Dzień wolny za święto przypadające w sobotę

Dni, które są od pracy wolne, jasno wskazuje Ustawa z dnia 18 stycznia 1951 roku o dniach wolnych od pracy. Takimi dniami są: 1 stycznia – Nowy Rok, 6 stycznia – Święto Trzech Króli, pierwszy dzień Wielkiej Nocy, drugi dzień Wielkiej Nocy, 1 maja – Święto Państwowe, 3 maja – Święto Narodowe Trzeciego Maja, pierwszy dzień Zielonych Świątek, dzień Bożego Ciała, 15 sierpnia – Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny, 1 listopada – Wszystkich Świętych, 11 listopada – Narodowe Święto Niepodległości, 25 grudnia – pierwszy dzień Bożego Narodzenia oraz 26 grudnia – drugi dzień Bożego Narodzenia. Jeżeli święta te przypadają w trakcie pięciodniowego tygodnia pracy (od poniedziałku do piątku), korzystamy z dni tzw. ustawowo wolnych od pracy. Co jednak w sytuacji, gdy pojawia się święto w sobotę?

Dni wolne od pracy w 2023 roku

W 2023 roku tylko jedno z wymienionych świąt przypadnie w sobotę – Święto Niepodległości, które obchodzone jest 11 listopada. Pozostałe wypadają następująco: 1 stycznia, Nowy Rok – niedziela; 6 stycznia, Święto Trzech Króli - piątek; 9 kwietnia, Wielkanoc – niedziela; 10 kwietnia, Poniedziałek Wielkanocny – poniedziałek; 1 maja, Święto Pracy – poniedziałek; 3 maja, Święto Konstytucji – środa; 28 maja, Zielone Świątki – niedziela; 8 czerwca, Boże Ciało – czwartek; 15 sierpnia, Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny i Święto Wojska Polskiego – wtorek; 1 listopada, Wszystkich Świętych – środa; 25 grudnia, pierwszy dzień Bożego Narodzenia – poniedziałek oraz 26 grudnia, drugi dzień Bożego Narodzenia – wtorek. Oznacza to łącznie 13 dni ustawowo wolnych od pracy, spośród których 4 przypadają w sobotę lub niedzielę, a 9 – w dni robocze. Łącznie z weekendami i świętami nie będziemy pracować przez 115 dni, a do przepracowania w 2023 roku pozostanie 250 dni.

W 2022 roku także tylko jedno święto przypadło w sobotę – był to Nowy Rok, 1 stycznia. Pozostałe przypadły w następujące dni tygodnia: 6 stycznia, Trzech Króli – czwartek; 17 kwietnia, Wielkanoc – niedziela; 18 kwietnia, Poniedziałek Wielkanocny – poniedziałek; 1 maja, Święto Pracy – niedziela; 3 maja, Święto Konstytucji – wtorek; 5 czerwca, Zielone Świątki – niedziela; 16 czerwca, Boże Ciało – czwartek; 15 sierpnia, Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny i Święto Wojska Polskiego – poniedziałek; 1 listopada, Wszystkich Świętych – wtorek; 11 listopada, Święto Niepodległości - piątek; 25 grudnia, pierwszy dzień Bożego Narodzenia – niedziela; 26 grudnia, drugi dzień Bożego Narodzenia – poniedziałek.

Dzień wolny za święto w sobotę

Do końca 2010 roku obowiązywały regulacje, zgodnie z którymi każde święto wypadające w dzień wolny od pracy, ale w innym dniu niż niedziela, skutkowało obniżeniem wymiaru czasu pracy o osiem godzin. W przypadku świąt przypadających w dni wolne dla pracownika (głównie w sobotę, dla osób pracujących od poniedziałku do piątku), obowiązkiem pracodawcy było wskazanie dodatkowego dnia wolnego w okresie rozliczeniowym, w którym taka sytuacja wystąpiła (np. w odniesieniu do miesięcznego okresu rozliczeniowego, dodatkowy dzień wolny musiał być wyznaczony do końca miesiąca).

Od 2011 roku dodatkowym, trzynastym w ciągu roku dniem wolnym od pracy stało się Święto Trzech Króli. Jednocześnie obowiązywać zaczęła decyzja mniej korzystna dla pracowników: zniesiono obowiązek udzielenia pracownikom dodatkowego dnia wolnego z tytułu święta wypadającego w sobotę, która standardowo jest dniem wolnym od pracy. Stanowiła o tym jedna z części art. 130. Kodeksu Pracy, mówiąca o nieobniżeniu wymiaru czasu pracy o osiem godzin w przypadku święta przypadającego w dniu innym niż niedziela.

W październiku 2012 roku Trybunał Konstytucyjny orzekł jednak, iż przepis ten jest niezgodny z art. 32. ust. 1 Konstytucji RP. Stwierdzono, że regulacja ta narusza fundamentalną zasadę równości i bezpodstawnie różnicuje liczbę wolnych od pracy dni, które przysługują pracownikom – liczba dni wolnych stała się zależna od wewnętrznych ustaleń pracodawcy dotyczących rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy. Trybunał stwierdził, iż każde święto, które przypada w innym dniu niż niedziela, powoduje obniżenie wymiaru czasu pracy o osiem godzin. Czas pracy pozwala dokładnie mierzyć rejestracja czasu pracy.

W efekcie tego orzeczenia, od 8 października 2012 roku dzień wolny za święto regulowany jest przez art. 130. § 2., zgodnie z którym święta wypadające poza niedzielami obniżają wymiar czasu pracy. W praktyce: zatrudniony pracujący przez pięć dni w tygodniu i 40 godzin, od poniedziałku do piątku po 8 godzin, w przypadku święta wypadającego w sobotę będzie mógł skorzystać z dodatkowego dnia wolnego.

Art. 130. § 2. Kodeksu Pracy:

Każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin.

Dodać także warto, iż – wedle art. 130. § 3. Kodeksu Pracy: „Wymiar czasu pracy pracownika w okresie rozliczeniowym, ustalony zgodnie z art. 129 § 1 ulega w tym okresie obniżeniu o liczbę godzin usprawiedliwionej nieobecności w pracy, przypadających do przepracowania w czasie tej nieobecności, zgodnie z przyjętym rozkładem czasu pracy”. Oznacza to, że osoby przebywające w trakcie święta na zwolnieniu chorobowym, także mają prawo do otrzymania dnia wolnego.

Wolne za święto w sobotę nie dla wszystkich

Nie wszyscy jednak skorzystają z dodatkowego dnia wolnego. Wolnej soboty nie odbiorą osoby, które zgodnie ze swoją umową pracują przez mniej niż pięć dni w tygodniu. Nie odbiorą jej także ci zatrudnieni, dla których – zgodnie z obowiązującym ich rozkładem pracy – sobota jest przeciętnym dniem pracy, w którym wykonują swoje, wynikające ze stosunku pracy, obowiązki. Jeżeli jednak wedle wiążących ich rozkładów pracy dniem wolnym jest np. środa i to w ten dzień wypadnie któreś ze świąt – wówczas obowiązkiem pracodawcy jest udzielenie dodatkowego dnia wolnego.

Pamiętać warto też, iż pracownikom nie przysługuje dodatkowy dzień wolny, jeżeli święto wypada w niedzielę – niezależnie od tego, czy jest to zgodnie z rozkładem dzień wolny, czy dzień pracujący.