Jak często przeprowadzać szkolenie BHP pracownika?

Pracownik przeszkolony pod kątem BHP nabywa wiedzę na temat własnych uprawnień, zobowiązań wobec pracodawcy, a przede wszystkim pozyskuje umiejętność minimalizowania ryzyka, zapobiegania sytuacjom niebezpiecznym i udzielania pierwszej pomocy.

Czym jest szkolenie BHP?

Szkolenie BHP to obowiązkowa procedura, do której przeprowadzenia, na mocy kodeksu pracy, zobowiązani są pracodawcy. Szkolenia mają za zadanie przybliżyć pracownikowi specyfikę wykonywanej pracy, ze szczególnym uwzględnieniem potencjalnych zagrożeń w miejscu pracy.

Kiedy należy przeprowadzić pierwsze szkolenie?

Przeszkolenie pracownika pod kątem BHP musi mieć miejsce jeszcze przed rozpoczęciem pracy, ponadto szkolenia BHP odbywają się w czasie pracy i są w pełni finansowane przez pracodawcę.

Kiedy szkolenie BHP nie jest obligatoryjne?

Ustawodawca przewidział trzy sytuacje, w których pracodawca nie jest zobowiązany do organizacji przeszkolenia BHP:

pracownik jest zatrudniony na podstawie umowy zlecenie lub umowy o dzieło – umowy cywilnoprawne nie podlegają kodeksowi pracy, a kodeksowi cywilnemu,
pracownik administracyjno-biurowy wykonuje pracę na rzecz podmiotu z ustaloną nie wyższą niż trzecią kategorią ryzyka – wynika to z nowelizacji kodeksu pracy, która weszła w życie 1 stycznia 2019 r.,
pracownik zawiera nową umowę z pracodawcą, jednak jego stanowisko pracy i zakres świadczonych usług pozostają niezmienne.

Odmowa szkoleń BHP – konsekwencje dla pracodawcy i pracownika

Organizacja odpowiedniego przeszkolenia to czynność obligatoryjna dla pracodawcy. Nad respektowaniem tej zasady czuwa Państwowa Inspekcja Pracy. Stwierdzenie nieprawidłowości w tym zakresie może skutkować karą finansową, mogącą sięgać nawet 30 tys. złotych.

Szkolenia BHP mają miejsce w czasie pracy i są finansowane przez pracodawcę, w związku z czym nieuzasadniona absencja pracownika na szkoleniu równoznaczna jest z nieobecnością w pracy. Lekceważąca postawa pracownika w stosunku do zajęć BHP może spotkać się z daleko idącymi konsekwencjami, gdyż osoba, która nie odbyła szkolenia BHP, nie może zostać dopuszczona do pracy.

Rodzaje szkoleń BHP

Szkolenie BHP pracownika dzieli się na dwa rodzaje. Pierwszy typ szkoleń przeprowadzany jest jednorazowo w nowym miejscu pracy, natomiast kolejny rodzaj to procedury cykliczne.

Szkolenie wstępne

Na tę procedurę składają się dwa instruktaże:

Instruktaż ogólny – jest przeprowadzany przez pracownika BHP lub innego pracownika, posiadającego odpowiednie uprawnienia, jego celem jest przybliżenie nowemu pracownikowi podstawowych zasad BHP i zapoznanie z zasadami udzielania pierwszej pomocy.
Instruktaż stanowiskowy – jest przeprowadzany przez osobę kierującą pracownikami, posiadającą odpowiednie kompetencje w tym zakresie. W wyniku instruktażu stanowiskowego pracownik nabywa wiedzę na temat ryzyka zawodowego, szkodliwych czynników w miejscu pracy, ochrony przed potencjalnym zagrożeniem i metodyki, która umożliwia bezpieczną pracę.

Szkolenie okresowe

Szkolenia okresowe BHP są cyklicznymi procedurami, których celem jest przypomnienie obowiązujących zasad oraz aktualizacja wiedzy pracowników, w kwestii nowych rozwiązań i przepisów. Ostatnim etapem szkolenia jest egzamin, mający potwierdzić dostateczną wiedzę pracownika w tym zakresie.

Jak długo ważne jest szkolenie BHP pracownika?

Wstępny instruktaż, czyli jednorazowe szkolenie BHP, ważność gwarantuje 12 miesięcy w przypadku pracowników i 6 miesięcy w przypadku kadry kierowniczej na przystąpienie do kolejnego etapu szkolenia. Następstwem jest szkolenie okresowe BHP, które powinno zostać przeprowadzone przed upływem ważności szkolenia wstępnego.

Szkolenie okresowe powinny być powtarzane, a ich częstotliwość, uzależniona jest od rodzaju pracy:

raz na rok – robotnicy, których praca niesie za sobą duże zagrożenie dla zdrowia,
raz na 3 lata – robotnicy,
raz na 5 lat – pracodawcy i pracownicy na kierowniczych stanowiskach, pracownicy branży inżynieryjno-technicznej, służba BHP.

Pracownicy administracyjno-biurowi nie podlegają szkoleniom okresowym, jeżeli pracodawca spełnia te same warunki, które zwalniają z obowiązku szkoleń wstępnych. W przypadku wyższej niż trzecia kategoria ryzyka, pracodawca zobowiązany jest do organizowania szkoleń okresowych raz na 6 lat.

Które działalności nie przekraczają trzeciej kategorii ryzyka?

Branże w których panuje niski wskaźnik wypadków i są pozbawione szkodliwych czynników lub czynniki stwarzają małe zagrożenie dla zdrowia, to według ustawodawcy:

edukacja,
transport lotniczy,
informacja i komunikacja,
działalności detektywistyczne i ochroniarskie,
działalności związane z kulturą, rekreacją i rozrywką,
działalności naukowe i techniczne,
działalności finansowe i ubezpieczeniowe,
działalności związane z obsługą rynku nieruchomości,
działalności związane z usługami gastronomicznymi,
działalności związane z administracyjną obsługą biura,
produkcja odzieży, skór i wyrobów ze skór wyprawianych,
poligrafia i reprodukcja zapisanych nośników informacji,
produkcja komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych,
handel detaliczny – nie dotyczy branży motoryzacyjnej.

Służba BHP

Służba bezpieczeństwa i higieny pracy to wyodrębniona struktura, przewidziana przed kodeks pracy, do której zadań należy m.in.:

kontrola przestrzegania przepisów oraz zasad BHP,
kontrola warunków pracy oraz informowanie o stwierdzonych zagrożeniach,
sporządzanie okresowych analiz BHP,
opracowywanie regulaminów i instrukcji,

Pracodawca, posiadający odpowiednie kwalifikacje, może samodzielnie pracować w charakterze pracownika służby BHP, jeżeli zatrudnia nie więcej niż 10 pracowników. W przypadku działalności z ustaloną niższą niż trzecią kategorią ryzyka, limit wzrasta do 50 pracowników. Obowiązki służby BHP może przejąć również szeregowy pracownik z odpowiednimi uprawnieniami lub zewnętrzna firma.

Po przekroczeniu limitu 100 pracowników pracodawca zobligowany jest do utworzenia komórki z przynajmniej jednym pracownikiem, pełniącym funkcje doradcze i kontrolne w zakresie BHP.