Motywacja – czym jest, jej rodzaje i definicja

Motywacja jest ogółem determinant, które sprawiają, że człowiek zachowuje się w określony sposób. Jest to siła motoryczna, która napędza człowieka do działania. Każdy człowiek posiada motywację, jednak dotyczyć może ona innej dziedziny życia. Motywację możemy podzielić na: 

  • wewnętrzną, która obejmuje czynniki pochodzące od wewnętrznej chęci człowieka do wykonywania określonych działań. Jest uzależniona od czynników pochodzących od danej osoby, która jest zainteresowana pracą, zaangażowania w wykonywanie zadań, utożsamia się z przedsiębiorstwem oraz stosuje się do norm i zasad panujących w danej instytucji. 
  • zewnętrzną, która jest związana z zaangażowaniem w wykonywanie czynności dla osiągnięcia korzyści materialnych. Pracownik liczy na premię lub chce uniknąć kary za niewykonanie danej czynności.

Jak działa motywacja do pracy?

Tak, jak już zostało wspomniane, motywacja to ogół czynników decydujących o chęci podjęcia określonych działań. Cały proces składa się z kilku etapów, w skład którego wchodzą:

  • Etap 1. Pobudzenie do działania - chęć zrobienia czegoś.
  • Etap 2. Ukierunkowanie na osiągnięcie celu - planowanie, jak osiągnąć cel.
  • Etap 3. Zwiększenie wrażliwości na bodźce - uwrażliwienie na wszystko, co związane z osiągnięciem celu.
  • Etap 4. Dążenie do celu - może potrwać kilka dni lub kilka lat, do osiągnięcia celu lub rezygnacji.
  • Etap 5. Pobudzenie emocjonalne - związane z rezygnacją lub osiągnięciem celu.

Najbardziej znane teorie motywacji

Motywowanie pracowników w organizacji wielokrotnie było przedmiotem opracowania wielu teorii. Oto kilka z nich:

  • Teoria Maslowa, nazywana często Piramidą Maslowa, która głosi, że ludzie zaspokajają swoje potrzeby zgodnie z piramidą, w której na samym dole znajdują się potrzeby fizjologiczne, bezpieczeństwa i przynależności, a u góry potrzeby uznania i samorealizacji. Oznacza to, że w procesie pracy człowiek najpierw myśli o odpowiednim wynagrodzeniu, które pomoże mu zaspokoić potrzeby niższego rzędu, a dopiero później pragnie zaspokoić swoje ambicje. 
  • Teoria X i Y McGregora - która wskazuje dwa sposoby podejścia pracowników do pracy. Teoria zakłada, że jednostka X jest z natury leniwa i unika pracy, dlatego powinna być kontrolowana i nadzorowana na każdym etapie wykonywania obowiązków. Najważniejsze jest dla niej wynagrodzenie, a nie zaspokojenie własnych ambicji. Z kolei jednostka Y jest ambitna, stale wyznacza nowe cele, jest zmotywowana i chętna do pracy. Motywatorem jest satysfakcja z pracy, nie potrzebują nadmiernej kontroli, lecz swobody w wykonywaniu zadań.
  • Dwuczynnikowa teoria motywacji Herzberga - zakłada, że istnieją dwa czynniki motywujące pracowników, są to czynniki podstawowe i wyższego rzędu. Herzberg twierdził, że najpierw trzeba zaspokoić potrzeby podstawowe, czyli dać odpowiednią płacę i warunki pracy, które zlikwidują niezadowolenie, a dopiero później posłużyć się motywatorami. Są to awanse, możliwość osobistego rozwoju, uznanie czy szacunek.

Jak motywować pracowników?

Motywowanie pracowników jako istotny element zarządzania organizacją jest dość złożonym procesem, za powodzeniem którego stoją narzędzia motywacji. Należy zadać sobie pytanie, co motywuje do pracy? Płacowe i pozapłacowe motywowanie pracowników to nie jedyna droga do sukcesu. W procesach motywowania warto wykorzystać techniki motywacji:

  • inwestować w rozwój pracowników - zapewnienie pracownikom możliwości podnoszenia swoich kompetencji jest skutecznym motywatorem. Mogą to być działania różnorodne, od szkoleń, przez udział w konferencjach czy finansowanie studiów. Zwiększa to poczucie wartości pracowników oraz ich motywację do pracy, którzy widzą, że w firmie dąży się do zapewnienia warunków do rozwoju i samorealizacji. 
  • stworzyć przyjazne miejsce pracy - dobrze jest rozmawiać z pracownikami, pytać o ich pomysły, ale także integrować zespół organizując wyjazdy integracyjne czy spotkania po pracy. 
  • dawać nagrody i premie - motywatory finansowe w dużej mierze odpowiadają za poziom motywacji pracowników, warto dawać nagrody w postaci voucherów czy bonów, biletów do kina czy teatru, ale także premie za osiągnięte wyniki czy starania. Warto również zapewnić pracownikom prywatną opiekę medyczną i kartę multi sport. 
  • chwalić swoich pracowników - to, co motywuje pracowników, to nie tylko pieniądze czy nagrody, ale także pochwały. Ważne, aby podwładni czuli się doceniani i potrzebni. 
  • zastosować elastyczny czas pracy - pracownik, aby być w pełni zmotywowany, musi czuć się swobodnie i nie myśleć o tym, że za chwilę nie zdąży odebrać dziecka ze szkoły czy załatwić wielu innych spraw. Jeśli ktoś ma możliwość i chce pracować w domu, warto dostosować się do jego pomysłu. Elastyczny czas pracy wpłynie to pozytywnie na postrzeganie firmy przez pracownika, która liczy się z jego zdaniem i daje swobodę w podejmowaniu decyzji. 

Czy motywacja pozapłacowa się sprawdza?

Metody motywowania pracowników są różne, a ich powodzenie jest zależne od danego pracownika i przedsiębiorstwa, w którym pracuje. Płacowe środki motywowania odgrywają ogromną rolę w motywowaniu pracowników, jednak sprawdzają się nie na wszystkich szczeblach zarządzania pracownikami. Nagrody, premie i wysoka pensja to nie wszystko. Okazuje się, że bardzo istotne dla utrzymania wysokiego poziomu motywacji są dobre relacje z przełożonymi i współpracownikami. Ludzie cenią sobie spokojne miejsce pracy, bez konfliktów z szefem, który obdarza ich szacunkiem i uznaniem. Poziom motywacji wzrasta, kiedy istnieje możliwość rozwoju i dążenia do samorealizacji poprzez kursy, szkolenia czy studia. Elastyczny czas pracy oraz zaufanie przełożonego mogą zdziałać cuda w motywowaniu zasobów ludzkich. Płacowe formy mogą nie wystarczyć.  

Czy sposób motywacji zależy od branży? Motywowanie pracowników branży IT, produkcyjnej i biurowej

Jak motywować pracowników? To pytanie zadaje sobie wielu menedżerów w różnych branżach. Sposoby motywowania pracowników są różnorodne, jednak dla każdej branży mogą sprawdzić się inne techniki motywacyjne. Dość trudnym zagadnieniem dla wielu kierowników w pracy jest motywowanie pracowników książka, która porusza to zagadnienie, może być skutecznym objaśnieniem i pomoże wdrożyć skuteczne narzędzia. Jak motywować w poszczególnych branżach?

Branża IT

W czasie, kiedy poszukuje się coraz więcej specjalistów informatycznych, kandydaci mają dużą swobodę w wyborze przedsiębiorstwa, w którym chcą pracować. Tacy pracownicy są przyzwyczajeni do wysokiego wynagrodzenia, premii i benefitów, dlatego warto oprócz tego dać możliwość realnego wpływu na rozwój firmy, określić wymagania i normy pracy, stosować nowe technologie w miejscu pracy i pracować na nowym sprzęcie, dać możliwość rozwoju, integrować się z pracownikami, ale także interesować się potrzebami pracowników. Sposobów jest wiele, jednak u każdego pracownika, co innego będzie motywatorem do efektywnej pracy. 

Branża produkcyjna

Dla pracowników produkcyjnych bardzo ważne są czynniki płacowe, czyli wynagrodzenie, premie i nagrody. Warto, postawić na podział obowiązków, który satysfakcjonuje pracowników. Koniecznie, należy zapewnić przyjazną atmosferę i zdrową rywalizację pomiędzy podwładnymi. Należy poznać pracowników i traktować ich z szacunkiem oraz zapewnić bezpieczeństwo w miejscu pracy. Pracownicy czują się zmotywowani, kiedy mogą czuć się odpowiedzialni i mają wpływ na wykonywanie zadań. Dobrze jest chwalić publiczne, ale także zadbać o stałość zatrudnienia. 

Branża biurowa

Pracownicy biurowi motywowani są poprzez zapewnienie możliwości rozwoju, dążenia do samorealizacji i awansu. Duży wpływ na poziom motywacji ma dobra atmosfera na stanowisku pracy oraz prawidłowa komunikacja. Warto jest chwalić pracowników, pytać i szanować ich zdanie, ale także interesować się ich potrzebami. Dużą rolę odgrywają również motywatory finansowe, wysoka pensja, premie i nagrody.