Dwie umowy o pracę – czy da się mieć dwa etaty naraz?

Chęć rozwoju i większych zysków to najczęstsze przyczyny sytuacji, w których jeden pracownik ma dwie podpisane umowy po pracę (z tym samym pracodawcą bądź każdą z innym). Czy jest to legalne z punktu widzenia prawa? Co warto wiedzieć o zatrudnieniu na dwie umowy o pracę?

Praca na dwa etaty – co o tym mówi prawo?

Czy można pracować na dwa etaty i nie łamać przy tym przepisów? Obowiązujące obecnie prawo pracy nie wyklucza możliwości zawiązania dwóch umów o pracę pomiędzy pracownikiem a pracodawcą/pracodawcami. Warto również wiedzieć, że nie ma żadnych limitów co do umów pomiędzy stronami. Wszystko jest kwestią indywidualnych ustaleń pomiędzy nimi i zachowania odpowiednich proporcji pomiędzy pracą a czasem wolnym, który powinien być przeznaczony na odpoczynek i poza zawodowe życie. Dlatego właśnie warto dokładnie zaplanować swój grafik pracy.

Wiele osób zastanawia się nad tym, czy będąc zatrudnionym u jednego pracodawcy, musi informować o tym fakcie drugą stronę. Otóż nie, nie ma takiego obowiązku. Przekazanie tej informacji wynika wyłącznie z jego woli. Warto jednak pamiętać o tym, że sytuacja może się nieco skomplikować w przypadku, w którym jeden z pracodawców, zatrudniając pracowników, wymaga od nich podpisania umowy dotyczącej zakazu konkurencji. Przy dwóch umowach o pracę z jednym pracodawcą taka sytuacja może mieć miejsce wyłącznie wtedy, gdy w obu przypadkach na pracownika zostanie nałożony zupełnie inny zakres obowiązków.

Dlaczego jest to tak ważne? Otóż gdyby w obu umowach zawarte zostały takie same zobowiązania zawodowe, wówczas nie byłyby to dwie umowy o pracę, a jedynie ponadwymiarowy czas pracy wynikający z pierwszej z nich. Dodatkowo w takim przypadku szef musi zadbać o zapewnienie przerw w pracy (zarówno dobowych, jak i dziennych), dlatego też bardzo rzadko w takiej sytuacji osoby zatrudniane są na pełen etat (nie wszystkie obowiązki z dwóch umów mogą być wykonywane jednocześnie). Przerwy te powinny wynosić odpowiednio:

• 15 minut w ciągu 8 godzin pracy (ale tylko pod warunkiem pracy przez co najmniej 6 godzin w ciągu doby). Czas przerwy najczęściej ustalany jest odgórnie przez pracodawcę. Dla osób pracujących przy komputerze przez co najmniej 4 godziny należy się dodatkowa przerwa trwająca 5 minut;
• 2 przerwy po 30 minut (wliczające się do czasu pracy pod warunkiem przepracowania w ciągu doby przynajmniej 6 godzin) dla kobiet, które karmią piersią. Jeżeli karmione jest więcej niż jedno dziecko, czas przerwy zwiększa się do 45 minut. Na wniosek pracownika dwie przerwy mogą zostać zmienione w jedną dłuższą;
• dobowy czas nieprzerwanego odpoczynku nie może być krótszy niż 11 godzin, tygodniowy to 35 godzin.

Choć przepisy nie zakazują zatrudnienia u różnych pracodawców, warto wiedzieć, że w tej kwestii niektóre grupy zawodowe ze względu na charakter świadczonej pracy muszą mierzyć się z pewnymi ograniczeniami. Chodzi tu między innymi o zawodowych kierowców. W ich przypadku pracodawca, zanim zatrudni pracownika, musi uzyskać pisemne oświadczenie o wymiarze zatrudnienia bądź niepozostawaniu w zatrudnieniu u innego pracodawcy. Dodatkowo musi uzyskać informacje o liczbie godziny wykonywanych tygodniowo przewozów (o ile oczywiście takie istnieją).

Dwie umowy o pracę u różnych pracodawców – zalety

Nie ma co do tego wątpliwości, że praca na dwa etaty u różnych pracodawców to przede wszystkim korzyści finansowe, często pozwalające zarobić zdecydowanie więcej niż w przypadku pozostawania w zatrudnieniu tylko na jednej umowie. Korzyści finansowe to jednak niejedyne zalety wynikające z takiego układu. Każda z umów nakłada na pracownika zupełnie inny zakres obowiązków, a co za tym idzie, jest to dobry sposób na zdobycie większego doświadczenia zawodowego w stosunkowo krótkim czasie. To w przyszłości znacznie podniesie wartość takiej osoby na rynku pracy. Dzięki temu zyska większe szanse na lepsze stanowisko, w efekcie czego na zdecydowanie korzystniejszą i atrakcyjniejszą pensję.

Dlaczego warto mieć dwa etaty jednocześnie? W dużym skrócie można powiedzieć, że ze względu na:

• większe dochody,
• większe doświadczenie zawodowe zdobyte w krótszym czasie,
• komfort wyboru - większe doświadczenie często wiąże się z większymi możliwościami co do wyboru przyszłego pracodawcy,
• realizacja ambicji.

Praca na dwóch etatach wiąże się z poznawaniem wielu osób, co przy odpowiednim podejściu może zaowocować nawiązaniem wielu wartościowych znajomości zawodowych. Większe dochody przy większej liczbie etatów to również lepsza zdolność kredytowa, pozwalająca na spełnienie marzeń o posiadaniu własnego lokum, dobrego samochodu, częstych wakacji itd.

Dwa etaty jednocześnie - wady

Choć praca na dwa etaty ma wiele zalet, to jednak pomimo wszystko nie jest pozbawiona wad. Tak naprawdę na rynku pracy nie funkcjonuje wiele osób, których życie zawodowe opiera się o więcej niż jedną umowę o pracę. Tu problemem nie jest to, czy można mieć dwie umowy o prace, a wady wynikające z podwójnego zatrudnienia. Głównym mankamentem zatrudnienia w dwóch miejscach jest brak czasu, szczególnie w przypadku pracy u dwóch różnych pracodawców (gdzie dochodzi jeszcze konieczność dojazdów z jednego miejsca zatrudnienia do drugiego, o ile oczywiście charakter pracy nie pozwala na tryb zdalny).

Na wielogodzinnej pracy cierpi nie tylko sam pracownik (zmęczenie, brak czasu na przyjemności i najbliższych), ale i jego rodzina czy przyjaciele, którzy muszą liczyć się z nieobecnością bliskiej osoby, skupionej na życiu zawodowym. Nawet w przypadku osób, które bardzo lubią swoje zajęcie, praca na dwa etaty prędzej czy później doprowadzi potwornego zmęczenia, czego bardzo często konsekwencją może być spadek motywacji, a tym samym jakość wykonywanych zadań na płaszczyźnie zawodowej. Zbyt wiele obowiązków powoduje, że pracownik nie jest w stanie wykonywać ich z należytą starannością i precyzją, poświęcając się im w całości. To z kolei przyczynia się do niezadowolenia pracodawcy, a stąd już krótka droga do utraty zatrudnienia. Choć praca na dwa etaty ma wiele wad, nie oznacza to, że w niektórych przypadkach korzystanie z takiej możliwości nie będzie dobrym rozwiązaniem. Warto jednak potraktować podwójne zatrudnienie jako sytuację tymczasową, pozwalającą na zdobycie doświadczenia i stabilizacji finansowej. Później warto zdecydować się na jedno ze stanowisk, które dla pracownika wydaje się najkorzystniejsze i dające najwięcej możliwości rozwoju.

Jak rozliczyć dwie umowy o pracę?

Zasady rozliczania podatku dochodowego w przypadku osób zatrudnionych u dwóch różnych pracodawców wyglądają nieco inaczej niż przy wyłącznie jednym etacie. Przede wszystkim należy pamiętać tu o kwocie zmniejszającej podatek (wynosi ona 300 zł). W tym celu niezbędne jest złożenie u pracodawcy (ale tylko jednego!) oświadczenia PIT-2. Zgodnie z przepisami ten drugi pobierze zaliczkę na podatek bez kwoty zmniejszającej. W przypadku dwóch umów o pracę obowiązuje również rozporządzenie odraczające pobór zaliczek, które jednak nie w każdej sytuacji może być zastosowane. Jest to ulga wyłącznie dla tych podatników, których dochody miesięczne nie przekraczają 12 800 zł. Pracownik zatrudniony na dwóch etatach na prawo do złożenia rezygnacji z uwzględniania zryczałtowanych kosztów uzyskania przychodów. Należy jednak liczyć się z tym, że w niektórych sytuacjach może to skutkować dopłatą do podatku. To konsekwencja tego, że pracownik posiada dwie umowy o pracę u różnych pracodawców.