Strategia firmy – czym jest i jak ją opracować?

Czym jest wizja strategiczna przedsiębiorstwa?

Strategia firmy to kluczowy dokument w każdym przedsiębiorstwie. Wyznacza cele, kierunki, a także określa misję firmy. Można przyjąć, że jest to marzenie założyciela firmy, które konkretyzuje się w szczegółowych rodzajach strategii. Jest to wizja przyszłości firmy i jej miejsca na rynku. Śmiało można zatem stwierdzić, że bez strategii nie ma mowy o dobrze prosperującym przedsiębiorstwie. Wbrew pozorom strategia jest niezbędna zarówno w dużych korporacjach, jak i małych rodzinnych biznesach.

Najważniejsze cechy strategii firmy

Osoby, które w żaden sposób nie są związane z biznesem, wyobrażają sobie strategię firmy jako zawiły i skomplikowany dokument najeżony trudnymi prawniczymi sformułowaniami. Tymczasem jest dokładnie odwrotnie! Strategia rozwoju przedsiębiorstwa powinna cechować się prostotą i spójnością. Wszystkie strategie szczegółowe muszą być zatem zgodne z głównym celem i misją firmy. Sprzeczności utrudniają sprawne funkcjonowanie wewnątrz organizacji, a także tworzą negatywny wizerunek na zewnątrz, czyli w oczach klientów.

Rodzaje strategii przedsiębiorstwa

Strategia marketingowa

Jest to jedna z ważniejszych strategii rozwoju przedsiębiorstwa. Zwana inaczej strategią reklamową. Ma na celu jak najlepsze zaprezentowanie firmy na rynku. Nie bez powodu mawia się, że reklama jest dźwignią handlu. Tu mieszczą się wszelkie działania i akcje promocyjne, a także sezonowe obniżki czy gratisy dla stałych klientów. To często najlepszy wabik na nowych klientów.

Strategia dystrybucji

Dobrze przemyślany plan dystrybucji towarów to przede wszystkim konkretne oszczędności dla przedsiębiorstwa. W tym przypadku warto stworzyć mapę strategii, która obejmuje podróż towaru od wytwórcy do odbiorcy końcowego, czyli najczęściej konsumenta. Przede wszystkim należy określić miejsce przedsiębiorstwa w tym łańcuchu dostaw.

Strategia penetracji rynku

Ten rodzaj strategii biznesowej jest ściśle związany z wprowadzeniem nowego produktu na rynek. Tu kluczowe są działania promocyjne, aby jak najwięcej osób usłyszało o produkcie. Drugim elementem jest oczywiście niska cena, która ma zachęcić do zakupu. Celem tej strategii jest jak najlepsze wejście na rynek, czyli tzw. pierwsze wrażenie.

Strategia produktowa

Zadaniem każdego przedsiębiorstwa jest sprzedanie jak największej liczby produktów. Dlatego strategia produktowa jest skupiona wokół procesu projektowania produktu z uwzględnieniem potrzeb rynkowych. Co ważne, nie chodzi tu tylko o potrzeby teraźniejsze. Dobra strategia produktu przewiduje modyfikacje oraz przyszłe potrzeby rynkowe. Coraz częściej konieczna jest też dywersyfikacja produktu, czyli opracowanie różnych jego wariantów. Dywersyfikacja może mieć często wymiar regionalny w przypadku przedsiębiorstw o zasięgu globalnym.

Strategia komunikacji

To inaczej retoryka firmy, czyli sposób w jaki firma chce komunikować się z otoczeniem. Wszelkie strategie zewnętrzne, jak choćby marketingowa, powinny być spójne ze strategią komunikacji. To ona nadaje ton wszelkim materiałom promocyjnym. Ta strategia zwana jest też strategią PR.

Strategia podatkowa

Ta strategia jest w dużej mierze opracowywana przez księgowego, a nawet całe biuro księgowe. Może być też przedmiotem outsourcingu, czyli delegacji zewnętrznej. Ważne jest tutaj skorelowanie celów biznesowych z podatkowymi. To gwarantuje relatywnie wysokie zyski przedsiębiorstwa. Dobra strategia podatkowa opiera się nie tylko na przepisach prawa podatkowego, ale w dużej mierze na praktycznych interpretacjach organów podatkowych. Z tego względu często w tworzenie tej strategii są także zaangażowane działy prawne przedsiębiorstw.

Strategie konkurencyjne

Przedsiębiorstwo nie działa w próżni. Dlatego w wielu przedsiębiorstwach powstają dedykowane działy, które zajmują się obserwacją poczynań konkurencji na rynku. Na tej podstawie powstaje strategia, która w dużej mierze przypomina działania zaczepno-obronne. Nadrzędnym celem jest oczywiście utrzymanie bądź polepszenie pozycji firmy na rynku. Warto podkreślić, że mowa tu o etycznych działaniach. Czyny nieuczciwej konkurencji są karalne i jako takie nie mogą stanowić strategii konkurencyjnej jakiejkolwiek firmy.

Strategie funkcjonalne

Przedsiębiorstwo składa się z wielu działów oraz zakładów produkcyjnych. Często są to też jednostki terenowe. Strategia funkcjonalna ma na celu ujednolicenie procedur, tak aby wszystkie te części harmonijnie ze sobą współpracowały. Tu również można posłużyć się mapą strategii - graficzne przedstawienie struktury przedsiębiorstwa ułatwia opracowanie praktycznych rozwiązań.

Strategia rozwojowa

Nie nie stoi w miejscu, a w szczególności rynek. Dlatego ciągły rozwój jest niezbędny, aby firma nie została wyeliminowana z rynku przez konkurencję. W tej strategii określa się zatem szczegółowe działania, które mają umocnić pozycję firmy na rynku i wyprzedzić konkurencję, czyli po prostu zapewnić przetrwanie firmy. Strategia rozwojowa jest swego rodzaju klamrą, która spina pozostałe plany. To bowiem od rozwoju zależy to, czy firma przetrwa dynamiczne zmiany na rynku.

Strategia zarządzania zasobami

Tu można mówić o dwóch strategiach. Zarządzania zasobami materialnymi oraz ludzkimi. Obydwa są bowiem niezbędne do prawidłowego funkcjonowania przedsiębiorstwa. W pierwszym przypadku chodzi przede wszystkim o racjonalne, czyli gospodarne podejście do składników materialnych w firmie, np. kiedy sprzęt należy wymienić, a kiedy naprawić oraz co z utylizacją. W drugim przypadku liczą się ludzie, ich wykształcenie oraz chęć rozwoju, podnoszenia kwalifikacji, a także dotychczasowe doświadczenie zawodowe. Część firm stawia na młode talenty, inne preferują doświadczonych pracowników, którzy bez przeszkolenia mogą wykonywać pracę.

Strategie firmy – przykłady na podstawie dużych i małych graczy

Przed opracowaniem własnej strategii firmy warto zainspirować się światowymi gigantami. Co jednak ważne, także mniejsi gracze miewają często genialne pomysły w tej materii.

W prostocie siła - tak można podsumować strategię firmy Ryanair. Oferuje ona budżetowe loty na trasach europejskich i korzysta z jednego rodzaju samolotów. Co więcej, skupia się na tanich przelotach ze zredukowaną do niezbędnego minimum ilością usług dodatkowych.

Jeżeli ktoś zna się na wszystkim, to nie zna się tak naprawdę na niczym. W myśl tej zasady firma Henkel ogranicza się do trzech linii produkcyjnych: chemia gospodarcza, kosmetyki oraz kleje przemysłowe.

Przykładem z naszego rodzimego podwórka jest firma Atlas. Tutaj kluczowa okazała się obserwacja potrzeb klienta z wykorzystaniem aktualnych trendów rynkowych. Tak powstała gotowa zaprawa klejąca, która była odpowiedzią na boom mieszkaniowy i wzmożony popyt na usługi budowlane. Dodatkowo niwelowała także mało profesjonalne nawyki członków ekip budowlanych.