Umowa o pracę na okres próbny jest jednym z popularnych sposobów na rozpoczęcie współpracy między pracodawcą a pracownikiem. Umożliwia ona obydwu stronom sprawdzenie, czy spełniają wzajemne oczekiwania i czy współpraca będzie korzystna w dłuższej perspektywie.
Czym jest umowa o pracę na okres próbny?
Umowa o pracę na okres próbny jest specyficznym rodzajem umowy o pracę, której celem jest sprawdzenie jakie kwalifikacje zawodowe posiada pracownik oraz jego dopasowania do stanowiska i zespołu. Maksymalny czas trwania takiej umowy wynosi 3 miesiące. Po upływie tego okresu pracodawca i pracownik mogą zdecydować o podpisaniu umowy na czas określony lub nieokreślony, lub zakończyć współpracę.
Umowa o pracę na okres próbny - wzór do pobrania
Co ciekawe, umowy o pracę na okres próbny mogą być zawierane zarówno z nowymi pracownikami, jak i z obecnymi pracownikami, jednak druga opcja dotyczy wyłącznie zmiany stanowiska, kiedy konieczne jest zweryfikowanie kwalifikacji pracownika. W tym miejscu warto zaznaczyć, że po ostatniej nowelizacji Kodeksu pracy zniknęła możliwość zawarcia umowy na okres próbny po upływie trzech lat od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniej umowy o pracę, jeśli pracownik ma wykonywać tę samą pracę co w ramach poprzedniego stosunku pracy. Dlaczego? Ponieważ umowa o pracę na okres próbny co do zasady jako sposób na sprawdzenie pracownika i pracodawcy ma poprzedzać docelową formę zatrudnienia, dlatego powinna być zawarta jednorazowo.
Ile trwa umowa o pracę na okres próbny?
Warto wiedzieć, że od niedawna długość okresu próbnego jest uzależniona od przewidywanego okresu, na jaki pracodawca chce zatrudnić pracownika. W praktyce oznacza to, że jeśli pracodawca po zakończeniu okresu próbnego chce zatrudnić pracownika na umowę o pracę na czas określony krótszy niż sześć miesięcy, to powinien zawrzeć z pracownikiem umowę na okres próbny nieprzekraczający jednego miesiąca. Umowa o pracę na okres próbny, zawarta na okres nieprzekraczający dwóch miesięcy powinna być zawierana jedynie w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony wynoszący od sześciu do dwunastu miesięcy. Z kolei trzymiesięczny okres próbny jest uzasadniony dla planowanego zatrudnienia na okres dłuższy niż rok, w tym na czas nieokreślony. W pierwszych dwóch przypadkach umowę można jednokrotnie wydłużyć o miesiąc, jeśli jest to uzasadnione przez pracodawcę. Zasady te zostały wprowadzone wraz z ubiegłoroczną nowelizacją w kodeksie pracy. Uzależnienie okresu próbnego od przewidywanego okresu zatrudnienia ma dać pracownikom bezpieczeństwo w postaci przewidywalności zatrudnienia, przy czym trzeba pamiętać, że nie jest to równoznaczne z gwarancją zatrudnienia. Wszak umowa o pracę na okres próbny z założenia ma sprawdzić obie strony przed zawarciem właściwego stosunku pracy i każda ze stron może nie być zainteresowana dalszą współpracą.
Nowe przepisy Kodeksu pracy dopuszczają możliwość przedłużenia okresu próbnego o czas urlopu (bezpłatnego, wypoczynkowego, okolicznościowego, macierzyńskiego lub tacierzyńskiego), a także o czas innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeśli takie nieobecności wystąpią. Jednak co szczególnie istotne, przedłużenie umowy na okres próbny ze względu na wskazane powody jest możliwe wyłącznie wtedy, gdy zapis o takiej możliwości zostanie ujęty w zawieranej pomiędzy stronami umowie o pracę na okres próbny, dlatego tak ważne jest staranne przygotowanie dokumentu.
Pobierz wzór umowy o pracę na okres próbny!
Pobierz całkowicie darmowy wzór umowy o pracę na okres próbny w formacie DOC (Word) lub PDF, który możesz samodzielnie uzupełnić i wydrukować.
Nigdy więcej nie trać czasu!
Zautomatyzuj układanie grafików pracy, prowadzenie ewidencji czasu pracy, elektroniczne wnioski urlopowe i wiele więcej.
Załóż darmowe konto
Umowa o pracę na okres próbny - omówienie
Umowa o pracę na okres próbny, podobnie jak każda inna umowa o pracę, powinna zostać zawarta na piśmie, jeszcze przed dopuszczeniem pracownika do wykonywania pracy. W jej treści należy podać dane stron umowy, miejsce i datę zawarcia, a także opisać rodzaj wykonywanej pracy oraz warunki pracy i płacy. Dokument powinien uwzględniać termin, kiedy rozpoczyna się stosunek pracy, określać wymiar czasu pracy oraz precyzować miejsce wykonywania pracy. W umowie musi być wyraźnie podkreślone, że jest to umowa na okres próbny, gdyż ma to znaczenie między innymi dla ewentualnego wypowiedzenia.
W umowie na okres próbny mogą być również zawarte klauzule dotyczące zakazu konkurencji, które obowiązują zarówno w trakcie trwania umowy, jak i po jej zakończeniu, jeśli strony tak uzgodnią.
Obowiązki stron z tytułu umowy o pracę na okres próbny
Zapisy umowy o pracę na okres próbny nie mogą być sprzeczne z prawem pracy. Oznacza to, że pracownika zatrudnionego na podstawie umowy próbnej obowiązują te same zasady zatrudnienia, co pozostałych pracowników. Dlatego też rozpoczynając stosunek pracy, obowiązkowe jest uzyskanie orzeczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań do pracy na danym stanowisku i przeprowadzenie szkolenia BHP. Koszty tej procedury ponosi pracodawca. Pracodawca powinien również poinformować pracownika o jego prawach i obowiązkach wynikających z przepisów prawa pracy, regulaminu pracy oraz układu zbiorowego pracy. Pracownik na umowie próbnej, zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy nie może otrzymywać wynagrodzenia niższego niż pensja minimalna. Nie obowiązuje już dawny przepis, pozwalający by wysokość wynagrodzenia wynosiła 80% najniższej krajowej. Pracownik na umowie próbnej nabywa też prawo do urlopu wypoczynkowego, urlopu na żądanie, urlopu bezpłatnego, jak i urlopu okolicznościowego.
Z drugiej strony pracownik jest zobowiązany do rzetelnego wykonywania swoich obowiązków, przestrzegania zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz do informowania pracodawcy o wszelkich przeszkodach uniemożliwiających wykonywanie pracy. To istotne, bowiem w razie naruszenia obowiązków pracowniczych pracownik może zostać zwolniony dyscyplinarnie bez wypowiedzenia.
Zalety umowy o pracę na okres próbny
Umowa o pracę na okres próbny przynosi korzyści zarówno pracodawcy, jak i pracownikowi. Dla pracodawcy stanowi ona możliwość oceny kompetencji i dopasowania pracownika do specyfiki stanowiska oraz zespołu bez długoterminowego zobowiązania. Pozwala to na zminimalizowanie ryzyka związanego z zatrudnieniem osoby, która może nie spełniać oczekiwań. Pracodawca zyskuje również czas na przeprowadzenie ewentualnych szkoleń i wdrożenia nowego pracownika do obowiązków, co może zwiększyć efektywność pracy w przyszłości. Dla pracownika natomiast, okres próbny to okazja do zapoznania się z kulturą organizacyjną firmy, warunkami pracy oraz zakresem obowiązków, co pomaga podjąć świadomą decyzję o dalszej współpracy. Dodatkowo, umowa na okres próbny daje pracownikowi możliwość pokazania swoich umiejętności i zaangażowania, co może zwiększyć szanse na stałe zatrudnienie. Jest to też okazja do zdobycia zawodowego doświadczenia, które może okazać się cenne, nawet jeśli strony nie zdecydują się na kontynuowanie współpracy.
Wypowiedzenie umowy o pracę na okres próbny
Umowa o pracę na okres próbny może zostać rozwiązana w formie pisemnej na tych samych zasadach co umowy o pracę na czas określony lub na czas nieokreślony. Oznacza to, że mogą zostać rozwiązane za porozumieniem stron, poprzez rozwiązanie umowy o pracę przez jedną ze stron za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia, a także wraz z upływem czasu, na jaki została zawarta.
Wyróżnikiem jest jedynie nietypowy okres wypowiedzenia, który wynosi:
trzy dni robocze w przypadku, gdy próbny okres nie przekracza dwóch tygodni,
tydzień, jeśli okres próbny jest dłuższy niż dwa tygodnie,
dwa tygodnie, jeżeli okres próbny wynosi trzy miesiące.
Warto dodać, że wypowiedzenie umowy o pracę na okres próbny nie wymaga podawania uzasadnienia przez pracodawcę, co odróżnia ją od umowy na czas określony i nieokreślony, gdzie uzasadnienie ze strony pracodawcy jest wymagane.
Czy istnieje konieczność zawierania umów na okres próbny?
Umowa o pracę na okres próbny stwarza obu stronom możliwość przekonania się, czy strony spełniają swoje oczekiwania w zakresie samego rodzaju pracy. Dzięki temu można podjąć świadomą decyzję o dalszej współpracy lub o jej zakończeniu, bez konieczności wikłania się w długoterminowe zobowiązania. Jednak zawarcie umowy o pracę na okres próbny nie jest koniecznością i nie ma przeciwwskazań, by pracodawca i pracownik od razu zawarli umowę o pracę na czas określony lub nieokreślony.
