PIT-39 – co to jest?

PIT-39 - czym jest?

Formularz PIT 39 składany jest w urzędzie skarbowym przez osoby fizyczne, które w danym roku kalendarzowym zbyły nieruchomość lub związane z nią prawa majątkowe. Druk wypełniają wyłącznie podatnicy sprzedający nieruchomość nabytą lub wybudowaną w przeciągu ostatnich pięciu lat. Prawo ustala, że okres ten liczony jest od końca roku kalendarzowego, na który przypadło nabycie lub wybudowanie nieruchomości. Deklaracji podatkowej nie trzeba więc składać w urzędzie, jeśli zbywana nieruchomość powstała lub weszła w posiadanie podatnika wcześniej.

Opodatkowaniu podlegają transakcje, których przedmiotem jest zbycie:

• nieruchomości, ich części lub udziału w nieruchomości,
• spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego,
• prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
• prawa wieczystego użytkowania gruntów.

Druk PIT 39 należy złożyć w urzędzie pod warunkiem, że transakcji dokonuje osoba prywatna. Płatnicy, którzy składają swoje deklaracje w 2023 roku wykazują na nich zbycie nieruchomości nabytych lub wybudowanych w okresie od 2017 do 2022 roku.

Uzupełnianie deklaracji PIT-39

Podatnicy składający deklarację PIT 39, o tym jak wypełnić druk, dowiedzą się bezpośrednio w urzędzie skarbowym lub w poradniku ze strony rządowej. Deklaracje można bowiem uzupełnić w formie papierowej, bądź elektronicznej. Poza danymi identyfikacyjnymi podatnika, formularz PIT 39 zawiera wyliczenie dochodu, bądź straty wynikającej ze zbycia nieruchomości.

Przed wypełnieniem deklaracji płatnik powinien przygotować informacje dotyczące przychodu osiągniętego ze sprzedaży nieruchomości, kosztów uzyskania przychodów oraz ewentualnych odpisów amortyzacyjnych, które wpływają na wysokość zobowiązania podatkowego. Stawka podatku związana ze zbyciem nieruchomości wynosi 19% i jest liczona od wykazanego w formularzu dochodu.

Jak uzupełnić poszczególne pozycje? Przychód ze sprzedaży nieruchomości to cena, jaką ustalono w umowie sprzedaży. Wykazywane w PIT 39 koszty uzyskania przychodu to między innymi koszty nabycia lub wybudowania danej nieruchomości, jej wykończenia, modernizacji, a jeśli nieruchomość nabyto w drodze spadku, kosztem będzie także opłacony podatek od spadku lub darowizny. Odpisy amortyzacyjne nie występują zawsze – dotyczą tylko tych nieruchomości, które w toku użytkowania były amortyzowane.

Dochód lub strata ze zbycia wyliczane są poprzez odjęcie kosztów uzyskania przychodów od uzyskanego przychodu oraz ewentualne dodanie sumy odpisów amortyzacyjnych. Warto pamiętać, że nieuzasadnione zaniżenie wartości przychodu skutkować będzie ustaleniem wartości rynkowej nieruchomości przez organ skarbowy.

PIT-39 – kto go składa?

Deklarację PIT 39 składają osoby fizyczne, które w ostatnim roku kalendarzowym dokonały prywatnego zbycia nieruchomości lub praw związanych z nieruchomościami. Formularz wypełniają tylko ci płatnicy, którzy sprzedali nieruchomość nabytą w ciągu ostatnich pięciu lat, jakie upłynęły pomiędzy datą zbycia a końcem roku kalendarzowego, na który przypadało nabycie/wybudowanie nieruchomości. Druk PIT 39 w roku 2023 muszą złożyć tym samym osoby prywatne, które sprzedały nieruchomości nabyte w latach 2017–2022.

Przedsiębiorcy, a także podatnicy sprzedający nieruchomości nabyte wcześniej niż 5 lat od daty zbycia, co do zasady nie muszą składać PIT 39 w urzędzie skarbowym.

PIT-39 – gdzie go złożyć?

Art. 45 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych określa, że deklaracja PIT 39 powinna być złożona w urzędzie skarbowym. Za właściwy urząd skarbowy uznaje się jednostkę według miejsca zamieszkania płatnika w ostatnim dniu roku podatkowego, a jeżeli dana osoba mieszkała wówczas za granicą – urząd według ostatniego miejsca zamieszkania w kraju. Jednostka, w której zostanie złożone zeznanie jest istotna zarówno w przypadku wypełniania deklaracji papierowej, jak i elektronicznej.

Osoby składające PIT 39 – do kiedy mają czas na rozliczenie z urzędem? Termin ten upływa wraz z 30 kwietnia każdego roku podatkowego, który następuje po roku dokonania zbycia nieruchomości lub praw do nieruchomości. Jeśli sprzedaliśmy nieruchomość w 2022 roku rozliczenia z fiskusem dokonamy w roku 2023. Warto pamiętać, że płatnik nie ma obowiązku wpłacania zaliczek na podatek dochodowy w ciągu trwania roku rozliczeniowego. Kwota podatku powinna wpłynąć na konto urzędu skarbowego do 30 kwietnia następnego roku po 12 miesiącach od sprzedaży nieruchomości. Formalności można dokonać pomiędzy 15 lutego a końcem kwietnia. Dokumenty wpływające do urzędu wcześniej, uznaje się za złożone w dniu 15 lutego.

Złożenie deklaracji PIT 39 oraz zapłata podatku może nastąpić oddzielnie, jednak maksymalnie do 30 kwietnia następnego roku podatkowego.

PIT-39 – o czym należy pamiętać?

Poza dochowaniem terminu złożenia zeznania PIT 39 oraz prawidłowym ustaleniem podstawy opodatkowania, istotna jest wiedza na temat zwolnień z opłacenia składki do urzędu skarbowego. Okazuje się bowiem, że właściciele nieruchomości, którzy przeznaczyli lub deklarują przeznaczenie przychodu uzyskanego ze sprzedaży na własne cele mieszkaniowe, mogą liczyć na zwolnienie z podatku.

Za własne cele mieszkaniowe uznaje się między innymi:

zakup mieszkania, gruntu, czy prawa użytkowania wieczystego gruntu,

nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego,

spłatę kredytu zaciągniętego na cele mieszkaniowe,

zakup nieruchomości pod budowę lokalu mieszkalnego,

rozbudowę, przebudowę lub remont posiadanego mieszkania,

adaptację na cele mieszkalne lokalu niemieszkalnego.

Osoby składające deklarację PIT 39, zwolnienie z podatku uzyskają w momencie zadeklarowania, że kwotę uzyskaną ze zbycia nieruchomości przeznaczą na własne cele mieszkaniowe. Wydatki te należy udokumentować i ponieść nie później niż 3 lata od końca roku, w którym dokonano sprzedaży danej nieruchomości. Jeśli podatnik zdecyduje się przeznaczyć całość uzyskanego przychodu na własne cele mieszkaniowe, wówczas będzie mógł skorzystać z pełnego zwolnienia z podatku. Co, jeśli zadeklarowanych wydatków nie uda się ponieść w danym okresie? Wówczas konieczne będzie złożenie korekty PIT 39 oraz zapłata zaległego podatku wraz z odsetkami.

Obowiązkiem wypełnienia i złożenia deklaracji PIT 39 objęte są osoby dokonujące prywatnego zbycia nieruchomości nabytej w ciągu ostatnich 5 lat. Zeznanie podatkowe trzeba wnieść do właściwego urzędu skarbowego w terminie między 15 lutego a 30 kwietnia następnego roku podatkowego, po roku od sprzedaży nieruchomości. Płatnicy skorzystać mogą ze zwolnienia z płacenia podatku, jeśli zadeklarują wydatkowanie kwoty przychodu ze zbycia na własne cele mieszkaniowe.