Różnice między umową zastępczą a umową czasową

Mają one znaczenie dla pracownika. Przed podpisaniem kontraktu należy dowiedzieć się, na czym one polegają i jakie niesie to za sobą konsekwencje.

Podobieństwa pomiędzy umową na zastępstwo a umową na czas określony

Umowa o pracę na zastępstwo, podobnie jak umowa na czas określony, jest pełnoprawną umową. Podpisując ją, pracownik zyskuje wszelkie prawa pracownicze, a pracodawca ma obowiązki wynikające z zatrudnienia, takie jak: badania lekarskie, akta osobowe, szkolenia BHP. Pracownik ma prawo do urlopu wypoczynkowego, nadgodzin itp. Umowa na zastępstwo jest kontraktem na czas określony, lecz koniec jej trwania jest specyficzny – kończy się bowiem w momencie powrotu zastępowanego pracownika na stanowisko pracy albo z datą wygaśnięcia, czy rozwiązania. Może być poprzedzona umową na okres próbny i rozwiązana za porozumieniem stron. Obowiązują ją przepisy takie jak przy umowie na czas określony. Możliwe jest rozwiązanie jej w trybie natychmiastowym z winy pracownika lub pracodawcy. W takim przypadku zalecane jest oświadczenie woli ze wskazaniem przyczyny rozwiązania i informacją o sposobie odwołania się do sądu pracy.

Różnice pomiędzy umowami

Podstawową różnicą jest powód zawarcia umowy. Umowa na czas nieokreślony ma na celu związanie stosunkiem pracy na konkretny czas. Nie musi zawierać konkretnej daty końcowej. Umowa na zastępstwo wiąże się ze świadczeniem pracy za innego pracownika, który z różnych przyczyn nie może sam jej wykonywać. Treść kontraktu jest zatem inna, gdyż zawiera informacje, że jest to praca na zastępstwo pracownika, na czas jego usprawiedliwionej nieobecności. Podaje się stanowisko, rodzaj pracy i przewidywany czas nieobecności pracownika. Z powodu ochrony danych osobowych niewskazane jest jednak podawanie jego imienia i nazwiska oraz przyczyny nieobecności. Chociaż rodzaj i stanowisko pracy są identyczne, warunki mogą być różne. Wymiar czasu i wynagrodzenie nie muszą być takie same jak nieobecnego pracownika. Umowa na zastępstwo ma czas pracy uzależniony od długości nieobecności zastępowanej osoby, nie ma więc konkretnych ram czasowych.

Wypowiedzenie umowy na zastępstwo

Różne są także sposoby wypowiedzenia umowy. Prawo nie przewiduje możliwości wypowiedzenia umowy na czas określony, chyba, że została ona zawarta na czas dłuższy niż 6 miesięcy lub w kontrakcie umieszczono taką klauzulę. Jeżeli spełniono te warunki, okres wypowiedzenia wynosi dwa tygodnie. W przypadku umowy na zastępstwo są to tylko 3 dni, bez względu na czas trwania umowy. Zgodnie z ustawą o szczególnych zasadach rozwiązywania stosunku pracy, tak jak inne umowy, może zostać również rozwiązana umowa na zastępstwo – okres wypowiedzenia wyniesie wtedy 3 dni. W umowach na czas określony są to 2 tygodnie. Wypowiedzenie umowy na zastępstwo może nastąpić w dowolnym momencie bez podania przyczyny, a pracownik nie ma możliwości zakwestionowania tego przed sądem pracy. Różnice występują także w przypadku roszczeń pracownika. Zgodnie z kodeksem pracy, w przypadku wypowiedzenia umowy o pracę niezgodnego z prawem, pracownikowi nie przysługuje przywrócenie do pracy, a tylko odszkodowanie. Zwykła umowa na czas określony daje pracownikowi większe możliwości, gdyż poza przywróceniem do pracy, może on w takiej sytuacji domagać się uznania bezskuteczności wypowiedzenia. Istnieje jednak wyjątek od tej zasady – pracownik znajdujący się w okresie ochronnym stosunku pracy, pracownica w ciąży oraz rodzic w czasie urlopu macierzyńskiego, mogą żądać przywrócenia do pracy, zgodnie z art.50 § 5 kodeksu pracy. Umowy na czas określony zawierane po raz trzeci są równoznaczne z zawarciem ich na czas nieokreślony. Umowa na zastępstwo nie niesie z sobą takich konsekwencji, bez względu na to, ile razy zostawała powtórzona.

Umowa na zastępstwo a urlop i inne uprawnienia

Prawo do urlopu obowiązuje bez względu na rodzaj zawartej umowy. Przy pierwszym zatrudnieniu nalicza się go proporcjonalnie każdego miesiąca. Jeżeli jest to praca kolejna, pracownik ma prawo do wykorzystania urlopu w całości. Okres ochronny kobiet w ciąży w czasie umowy na czas określony przedłuża się do czasu porodu, o ile rozwiązanie ma nastąpić po upływie 3 miesięcy ciąży. Umowa na zastępstwo wyłącza taką ochronę – gdy zastępowany pracownik wraca do pracy, umowa wygasa, bez względu na stopień zaawansowania ciąży. Prawo do urlopu macierzyńskiego i wychowawczego obowiązuje tylko w czasie trwania umowy. Jak wygląda zależność: umowa na zastępstwo a zwolnienie lekarskie? W przypadku choroby, wynagrodzenie chorobowe przysługuje, gdy pracownik ma nieprzerwany okres 30 dni obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego. Należy się także, gdy pomiędzy okresami ubezpieczeniowymi nie było przerwy dłuższej, niż 30 dni lub było to spowodowane urlopem bezpłatnym, wychowawczym, czy też czynną służbą wojskową. W takich przypadkach sumuje się okresy ubezpieczenia zdrowotnego. Wyjątkiem jest także ponad dziesięcioletni staż pracy.

Dla kogo umowa na zastępstwo jest korzystna?

Umowa o pracę na zastępstwo nie jest korzystna dla pracownika, gdyż nie zapewnia stabilizacji. Jest to rozwiązanie korzystne dla pracodawcy – może on dzięki temu uzupełnić braki kadrowe, a także sprawdzić w ten sposób pracownika przed zatrudnieniem go na innych zasadach.