Czym jest decyzja administracyjna?

Zgodnie z brzemieniem artykułu 104 Kodeksu postępowania administracyjnego, organ administracji publicznej załatwia sprawę przez wydanie decyzji.

Czym jest decyzja administracyjna?

Zgodnie z brzemieniem artykułu 104 Kodeksu postępowania administracyjnego, organ administracji publicznej załatwia sprawę przez wydanie decyzji. Jest ona podstawowym aktem, który jest wydawany w przypadku, gdy rozstrzyga o istocie sprawy, co oznacza, że kończy sprawę w danej instancji. Chociaż nie zdajemy sobie z tego sprawy, z decyzjami mamy do czynienia bardzo często. Najbardziej popularnym przykładem jest decyzja, o której wydanie staramy się, kiedy chcemy wybudować dom – decyzja o pozwoleniu na budowę. Mamy z nią także do czynienia w przypadku nadania numeru NIP lub – o czym ostatnio bardzo często słyszymy – w przypadku nałożenia kwarantanny przez państwowego powiatowego inspektora sanitarnego. Warto wspomnieć, że w przypadku, gdy decyzja nakłada na nas jakiś obowiązek, z którego się nie wywiążemy, grozi nam kara grzywny.

Kto wydaje decyzje administracyjne?

Ja już wcześniej wspomniano, decyzje wydawane są przez organy administracji publicznej, a także ich aparaty pomocnicze, jakimi są urzędy. Mowa tutaj oczywiście o organach tychże aparatów pomocniczych, ponieważ decyzję wydaje burmistrz, a nie urząd miasta. Natomiast adresatem decyzji jest zawsze strona postępowania.

Decyzja administracyjna – elementy

Aby akt został zakwalifikowany jako decyzja, musi zawierać określone części składowe, co potwierdza w swoim wyroku o sygn.. III SA/GI 628/19 z dnia 18 września 2019 r.m.in. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach. Elementy decyzji administracyjnej są wprost wskazane w artykule 107 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego. Wynika z niego, że niezbędne elementy decyzji administracyjnej to:

• oznaczenie organu administracji publicznej, czyli wskazanie, kto był władny do wydania tejże decyzji. Brak jej oznaczenia pozbawia akt charakteru decyzji administracyjnej.
• data jej wydania
• oznaczenie strony lub stron – w przypadku osoby fizycznej chodzi oczywiście o podanie jej imienia (imion) oraz nazwiska i miejsca zamieszkania. Natomiast w przypadku osób prawnych, państwowych jednostek organizacyjnych i organizacji społecznych nieposiadających osobowości prawnej - nazwy oraz siedziby.
• powołanie podstawy prawnej – jest niczym innym jak wskazaniem przepisów prawa materialnego, o które oparte zostało rozstrzygnięcie.
• rozstrzygnięcie – osnowa decyzji. Powinno być jasno i precyzyjnie sformułowane, w taki sposób, aby strona nie miała problemu z jego rozumieniem.
• uzasadnienie faktyczne i prawne – organ wskazuje na jakiej podstawie decyzja została podjęta, tzn. jakie fakty uznał za udowodnione, a jakie nie. Ponadto stanowi także podstawę kontroli poprawności jej wydania.
• pouczenie, czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie oraz o prawie do zrzeczenia się odwołania i skutkach zrzeczenia się odwołania – pouczenie, które pozwoli stronie na podjęcie czynności, bez konieczności zasięgania opinii profesjonalisty w dziedzinie prawa.
• podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego pracownika organu upoważnionego do wydania decyzji, a jeżeli decyzja wydana została w formie dokumentu elektronicznego - kwalifikowany podpis elektroniczny
• w przypadku decyzji, w stosunku do której może być wniesione powództwo do sądu powszechnego, sprzeciw od decyzji lub skarga do sądu administracyjnego - pouczenie o dopuszczalności wniesienia powództwa, sprzeciwu od decyzji lub skargi oraz wysokości opłaty od powództwa lub wpisu od skargi lub sprzeciwu od decyzji, jeżeli mają one charakter stały, albo podstawie do wyliczenia opłaty lub wpisu o charakterze stosunkowym, a także możliwości ubiegania się przez stronę o zwolnienie od kosztów albo przyznanie prawa pomocy.

Oczywiście ustawy szczególne mogą wskazywać także na inne składniki, które należy wskazać w decyzji, jednak są to indywidualne przypadki, które należy zbadać każdy osobno.

Rodzaje decyzji administracyjnych

Wyróżniamy kilka podziałów rodzajów decyzji administracyjnych. Jednym z nich jest podział na:

• decyzje merytoryczne - zawierające ostateczne rozstrzygnięcie, określające jasno prawa i obowiązki adresata decyzji, czyli strony.
• decyzje niemerytoryczne – w inny sposób rozwiązujące sprawę w danej instancji.

Innym podział, związany z treścią art. 16 Kodeksu postępowania administracyjnego to podział na:

• decyzje ostateczne, zgodnie z zapisami wskazanego wyżej artykułu, decyzje, od których nie służy odwołanie w standardowym administracyjnym toku instancji lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, są ostateczne. Oznacza to, że nie można zaskarżyć ich do sądu, ponieważ są prawomocne. Ich uchylenie lub zmiana, a także stwierdzenie nieważności oraz wznowienie postępowania może nastąpić tylko w przypadkach przewidzianych w kodeksie lub ustawach szczególnych.
• decyzje nieostateczne, to takie, od których możemy wnieść odwołanie. Decyzje mogą być zaskarżane do sądu administracyjnego z powodu ich niezgodności z prawem, na zasadach i w trybie

Odwołania od decyzji administracyjnych

Jeśli chodzi o odwołania od decyzji administracyjnych mamy tutaj kilka zasad. Pierwsza z nich mówi, że od decyzji wydanej w pierwszej instancji służy stronie odwołanie tylko do jednej instancji. Organem właściwym do rozpatrzenia takiego odwołania, jest organ administracji publicznej wyższego stopnia. Warto także podkreślić, że nie jest wymagane jakieś szczególne uzasadnienie. Wystarczy jedynie wskazanie, że strona nie jest zadowolona z wydanej decyzji. W przypadku gdy, w pierwszej instancji decyzja jest wydana przez ministra lub samorządowe kolegium, nie ma możliwości wniesienia odwołania. Możliwe jest jednak złożenie wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy. Bardzo ważną kwestią jest fakt, że odwołanie wnosi się do właściwego organu odwoławczego za pośrednictwem organu, który wydał decyzję, w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji stronie, a gdy decyzja została ogłoszona ustnie - od dnia jej ogłoszenia stronie.