Małe i średnie przedsiębiorstwa – definicja sektora

Posiadana przez małe i średnie przedsiębiorstwa definicja jest mocno ujednolicona w odniesieniu do wielu państw na świecie. Sektor małych i średnich przedsiębiorstw zgodnie z przyjętą definicją, obejmuje zarówno sektor publiczny, jak i sektor prywatny. Wewnątrz niego przedsiębiorstwa grupowane są na średnie i małe przedsiębiorstwa. Dodatkowo wyróżniono także mikroprzedsiębiorstwa. Termin małych i średnich przedsiębiorstw stosowany jest nie tylko w Polsce, ale jest honorowany w krajach Unii Europejskiej, a także przez Organizację Narodów Zjednoczonych, Światową Organizację Handlu czy też Bank Światowy. 

Zgodnie z definicją, małe i średnie przedsiębiorstwa to jednostki, które zatrudniają mniej niż 250 pracowników. Dodatkowo ich roczny obrót nie może przekroczyć 50 milionów euro lub całkowity bilans roczny nie może być większy nić 43 milionów euro. Nie jest istotna forma prowadzenia działalności. Ważne jest, aby jednostka wpisywała się w definicję przedsiębiorstwa. Najliczniejszą grupę tworzą osoby, które prowadzą działalność gospodarczą na własny rachunek (jednoosobową działalność gospodarczą), przedsiębiorstwa rodzinne, a także spółki bądź konsorcja, trudniące się prowadzeniem regularnej działalności gospodarczej. 

Przedsiębiorcy, którzy posiadają podejrzenie łamania posiadanych praw mogą skorzystać z pomocy świadczonej przez Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorstw. Biuro rzecznika małych i średnich przedsiębiorców może występować do organów władzy publicznej o zmianę przepisów, a dodatkowo dąży do urealnienia zapisów znajdujących się w Konstytucji Biznesu. Jest pośrednikiem pomiędzy przedsiębiorcami a władzą ustawodawczą.  

Jaka jest charakterystyka małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce?

Definiowanie jednostek jako małe i średnie przedsiębiorstwo uzależnione jest od trzech następujących czynników:

  • liczby zatrudnionych pracowników, 
  • wysokości rocznego obrotu, 
  • całkowitego bilansu rocznego. 

Aby uzyskać status danego przedsiębiorstwa, należy bezwzględnie spełnić warunek wynikający ze wskaźnika zatrudnienia. Zakwalifikowanie do danego statusu wymaga, aby była osiągnięta wysokość rocznego obrotu lub całkowitego bilansu rocznego. To przedsiębiorca podejmuje decyzję o tym, który limit ma go dotyczyć i tym samym posiada określony wpływ na to, jaki status uzyska.  

Charakterystyka małych i średnich przedsiębiorstw powinna być rozpoczęta od najmniejszych jednostek, czyli mikroprzedsiębiorstw. Zakwalifikowanie do danego statusu uwzględnia dane finansowe z dwóch ostatnich lat. Status mikroprzedsiębiorcy może uzyskać osoba, która prowadzi działalność gospodarczą i w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych spełniła dwa warunki. Zatrudniała średniorocznie mniej niż 10 pracowników. Natomiast roczny obrót netto z prowadzonej działalności finansowej nie przekraczał równowartości 2 milionów euro lub suma aktywów bilansu, który został sporządzony na koniec z jednego z tych dwóch uwzględnianych lat nie przekroczył równowartości 2 milionów euro. 

Status małego przedsiębiorcy może uzyskać przedsiębiorca, który zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników. W ramach prowadzonej działalności, roczny obrót netto nie przekroczył równowartości 10 milionów euro lub suma aktywów bilansu rocznego w badanym okresie nie przekroczyła równowartości 10 milionów euro. Nie jest on tożsamy z Małym podatnikiem VAT. 

Status średniego przedsiębiorcy zarezerwowany jest dla przedsiębiorstwa, które średniorocznie zatrudniają mniej niż 250 pracowników. Roczny obrót netto uzyskany w toku prowadzonej działalności nie może przekroczyć równowartości 50 milinów euro lub suma aktywów w bilansie na koniec roku nie przekroczyła równowartości 43 milionów euro. 

Do obliczenia średniorocznego zatrudnienia, pracownicy przeliczani są na pełne etaty. W wykonywanych obliczeniach należy pominąć pracowników, którzy przebywają na urlopach macierzyńskich lub wychowawczych. Obowiązujące kryteria finansowe wyrażane są w euro, dlatego należy dokonać przeliczeń z uwagi na obowiązującą walutę w Polsce. Uwzględniany jest średni kurs euro, który jest ogłoszony przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień danego roku obrotowego. 

Jak można ustalić status danego przedsiębiorcy?

Status firmy to jeden ze wskaźników rozwoju danej jednostki. Świadomość o statusie przekłada się na możliwość ubiegania się o wsparcie finansowe, a także rzutuje na zakres praw i obowiązków. Szczególnie pandemia COVID-19 jednoznacznie podkreśliła konieczność znajomości statusu. Poszczególne tarcze były ukierunkowane do firmy w odniesieniu do jej statusu. Dodatkowo przedsiębiorcy z sektora małych i średnich przedsiębiorstw w toku prowadzonej działalności mogą skorzystać z pomocy de minimis. 

Do określania statusu wykorzystywane są trzy kryteria mające miejsce w przeciągu ostatnich dwóch lat obrotowych. Przy czym obowiązkowe jest spełnienie kryterium związanego z wielkością zatrudnienia. Przedsiębiorca dodatkowo musi spełnić kwestię związaną z wysokością obrotu netto lub sumy bilansowej firmy. Może on zdecydować, który aspekt jest brany pod uwagę. Pomocny jest w tym Elektroniczny Obieg Dokumentów, który uniemożliwia przeoczenie lub zagubienie jakiegokolwiek dokumentu. 

Jakie są źródła finansowania małych i średnich przedsiębiorstw?

Źródła finansowania małych i średnich przedsiębiorstw dzielą się na wewnętrzne i zewnętrzne. Do wewnętrznych źródeł finansowania można zaliczyć m.in. wypracowany zysk, wpływy ze sprzedaży aktywów, wkład własny. Zbierane dane jednoznacznie przedstawiają, że polscy przedsiębiorcy najchętniej wykorzystują kapitał własny. Argumentują to poczuciem bezpieczeństwa, kiedy samodzielnie potrafią sfinansować wydatki. W rzeczywistości operowanie wyłącznie własnymi środkami sprawia, że wiele inwestycji nie jest realizowanych, a w konsekwencji firma nie rozwija się prężnie. Jej rozwój jest zahamowany. 

Przedsiębiorcy, którzy chcą, aby ich biznes nieustannie się rozwijał i zwiększał grono klientów, najczęściej powinni skorzystać z zewnętrznych źródeł finansowania. Małe i średnie przedsiębiorstwa w Polsce mogą skorzystać z kredytu bankowego, emisji obligacji, dotacji, pożyczki pozabankowej dedykowanej dla firm. Wokół dofinansowań dla firm obrosło wiele niepotrzebnych mitów. 

Firmy, które notowane są na giełdzie nierzadko oferują akcje małych i średnich spółek. Ten sposób finansowania wiąże się z całym szeregiem korzyści dla MŚP. Przede wszystkim dzięki temu umacniana jest ich pozycja rynkowa, a także łatwiejsza staje się ekspansja ekonomiczna. Największą przeszkodą są trudne warunki wynikające z umożliwienia notowań na giełdzie. Wiąże się to z wysokimi kosztami, posiadaniem wiedzy o rynku kapitałowym jak i mniejsza płynność akcji tego rodzaju. 

Osoby, które planują założyć własną działalność gospodarczą mogą skorzystać z wielu form pomocy oferowanej przez państwo. Przede wszystkim mają możliwość płacenia preferencyjnych składek ZUS. W razie wątpliwości mogą skorzystać z pomocy oferowanej przez Inkubator Przedsiębiorczości. Posiadany pomysł na biznes lepiej wykorzystać i spróbować swoich sił w prowadzeniu działalności.