel z poręczeniem wekslowym, poręczenie, gwarancje bankowe, blokadę środków na rachunku bankowym, zastaw na prawach i rzeczach oraz akt notarialny, stanowiący o poddaniu się egzekucji wraz z jednym z wymienionych zabezpieczeń. Sprawdzony zostanie również przygotowany budżet przedsięwzięcia.


Co znajduje się w umowie?

Podpisując umowę o dofinansowanie dla firm, wnioskodawcy zobowiązują się przede wszystkim do prowadzenia działalności przez dwanaście miesięcy od daty jej rozpoczęcia wskazanej w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. W tym czasie nie jest możliwe zawieszenie pracy przedsiębiorstwa. Kolejne zobowiązanie dotyczy celowego wydatkowania przyznanych środków oraz rozliczenia wydatkowanych kwot (w ciągu dwóch miesięcy od rozpoczęcia działalności). Jeżeli dotacja nie została wykorzystana zgodnie z przeznaczeniem, środki muszą być zwrócone – podobnie jest wtedy, gdy firma nie funkcjonowała przez rok.