Obowiązek ich bezpośredniego przekazania ciąży jednak nie na pracowniku, a pracodawcy, który co miesiąc powinien przekazać wyliczoną kwotę na indywidualne konto w ZUS jego firmy. Czasami zdarza się jednak sytuacja, że jest brak opłacania składek ZUS przez pracodawcę, co może wiązać się z ogromnym naruszeniem, przez które poszkodowany jest również pracownik. Taki brak składek ZUS najczęściej wynika z kłopotów finansowych przedsiębiorstwa, a nie roztargnienia księgowej.

Z naszego artykułu dowiesz się:

  • skąd wynika błąd braku składek ZUS, 
  • co grozi pracodawcy za nieopłacanie składek ZUS, 
  • jaka jest kara za brak składek ZUS, 
  • jakie mogą być konsekwencję dla pracownika. 

Zachęcamy także do przeczytania artykułu: Odroczenie terminu ZUS - jak je uzyskać?

Brak składek ZUS – skąd wynika ten błąd?

Obowiązkiem każdego pracodawcy jest odprowadzanie należnych składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych za siebie i swoich pracowników. Próba uniknięcia tego obowiązku może rodzić wiele przykrych konsekwencji. Jakie składki powinny być odprowadzane do ZUS:

  • składki społeczne, w skład których wchodzą: składka emerytalna, rentowa, choroba, wypadkowa i chorobowa (w przypadku osoby prowadzącej działalność nieobowiązkowa);
  • składka zdrowotna;
  • fundusz pracy;
  • fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych. 

Bardzo często problemy z terminowym regulowaniem składek ZUS mogą być związane z roztargnieniem właścicieli czy osoby odpowiedzialnej za przelewy do ZUS. Wiąże się to często z kilkudniowym opóźnieniem. Czasami jednak przedsiębiorcy nie płacą należnych składek ZUS przez wiele miesięcy ze względu na kłopoty finansowe, z jakimi się borykają. W takiej sytuacji, zamiast pozwalać na rosnące odsetki, należy złożyć wniosek o odroczenie terminu płatności ZUS. Bardzo często brak wpłaty ZUS w terminie wynika również z błędów w deklaracjach, gdzie składki wpłacane są terminowo i w pełnych wysokościach, a system wystawia zaległość, naliczając odsetki. W takiej sytuacji należy zgłosić się do swojego terenowego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i wyjaśnić sprawę, przedstawiając dowody zapłaty należnych składek. Oczywiście należy pamiętać, że nie ma obowiązku odprowadzania składek za studentów zatrudnionych na umowę zlecenie. Umowy o dzieło również są nieoskładkowane. 

Brak opłacania składek ZUS przez pracodawcę – co im grozi?

Jednym z podstawowych działań ZUS w zakresie nieopłacania składek przez przedsiębiorców za siebie i swoich pracowników jest naliczanie odsetek za zwłokę na zasadach określonych w Ordynacji Podatkowej. Czasami Zakład Ubezpieczeń Społecznych może wyznaczyć opłatę do wysokości 100% należnych, a nieopłaconych składek, kiedy zwłoka wobec ZUS jest znaczna. Kiedy jednak postępowanie to nie przynosi żadnych skutków, ZUS podejmuje kolejne kroki związane ze skierowaniem wniosku o wpisanie dłużnika do listy Rejestru Dłużników Niewypłacalnych. Do tego rejestru trafiają osoby niewypłacalne lub te, które nieterminowo regulują swoje zobowiązania. Wykreślenie z listy, możliwe jest dopiero po 10 latach. 

Wśród kolejnych możliwych kroków do wykonania przez ZUS znajduje się wysłanie wniosku do prokuratury o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Dla wielu osób jest to niedopuszczalne, jednak w myśl przepisów nieopłacanie składek za swoich pracowników, wiąże się z pogwałceniem jego praw. Oczywiście pracownicy szukając odpowiedniego rozwiązania problemu z pracodawcą nieopłacającym składek, również mogą zgłosić sprawę do do prokuratury. 

Konsekwencją nieopłacania składek należnych do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych może być:

  • ukaranie karą grzywny do 5 tysięcy złotych;
  • zabezpieczenie majątku płatnika składek poprzez wystąpienie do sądu rejonowego o wpis do hipoteki, założenie księgi wieczystej, złożenie wniosku do Urzędu Skarbowego o ustanowienie zastawu skarbowego;
  • wystąpienie do sądu egzekucyjnego o pozbawienie prawa prowadzenia działalności gospodarczej lub pełnienia innych funkcji;
  • karę ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat dwóch. 

Kara za brak składki ZUS – ile wynosi?

Brak składek ZUS wiąże się z wieloma konsekwencjami dla przedsiębiorstwa, wynika to z faktu, iż opłacanie składek jest obowiązkiem każdego przedsiębiorcy, zarówno za siebie, jak i swoich pracowników. Dlatego ustawa systemowa mówi o sankcjach, jakie należy nałożyć na podmiot, który nie dopełnia swoich obowiązków. Z przepisów wynika, że płatnik składek lub osoba działająca w jego imieniu nie dopełnia obowiązku uiszczania składek w terminie przewidzianym w przepisach prawa, podlega karze grzywny nawet do 5 tysięcy złotych. Sąd do wymierzania kary grzywny używa przepisów kodeksu wykroczeń, które wskazują, że sankcję pieniężne muszą znajdować się między 20 zł a 5000 złotych. Jednak ostateczna kwota wymierzana jest według jego uznania, poprzez ocenę stopnia szkodliwości czynu oraz analizę stopnia społecznego oddziaływania kary, przez którą osiągnięty ma zostać cel zapobiegawczy dalszemu postępowaniu w nieregulowaniu składek.

ZUS brak składek – konsekwencje dla pracownika

Wiele osób zastanawia się i poszukuje w Internecie informacji ZUS brak składek konsekwencje. Tak naprawdę konsekwencję za niepłacenie składek ponosi jedynie pracodawca. Brak płatności należnych składek do ZUS nie wpływa na wypłatę zasiłków macierzyńskich, jak i chorobowych. Taki pracownik ma również prawo do emerytury i renty, gdyż wszystkie świadczenia obliczane są poprzez składki należne, a nie te faktycznie opłacone. Dlatego pracownik nie ponosi żadnych konsekwencji i nie mogą być na niego nałożone żadne sankcję. 

Problemy finansowe a składki ZUS - co robić w takiej sytuacji?

Problemy finansowe mogą dotykać wielu przedsiębiorców. Niejednokrotnie związane są one z chwilowymi zawirowaniami, czasami jednak firma może być na skraju bankructwa. Aby jednak nie powstały zaległości ZUS, a co za tym idzie sankcję i inne problemy, warto udać się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, by porozmawiać o swojej sytuacji finansowej. Przedsiębiorca może starać się o odroczenie płatności składek ZUS bądź rozłożenie ich na raty. Takie rozwiązanie może być bardzo pomocne, jednak należy pamiętać o terminach wynikających z zawartych umów o odroczenie czy system ratalny składek. W ten sposób można zatrzymać machinę odsetkową, a ZUS przestanie upominać się o zaległości.

Istnieje również inne, choć rzadko stosowane rozwiązanie. Przedsiębiorca może ubiegać się o umorzenie należności, jednak takie rozwiązanie stosowane jest jedynie w wyjątkowych przypadkach, np. wtedy gdy należności te są całkowicie nieściągalne. Umorzone mogą zostać jedynie składki przedsiębiorcy, a pracowników jedynie w tej części, jaka jest finansowana ze środków pracodawcy. Należy pamiętać, że składki ZUS ulegają przedawnieniu po 5 latach, licząc od dnia, w którym stały się wymagalne. 

W czasach pandemii za sprawą tarcz antykryzysowych możliwe było zwolnienie z opłacania składek ZUS dla branż najbardziej dotkniętych skutkami lockdownu.