Umowa o dzieło a podatek – o czym warto pamiętać?

Jakie są obowiązki zatrudniających na umowę o dzieło?

Zgodnie z zapisami Kodeksu Cywilnego, osoba podpisująca umowę o dzieło zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a osoba zatrudniająca do wypłaty wynagrodzenia. Pracodawca powinien przygotować umowę, w której jasno będzie określony oczekiwany rezultat pracy oraz termin jej wykonania. Uzyskanie konkretnego rezultatu jest istotą umowy o dzieło, odróżniającą ją od innych umów, należy więc dokładnie ustalić oczekiwany efekt końcowy. W umowie musi się także znaleźć zapis o wysokości wynagrodzenia, które otrzyma wykonawca dzieła. Kategorycznie należy natomiast unikać zapisów, które określają czas i miejsce wykonywania pracy, ponieważ strona zlecająca wykonanie dzieła nie może narzucić pracownikowi określonego miejsca pracy oraz czasu, w którym ma być ona wykonywana. Aby uniknąć błędnych zapisów w umowie oraz przyspieszyć proces zatrudnienia nowego pracownika, warto skorzystać z powszechnie dostępnych, gotowych wzorów umów.

Po wykonaniu dzieła, pracodawca musi sporządzić rachunek do umowy. Jest to potwierdzenie zarówno zrealizowania zapisów umowy, jak i nabycia przez pracownika prawa do wynagrodzenia. Należy także odprowadzić podatek dochodowy do Urzędu Skarbowego. Jest to jedyna kwota którą trzeba odliczyć, ponieważ od umowy o dzieło nie potrąca się składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Jedynym wyjątkiem jest sytuacja, gdy umowa o dzieło zawierana jest z tym samym pracownikiem, z którym pracodawca ma podpisaną umowę o pracę.

Umowa o dzieło a rozliczenia w ZUS

Jedną z najpopularniejszych form zatrudnienia, oprócz umowy o pracę i zlecenia jest właśnie umowa o dzieło. Jakie składki ZUS należy odprowadzić, decydując się na taką umowę? Najczęściej zawarcie tej formy zatrudnienia nie powoduje konieczności odprowadzania składek z ubezpieczenia społecznego, takich jak składki emerytalne, rentowe, chorobowe czy wypadkowe. Nie potrąca się także składki na ubezpieczenie zdrowotne. Istnieje jednak jeden przypadek, gdy stosuje się inne zasady. Taka sytuacja ma miejsce wówczas, gdy z jednym pracownikiem u danego pracodawcy zawarta jest umowa o pracę i umowa o dzieło. Innymi słowy, gdy z danym pracownikiem mamy podpisaną umowę o pracę, a potem zawieramy z nim jeszcze umowę o dzieło, to wówczas od umowy o dzieło należy odprowadzić wszystkie obowiązujące składki - tak jak przy umowie o pracę. Gdy natomiast jedna osoba zatrudniona jest jednocześnie na umowę zlecenie i umowę o dzieło, wtedy stosuje się zasady ogólne i od dzieła nie pobiera się składek ZUS na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.

Podsumowując, jeżeli pracownika obowiązuje umowa o dzieło, rozliczenie z Zakładem Usług Społecznych zależy od tego, czy u tego samego pracodawcy ma też zawarte inne umowy. Jeżeli umowa o dzieło jest jedyną umową łączącą obie strony lub gdy oprócz niej jest jeszcze umowa zlecenie, wówczas nie odprowadza się składek. Jeżeli jednak pracodawcę i pracownika łączy jeszcze stosunek pracy, wówczas umowa o dzieło podlega oskładkowaniu.

Należy także pamiętać, że od 1 stycznia 2021 roku obowiązuje nowy przepis, według którego pracodawca ma obowiązek zgłaszać do ZUS wszystkie umowy o dzieło, które nie podlegają oskładkowaniu. Informację trzeba złożyć na specjalnym formularzu RUD w terminie 7 dni od daty zawarcia umowy. Zgłoszeniu podlegają takie informacje, jak dane zlecającego i osoby wykonującej dzieło, data zawarcia i zakończenia umowy, a także jej przedmiot, czyli wskazanie, czego dotyczyła dana umowa. Obowiązek raportowania - według informacji udzielanych przez ZUS - ma służyć głównie celom statystycznym. Nie trzeba natomiast zgłaszać umów o dzieło, które podlegają oskładkowaniu, a więc tych zawartych z osobą pracującą u danego pracodawcy jednocześnie na umowę o pracę lub wykonującą pracę na jego rzecz.

Rozliczenia umowy o dzieło a US

Umowy o dzieło podlegają obowiązkowemu rozliczeniu z Urzędem Skarbowym. W zależności od kwoty brutto, na jaką opiewa umowa, stosuje się inny sposób rozliczania. Gdy kwota brutto umowy o dzieło nie przekracza 200 złotych, stosuje się zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 17%. W takim przypadku nie stosuje się kosztów uzyskania przychodów, o które może zostać pomniejszona umowa o dzieło. Podatek dochodowy oblicza się po prostu od wartości brutto i taką kwotę odprowadza się do Urzędu Skarbowego. Pozostała część to kwota netto, czyli pieniądze wypłacane autorowi dzieła.

Inna sytuacja występuje w momencie, gdy wartość umowy przekracza 200 złotych brutto. Wówczas przychód należy pomniejszyć o koszty uzyskania przychodu, a następnie od tak uzyskanej kwoty dochodu obliczyć podatek. Jest to tzw. opodatkowanie na zasadach ogólnych, gdzie obowiązują dwie skale podatkowe: 17% dla dochodów nieprzekraczających kwoty 85 528 zł, oraz 32% dla dochodów powyżej tej kwoty. Aby od kwoty brutto dojść do wartości dochodu, należy uwzględnić koszty uzyskania przychodu. Mogą one wynosić 20 lub 50%, przy czym wyższa wartość stosowana jest jedynie w przypadku umów z przeniesieniem praw autorskich. W pozostałych przypadkach stosuje się standardową, 20-procentową kwotę zmniejszającą przychód brutto.

Podsumowując, jeżeli pracownika dotyczy umowa o dzieło, rozliczenie z Urzędem Skarbowym zależy od kwoty brutto, na jaką opiewa umowa. Do 200 złotych stosuje się podatek zryczałtowany 17% obliczany od przychodu. Nie uwzględnia się natomiast kosztów uzyskania przychodu, co sprawia że przychód jest równy dochodowi. Jeżeli natomiast kwota brutto umowy przewyższa 200 złotych, zastosowanie mają przepisy ogólne z dwoma progami skali podatkowej 17 i 32%. W takim przypadku należy uwzględnić koszty uzyskania przychodu w wysokości 20 lub 50%. Kwestia corocznego rozliczenia podatku z Urzędem Skarbowym wygląda podobnie zarówno przy umowie o pracę, zleceniu, jak i wtedy, gdy zawarta była umowa o dzieło. Zwrot podatku lub ewentualną niedopłatę rozliczamy z fiskusem po złożeniu formularza PIT.

Umowa o dzieło – o czym należy pamiętać?

Umowa o dzieło jest często stosowaną formą zatrudnienia. Decydując się na takie rozwiązanie, należy bezwzględnie sprawdzić, czy przedmiot umowy nie podlega pod kategorię zlecenia. Warto wiedzieć, jakie są podobieństwa i różnice form zatrudnienia, tak aby nie popełnić kosztownej pomyłki. Urząd Skarbowy skrupulatnie sprawdza, czy dana umowa jest na pewno umową o dzieło, czy może jednak powinno zostać zawarte zlecenie. W przypadku wystąpienia nieprawidłowości, pracodawca zostaje wezwany do uiszczenia zaległych składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.

Zlecając wykonanie dzieła, należy umożliwić wykonawcy swobodę działania. W szczególności nie można wymagać pracy w określonym miejscu i czasie, gdyż taki zapis podchodzi pod umowę o pracę i jest przesłanką do zatrudnienia pracownika na etacie. Gdy pracodawca zatrudnia pracownika na umowę o dzieło, a jednocześnie nakazuje mu wykonywanie obowiązków w ustalonym przez siebie miejscu i przedziale godzinowym, taka sytuacja może zostać zgłoszona do Inspekcji Pracy.

Należy także pamiętać o tym, że pracodawca może odstąpić od umowy, jednak jeżeli zrobi to bez uzasadnienia, wówczas wykonawcy dzieła przysługuje prawo do otrzymania wynagrodzenia zawartego w umowie.