Na osobach, które zajmują się prowadzeniem działalności gospodarczej i zatrudniają pracowników, ciąży cały szereg zobowiązań. Zarówno tych o charakterze finansowym, jak i zrealizowanie kwestii podwyższających poziom bezpieczeństwa w przedsiębiorstwie. Obowiązkiem pracodawcy jest opłacenie za osoby zatrudnione składki wypadkowej. Daje ona możliwość skorzystania ze świadczeń, które przysługują po doznaniu wypadku przy pracy lub zachorowania na chorobę zawodową. Przedstawiamy, czym jest składka zdrowotna, jaka jest jej wysokość, także co ma na to wpływ i na kim spoczywa odpowiedzialność jej opłacenia.

Składka wypadkowa – co to za rodzaj świadczenia?

Składka wypadkowa, a właściwie ubezpieczenie wypadkowe, stanowi jeden z rodzajów ubezpieczenia społecznego. Podleganie pod te ubezpieczenie umożliwia uzyskanie świadczeń, które przysługują w przypadku utraty zdolności do pracy, która spowodowana jest wypadku przy pracy lub też rozwojem choroby zawodowej. 

Osoby, które doznały wypadku przy pracy lub też zmagają się z chorobą zawodową, mają możliwość uzyskania ze względu na podleganie pod ubezpieczenie wypadkowe następujących świadczeń:

  • zasiłku chorobowego,
  • świadczenia rehabilitacyjnego, 
  • zasiłku wyrównawczego, 
  • jednorazowego odszkodowania, 
  • renty z tyt. niezdolności do pracy (dotyczy to także renty szkoleniowej), 
  • renty rodzinnej, 
  • dodatku pielęgnacyjnego, 
  • dodatku do renty rodzinnej, który jest dedykowany dla sieroty zupełnej. 

Ponadto, opłacana za pracownika składka na ubezpieczenie wypadkowe, w razie wypadku przy pracy lub choroby zawodowej umożliwia pokrycie kosztów związanych z leczeniem stomatologicznym i odbycie szczepień ochronnych. Te środki mogą być również przeznaczone na zakup przedmiotów ortopedycznych. Należy pamiętać, że składka na ubezpieczenie wypadkowe nie uprawnia do otrzymywania zasiłku podyktowanego przez wypadek w drodze do pracy. 

Składki wypadkowe ZUS są obowiązkowe dla osób, które są objęte ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym. W konsekwencji dotyczą one osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia, a także osób prowadzących działalność gospodarczą. Składki wypadkowe ZUS nie obejmują:

  • osób bezrobotnych, które są świadczeniobiorcami zasiłku dla osób bezrobotnych lub też pobierają świadczenie integracyjne, 
  • posłów do Parlamentu Europejskiego, 
  • osób świadczących pracę nakładczą, 
  • żołnierzy niezawodowych będących w stanie służby czynnej, jednak nie dotyczy to żołnierzy, którzy pełnią służbę kandydacką, 
  • osób przebywających na urlopie wychowawczym, pobierających zasiłek macierzyński albo zasiłek, który jest w wysokości zasiłku macierzyńskiego, 
  • członków rad nadzorczych, którzy otrzymują za to wynagrodzenie, 
  • osób, które są objęte dobrowolnym ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym, 
  • osób sprawujących osobistą opiekę nad dzieckiem. 

Ponadto, składki wypadkowe nie powinny być opłacane za osoby, które pobierają świadczenie socjalne w czasie urlopu lub też są świadczeniobiorcami zasiłku socjalnego za okres przekwalifikowania zawodowego i okres poszukiwania nowego miejsca zatrudnienia. 

Oczywiście, wypadkom przy pracy należy zapobiegać, ponieważ znajduje się to zarówno w interesie pracodawcy, jak i pracowników. Kluczowe jest przeprowadzanie koniecznych szkoleń i badań, które znacząco minimalizują ryzyko następnych lub ewentualnych wypadków przy pracy. Istotne jest minimalizowanie ryzyka, które może doprowadzić do wypadków przy pracy. W rezultacie zapobieganie wypadkom przy pracy obejmuje szereg, wielopoziomowych działań wpływających bezpośrednio i pośrednio na poziom bezpieczeństwa w przedsiębiorstwie.  

Wysokość składki wypadkowej – ile wynosi?

Wysokość składki zdrowotnej nie jest jednakowa dla wszystkich, tak jak ma to miejsce w przypadku ubezpieczenia emerytalnego lub ubezpieczenia rentowego. Jej wysokość jest zróżnicowana. Ogromny wpływ mają na to zagrożenia zawodowe oraz wypadkowość w danym miejscu pracy. Dodatkowo uzależniona jest również od liczby osób, które podlegają zgłoszeniu do ubezpieczenia wypadkowego. 

W przypadku pracodawcy, który zatrudnia do 9 pracowników, obowiązująca wartość składki wypadkowej wynosi 1,67%. Jednak wraz ze wzrostem zatrudnienia w firmie, jej wysokość ulega zmianie. W takiej sytuacji na pracodawcy spoczywa obowiązek obliczenia przeciętnego zatrudnienia w firmie w trakcie poprzedniego roku. W przypadku osób, które dopiero rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej, wyliczenie wysokości składki zdrowotnej odbywa się na podstawie liczby osób, które zostały zgłoszone w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. 

Obliczanie wartości przeciętnego zatrudnienia nie jest skomplikowanym działaniem, jeżeli firma nie była prowadzona przez cały rok kalendarzowy. Kluczowe jest zsumowanie ilości zatrudnionych pracowników w danych miesiącach, a następnie suma jest poddawana dzieleniu przez ilość miesięcy, w których prowadzona jest działalność gospodarcza. 

Od czego zależy składka wypadkowa?

Przedstawiamy szereg czynników, które posiadają wpływ na wysokość składki wypadkowej. W konsekwencji to od czego zależy składka zdrowotna to m.in.:

  • liczba pracowników, 
  • wpis do rejestru REGON, 
  • kod PKD 2007, z jakim firma była ujęta w rejestrze REGON na dzień 31 grudnia. 

Na pracodawcy spoczywa obowiązek złożenia formularza ZUS IWA, który umożliwia określenie wysokości składek na ubezpieczenie wypadkowe. Przedstawione informacje posiadają wpływ na wysokość opłat z tyt. ubezpieczenia wypadkowego w okresie od 1 kwietnia do 31 marca. Obowiązkowe jest przekazanie tego formularza do 31 stycznia za ubiegły rok. W przypadku złożenia formularza ZUS IWA, ZUS przesyła zawiadomienie o wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe. 

Dla osób, które posiadają problem z szacunkowym wyliczeniem składki na ubezpieczenie wypadkowe, dostępny jest specjalny kalkulator składki wypadkowej. Daje możliwość ustalenia wysokości stopy procentowej składki. W wielu przypadkach warto dążyć do ułatwienia składania i kompletowania potrzebnej dokumentacji. Tuż obok programów ułatwiających składania potrzebnych deklaracji należy zadbać także o posiadanie elektronicznych wniosków urlopowych, które uniemożliwiają popełnienie błędów podczas rozliczania urlopów. 

Składka wypadkowa – kto płaci?

Zdecydowana liczba pracowników nie potrafi wskazać składka zdrowotna - kto płaci. Opłacanie tego ubezpieczenia społecznego jest obowiązkowe, ponieważ w razie wypadku przy pracy daje możliwość skorzystania ze świadczeń i tym samym pracownik posiada środki umożliwiające przeprowadzenie leczenia. Należy mieć także na uwadze, że składka wypadkowa daje o wiele szerszy zakres świadczeń. Dla dobra pracowników, odgórnie ustalono, że pracodawca nie posiada możliwości zrezygnowania z opłacania tej składki. Składki wypadkowe ZUS są w całości pokrywane przez pracodawcę. Pracownik nie bierze udziału w jej współfinansowaniu tak jak ma to miejsce w przypadku składki emerytalnej lub też składki rentowej.


Bardzo często się zdarza, że pracodawcy w obawie o utratę płynności finansowej, przekładają część wydatków na inny, bardziej dogodny okres. W konsekwencji dochodzi do nieterminowego regulowania składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Jednak pracownik nie musi się obawiać wstrzymania lub odmowy zasiłku z uwagi na nieterminowe uregulowanie składek, ponieważ konsekwencje za to ponosi wyłącznie pracodawca.