Czym jest zabezpieczenie wekslowe?

Weksel pełni w obrocie finansowym bardzo ważną rolę zabezpieczającą, a także wiele innych kluczowych funkcji. Jako papier wartościowy może posłużyć w sporze między poszczególnymi podmiotami, które walczą o swoje prawa. Zabezpieczenie wekslowe jest bardzo szczególną oraz charakteryzującą się wysoką skutecznością konstrukcją prawną, która może rozwiązać wiele wątpliwości. Co zawiera i kiedy można jej użyć? Właśnie dla osób zadających sobie tego rodzaju pytania stworzyliśmy poniższy materiał!

Weksel to bardzo ogólne pojęcie, które nie od razu oddaje istotę rzeczy. Jest ono regulowane przez liczne akty prawne, w tym przede wszystkim Kodeks cywilny, ale także przepisy o papierach wartościowych oraz obrocie finansowym. Wielu osobom określenie to kojarzy się z dużymi interesami, światem finansjery i biznesu, a często także z giełdą. W rzeczywistości jednak instrument ten nie jest aż tak skomplikowany, jak się może wstępnie wydawać, a często może być użyty w bardzo prowizorycznych okolicznościach. Sprawdźmy, o co dokładnie chodzi.

Zabezpieczenie zobowiązania finansowe

Większość z nas choć raz w życiu zaciągnęła jakieś zobowiązanie. Mowa tutaj przede wszystkim o pożyczkach, kredytach, leasingu czy zakupie danego produktu na raty. Nie chodzi wyłącznie o środki przekazane przez powołane do tego instytucje finansowe takie jak banki czy firmy pożyczkowe, ale czasami także o osoby fizyczne, które pożyczyły nam pieniądze. Każdy pożyczkodawca chce mieć pewność, że środki wrócą do niego w terminie, a kwota będzie powiększona o umowne odsetki. W tym celu sięga się po różnego typu zabezpieczenia, dzięki którym będzie można zrekompensować sobie brak spłaty należności przez dłużnika. Bardzo często zabezpieczeniem takim są nieruchomości, ale w sytuacji, gdy kwota zobowiązania nie jest wysoka, należy poszukać o wiele bardziej proporcjonalnego rozwiązania takiego jak na przykład weksel in blanco bez protestu.

Zabezpieczenie wekslowe - o czym mowa?

W pierwszej kolejności trzeba zaznaczyć, że poręczenie wekslowe nie jest obowiązkowe. Strony mogą, ale nie muszą zastosować takiego zabezpieczenia. Wszystko zależy od ich woli oraz porozumienia co do szczegółów pożyczki. Zabezpieczenie wekslowe zobowiązuje do zapłaty lub poleca zapłatę określonej kwoty. Może ono dotyczyć niemal każdego typu zobowiązań finansowych, a jego ogromną zaletą jest łatwość zastosowania. Weksel może być pomocny przede wszystkim w sytuacji, gdy dojdzie między stronami do walki w sądzie. Zabezpieczenie to potwierdza bowiem prawdziwość wysuwanego przez pożyczkodawcę roszczenia, a więc zwiększa jego szanse na korzystny wyrok. Weksel in blanco co to jest? Weksel in blanco kredyt hipoteczny - czy to popularne rozwiązanie?

Co to jest weksel in blanco?

Można wyróżnić dwa rodzaje weksli: trasowany, gdzie głównym dłużnikiem zostaje osoba przyjmująca weksel, a dłużnik uboczny, a więc wystawca odpowiada za zobowiązanie w razie niewypłacalności dłużnika głównego; a także weksel własny, a więc dokument, który potwierdza, że głównym dłużnikiem staje się jego wystawca. Weksel powinien zawierać między innymi nazwę, określać miejsce i termin płatności, nazwisko osoby, na której rzecz należność ma zostać uiszczona, a także miejsce i datę wystawienia dokumentu wraz z podpisem jego wystawcy. Nieco specyficznym rodzajem jest weksel własny in blanco, który stosuje się w przypadku, gdy nie jest znana dokładna suma zobowiązania. Do sytuacji takich dochodzi na przykład wtedy, gdy strony dokonują względem siebie wielu różnego typu transakcji i każda z nich ma inną wartość. Weksel in blanco nie musi więc zawierać kwoty należności czy terminu i miejsca płatności. W praktyce informacje te uzupełnia się dopiero w chwili wykorzystania weksla lub bezpośrednio przed tym. Dzięki temu dokument ten staje się pełnoprawny i można stwierdzić jego wartość. Należy dodać, że ze względu na dość specyficzny charakter tego weksla stosuje się go bardzo rzadko i zazwyczaj wtedy, gdy dłużnik ma zaufanie do wierzyciela.

Kiedy weksel jest nieważny?

Może się bowiem okazać tak, że weksel in blanco osiągnie wyższą wartość niż ta, którą wierzyciel uzgodnił z dłużnikiem. Wówczas konieczne może okazać się skierowanie sprawy do sądu i walka o sprawiedliwość. Ponadto, wierzyciel może przekazać prawa do weksla podmiotowi trzeciemu, a to jeszcze bardziej komplikuje sprawę. W takich okolicznościach dłużnik powinien zrobić wszystko, aby podważyć weksel, wskazać na błędy natury formalnej lub udowodnić, że kwota należności została przez pożyczkodawcę zawyżona. Jeśli sąd przyzna dłużnikowi rację, zostanie on zwolniony z obowiązku przekazania środków wierzycielowi. Weksel może być nieważny także wtedy, gdy w sposób wyraźny zmieniono jego treść, stał się przedawniony lub dłużnik nie posiada zdolności wekslowej ani zdolności do czynności wekslowych.

Jakie istnieje ryzyko nadużyć w przypadku weksla in blanco?

Zastosowanie zabezpieczenia wekslem in blanco zazwyczaj nie jest dobrym rozwiązaniem dla dłużnika. Musi on się liczyć z ryzykiem różnego rodzaju nadużyć, w tym nawet próby wyłudzenia przez wierzyciela sporej kwoty. Ryzyko jest tym większe, im mniej podmiotów uczestniczy w danej transakcji, a najczęściej są to wyłącznie dwie strony - pożyczkodawca i pożyczkobiorca. Z tego powodu dłużnik powinien zgodzić się na weksel in blanco tylko wtedy, gdy w pełni ufa wierzycielowi.

Weksel in blanco - jak chronić się przed zagrożeniami?

Istnieją oczywiście sposoby na zminimalizowanie ryzyka oszustwa ze strony wierzyciela. Jednym z nich jest spisanie umowy wekslowej, która określa szacunkową wartość dokumentu oraz prawa obu stron. Skuteczną praktyką może okazać się także zawieranie porozumienia przy świadkach, którzy w razie sporu sądowego potwierdzą stan faktyczny. Kluczowe mogą okazać się także poszczególne zwroty użyte w dokumencie. Jeśli dłużnik obawia się, że wierzyciel przekaże weksel komuś innemu, musi dopilnować, aby zamiast zwrotu “na zlecenie osoby XYZ” zastosować sformułowanie “na rzecz osoby”, dzięki czemu nie będzie możliwości przetransferowania weksla.