Czym jest oznaczenie CE?

Coraz bardziej szczegółowe normy unijne dotyczące bezpieczeństwa poszczególnych produktów dla ich użytkowników wymuszają na producentach przestrzeganie restrykcyjnych zasad. Jednym z europejskich standardów w obrocie gospodarczym stało się już oznakowanie towaru zgodnie z certyfikatem CE. Co oznacza ten symbol i kto jest zobligowany do stosowania tych standardów?

Najważniejsze kwestie związane z tematem

1. Oznaczenie CE to kluczowy symbol w obrocie gospodarczym w Unii Europejskiej, świadczący o zgodności produktów z wymogami prawnymi dotyczącymi zdrowia, bezpieczeństwa oraz ochrony środowiska.

2. Celem oznakowania CE jest zapewnienie użytkownikom, że wyroby zostały poddane odpowiednim normom i procedurom, co zwiększa ich bezpieczeństwo.

3. Wprowadzenie znaku CE na produktach wiąże się z przeprowadzeniem szczegółowych procedur oceny zgodności, które mają na celu eliminację potencjalnych zagrożeń dla użytkowników i środowiska.

Jedną z najważniejszych spraw przy sprzedawaniu własnych wyrobów czy też produktów jest ich bezpieczeństwo dla użytkowników oraz środowiska. Odpowiedzialność za to spada na barki producenta, który jest zobligowany do wykrycia i wyeliminowania wszelkich zagrożeń związanych z rozpowszechnianym przez siebie towarem. Kluczowym elementem w kontekście bezpieczeństwa produktu jest nadanie mu znaku CE.

Certyfikat CE - geneza powstania

Znak CE pojawił się po raz pierwszy w takiej formie jaką ma obecnie w 1993 roku. Od samego początku oznaczenie CE świadczyło o tym, że dany produkt spełnia wymogi prawne narzucone przez standardy Wspólnoty i może być przedmiotem obrotu gospodarczego na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Turcji. Symbol CE ze swej natury ma więc charakter dość uniwersalny i powszechny, a przede wszystkim jednolity w konkretnych europejskich krajach.

Wiemy już skąd wzięła się certyfikacja CE. W dalszej kolejności należy zastanowić się nad tym, co właściwie oznacza oznakowanie CE i jakie jest właściwie jego przeznaczenie? Co mówi konsumentom i dlaczego jest to tak ważne?

Czym jest oznakowanie CE?

Zacznijmy od tego, że oznakowanie CE (fr. Conformité Européenne) jest deklaracją producenta, że dany wyrób spełnia wymagania unijnych dyrektyw dotyczących zdrowia, bezpieczeństwa, ochrony środowiska oraz ochrony konsumentów. To oznaczenie jest obowiązkowe dla wielu produktów sprzedawanych w Europejskim Obszarze Gospodarczym (EOG), który obejmuje kraje Unii Europejskiej oraz Islandię, Norwegię i Liechtenstein.

Innymi słowy, znak CE jest potwierdzeniem tego, iż producent wyrobu czy produktu dochował staranności przy jego stworzeniu, a przynajmniej zrobił wszystko, co jest wymagane stosownymi dyrektywami i rozporządzeniami unijnymi. Co więcej, towar posiadający certyfikat został wprowadzony do obrotu w sposób legalny i przy zachowaniu wszystkich zasad bezpieczeństwa.

Należy jednak podkreślić, że oznakowanie CE nie jest znakiem najwyższej jakości, lecz potwierdzeniem, że produkt jest zgodny z obowiązującymi przepisami unijnymi!

Znak CE - sposób nadania

Oznaczenie CE może zostać nadane tylko przez samego producenta lub jego przedstawiciela, co uniemożliwia różnego rodzaju pomyłki i prowadzi do tego, że to wyłącznie producent ponosi wszelką odpowiedzialność za swoje działanie. Certyfikacja CE danego wyrobu musi być poprzedzona pewnymi krokami, w tym kontrolą zgodności, stworzeniem dokumentacji technicznej oraz złożeniem podpisu pod deklaracją zgodności UE. Dopełnienie tych wszystkich formalności jest konieczne z punktu widzenia potencjalnej kontroli ze strony odpowiednich organów nadzoru.

Procedura umieszczenia znaku CE na produktach

Procedura umieszczenia oznakowania CE na produktach zaczyna się od identyfikacji odpowiednich unijnych dyrektyw, które mają zastosowanie do danego wyrobu. Następnie producent musi przeprowadzić analizę zgodności produktu z wymaganiami technicznymi i bezpieczeństwa określonymi w tych dyrektywach. Procedury oceny zgodności często wiążą się z przeprowadzeniem badań, testów oraz, w niektórych przypadkach, uzyskaniem certyfikacji od jednostki notyfikowanej (niezależnej organizacji certyfikującej). Gdy produkt spełnia wszystkie wymagania, producent sporządza deklarację zgodności (Declaration of Conformity). Deklaracja zgodności stanowi formalne potwierdzenie, że wyrób spełnia wszystkie wymogi. Na tej podstawie może umieścić oznakowanie CE na produkcie. Cała procedura wymaga prowadzenia odpowiedniej dokumentacji technicznej, którą należy przechowywać przez określony czas, aby w razie potrzeby przedstawić ją odpowiednim organom nadzoru.

Kiedy można używać certyfikatu CE?

Certyfikat zgodności CE jest obligatoryjny w przypadku wielu wyrobów. Szacuje się, że lista obejmuje ponad 80% branż dostępnych w krajach Unii Europejskiej. W określonym przepisami unijnymi zestawieniu znajdziemy między innymi urządzenia elektryczne, wyroby medyczne, maszyny, zabawki, urządzenia radiowe, środki ochrony indywidualnej, urządzenia pomiarowe, materiały budowlane, kotły wodne, windy, dźwigi, wagi, urządzenia ciśnieniowe, zamrażalki i wiele innych. Widzimy więc, że głównie mowa o urządzeniach czy produktach, które muszą posiadać szczególny rodzaj zabezpieczeń i wysoki stopień bezpieczeństwa dla osób ich używających. Warto dodać, że oznaczenie CE musi być dobrze widoczne. Zgodnie z rozporządzeniami UE jego optymalna wielkość wynosi minimum 5 mm, ma być umieszczony na wyrobie w sposób trwały, a jeśli nie jest to możliwe - znak CE musi znaleźć się na opakowaniu lub w załączonych dokumentach.

Umieszczenie oznakowania CE

Zgodnie z przepisami oznakowanie CE należy nanieść na produkt, zanim zostanie on wprowadzony do obrotu. Producent powinien zadbać o umieszczenie znaku CE w taki sposób, aby było on widoczny, czytelny i niezmywalny. Warto jednak pamiętać, że oznakowanie wyrobu znakiem CE może przyjąć różne formy.

Ważne jest też to, że w niektórych przypadkach oznakowanie CE może być umieszczone na opakowaniu lub na dokumentach dołączonych do wyrobu. Takie działanie jest akceptowalne na przykład wtedy, gdy nie ma możliwości oznakowania produktów w taki sposób, by oznakowanie CE było widoczne, czytelne i by miało odpowiednie wymiary. Nie ma za to możliwości, że pominięcie lub przeniesienie oznakowania CE nastąpi wyłącznie z powodów estetycznych.

Czy certyfikacja CE to obowiązek?

Zgodnie z przepisami, o czym już wcześniej wspomniano, oznakowanie CE jest obowiązkowy w przypadku stosownych grup wyrobów w Europejskim Obszarze Gospodarczym (EEA), która składa się z 28 krajów członkowskich Unii Europejskiej, krajów EFTA, a także Turcji. Ponadto, oznaczenie musi znaleźć się na wyrobach wytworzonych w krajach trzecich, które trafiają na terytorium EEA, z tym zastrzeżeniem, że w tym przypadku to importer ma obowiązek sprawdzenia, czy producent dochował wszelkich formalności związanych z oznakowaniem wyrobu. Bardzo często produkty z krajów spoza Wspólnoty posiadają podobne certyfikaty, lecz nie są one zgodne ze standardami i przepisami UE. Należy zwracać na to uwagę w szczególności jeśli chodzi o produkty pochodzące z Chin. Zdarza się, że tamtejsi producenci oznaczają je podobnym symbolem do CE, który ma oznaczać "China Export", co jest naruszeniem przepisów unijnych.

Jakie kary obowiązują za nieuprawnione wykorzystanie symbolu CE?

Przykład chińskich wyrobów to jedynie wierzchołek góry lodowej. Wiele krajów, głównie z Azji, posługuje się podobnymi do symbolu CE znakami, aby uwiarygodnić się na europejskim rynku. Czy oznacza to automatycznie, że produkty te są niebezpieczne lub można mieć wątpliwości co do rzetelności ich wykonania? Wszystko zależy od konkretnego przypadku, ale do tego typu towaru należy podchodzić z pewną rezerwą. Ponadto, ustawa o systemie oceny zgodności stanowi, że stosowanie podobnych znaków do oznaczenia CE jest złamaniem prawa. W artykule 47 czytamy, że kto umieszcza na wyrobie znak podobny do oznakowania zgodności, mogący wprowadzić w błąd użytkownika, konsumenta lub dystrybutora tego wyrobu - podlega grzywnie.

Certyfikat zgodności CE w Polsce

Od wejścia naszego kraju do Unii Europejskiej oznakowanie CE stało się w Polsce obligatoryjne. Wszystkie produkty przewidziane w przepisach unijnych do znakowania muszą posiadać stosowny certyfikat. Pozostałych oznaczyć nie możemy. Co istotne, kontrolą znaku CE zajmują się odrębne organy w danym państwie, które ściśle współpracują w tym obszarze z Komisją Europejską. Wszelkie naruszenia czy nadużycia związane z certyfikacją są od razu monitorowane i dokładnie dokumentowane. Materiały dowodowe są później istotnym elementem przy nakładaniu na danego producenta kary grzywny, a często nawet postawienia mu zarzutów, które mogą prowadzić nawet do orzeczenia kary pozbawienia wolności. Wiele zależy od okoliczności, dlatego każdą sprawę rozpatruje się indywidualnie, a postępowania rozciągają się w czasie. W sytuacji, gdy producent nie naruszył przepisów w sposób rażący, kończy się na pouczeniu.

Podsumowanie

Oznaczenie CE potwierdza, że produkt spełnia unijne normy dotyczące zdrowia, bezpieczeństwa i ochrony środowiska, co jest obowiązkowe dla wielu kategorii towarów sprzedawanych w Europejskim Obszarze Gospodarczym. Producent odpowiada za proces certyfikacji, a za nieprzestrzeganie zasad grożą mu kary finansowe oraz odpowiedzialność karna.