Ciąża i macierzyństwo to ogromne przeżycie dla każdej kobiety. Wiąże się nie tylko z masą różnorodnych emocji, ale także koniecznością wprowadzenia bądź zaistnienia wielu zmian. Szczególnie trudna jest sytuacja związana z samotnym macierzyństwem. Wiele osób nie wie, jak wyglądają prawa kobiet po urodzeniu dziecka, jakie zatrudnienie mogą podjąć, dlatego w naszym artykule dowiesz się, jakie benefity przysługują pracownicy w związku z ciążą, porodem i macierzyństwem. Wskażemy również, z jakich urlopów można skorzystać, jak połączyć samotne macierzyństwo z pracą oraz jakie są formy zatrudnienia na urlopie macierzyńskim.
Ciąża, poród, macierzyństwo – jakie benefity przysługują pracownicy?
Dla każdej kobiety ciąża, poród, macierzyństwo wiążą się z ogromnymi zmianami w życiu. Szczególnie na tle zawodowym, ale także prywatnym. Dla wielu kobiet związane jest to z przejściem na urlop macierzyński, a następnie rodzicielski, które łącznie trwają rok, czyli 52 tygodnie. Płatne są przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w wysokości 100% przez pierwsze 26 tygodni i 60% przez kolejne 26 tygodni bądź 80% przez cały okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego, tj. 52 tygodnie. Oczywiście to pracownica decyduje czy skorzysta z całego przysługującego jej urlopu, który może odpowiednio skrócić i wrócić do pracy. Pracodawca jest zobowiązany do udzielenia urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego w pełnym wymiarze. Spośród kolejnych udogodnień przygotowanych dla kobiet jest prawo do urlopu wychowawczego w okresie 35 miesięcy. Co istotne kobieta w czasie trwania urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego nie traci prawa do urlopu wypoczynkowego. Może go wykorzystać zaraz po zakończeniu tych urlopów, przed przejściem na urlop wychowawczy. Natomiast na urlopie wychowawczym ma możliwość podjęcia zatrudnienia, jednak należy pamiętać, że nie może być to więcej, jak pół etatu, czyli 4 godziny dziennie, tak aby nie zaistniały przesłanki, że praca koliduje ze sprawowaniem osobistej opieki nad dzieckiem.
Warto wspomnieć, że pracownice w ciąży są chronione przed zwolnieniem. Kodeks pracy zabrania rozwiązywania umów z kobietami ciężarnymi, a wręcz nakazuje ich przedłużenie do dnia porodu. Pracownice w ciąży nie mogą wykonywać swojej pracy w godzinach nadliczbowych, a także w porze nocnej. Co więcej, bez zgody pracownicy pracodawca nie może oddelegować jej poza stałe miejsce pracy, a także zatrudniać jej w systemie przerywanego czasu pracy.
Spośród innych benefitów wyróżnić można 500+, becikowe w wysokości 1000 zł, zasiłek rodzinny, ulgę prorodzinną, bezpłatną opiekę lekarską dla kobiet w ciąży oraz ochronę przed zwolnieniem.
Macierzyństwo a praca zawodowa – jakie urlopy można wykorzystać?
Spośród wielu urlopów pracowniczych dla matek, oprócz urlopu macierzyńskiego, który przysługuje każdej kobiecie w wymiarze 52 tygodni i urlopu wychowawczego, pracownica ma prawo do urlopu wypoczynkowego oraz urlopu opiekuńczego. Takie świadczenie przysługuje dla każdej matki lub ojca w wysokości 2 dni, do wykorzystania w każdym roku kalendarzowym. Co więcej, matce powracającej do pracy, a nadal karmiącej piersią jedno dziecko przysługują dwie przerwy na karmienie po 30 minut. Jeśli kobieta karmi dwójkę dzieci, ma prawo do dwóch przerw po 45 minut każda. Na wniosek pracownicy przerwy te mogą być udzielane łącznie. Przerwy te wliczane są do czasu pracy w prowadzonej rejestracji czasu pracy.
Nigdy więcej nie trać czasu!
Zautomatyzuj układanie grafików pracy, prowadzenie ewidencji czasu pracy, elektroniczne wnioski urlopowe i wiele więcej.
Załóż darmowe kontoSamotne macierzyństwo a praca – jak połączyć te dwa elementy?
Nie bez powodu mówi się, że samotne macierzyństwo jest bardzo ciężkim zadaniem. Wiąże się z przejęciem obowiązków dwojga ludzi przez jedną osobę. Dlatego na matkę spada nie tylko konieczność całodobowej opieki, ale także finansowe utrzymanie całej rodziny. Dlatego samotne macierzyństwo a praca to dość trudna sprawa, która wymaga dobrej organizacji logistycznej. Na szczęście dla każdej kobiety zaraz po porodzie przysługuje urlop macierzyński, płatny w wysokości 80% przez 52 tygodnie lub 100% przez 26 tygodni i 60% przez kolejne 26 tygodni. Zaraz po zakończeniu urlopu macierzyńskiego kobieta może wykorzystać urlop wypoczynkowy, a następnie przejść na urlop wychowawczy. Niestety ostatni rodzaj urlopu nie jest płatny, dlatego mogą sobie na niego pozwolić osoby będące w dobrej sytuacji finansowej. Większość kobiet decyduje się na powrót do pracy, dobrze, jeśli istnieje możliwość pozostawienia dziecka pod opieką babci, dziadka, cioci czy innych członków rodziny. Jeśli nie ma takiej możliwości, konieczne jest zapisanie dziecka do żłobka. Oczywiście dla kobiety, która wróciła do pracy, przysługują 2 dni urlopu opiekuńczego. W razie przeziębienia czy innych schorzeń dziecka kobieta może poprosić lekarza o wystawienie zwolnienia lekarskiego na opiekę nad członkiem rodziny, które jest płatne w wysokości 80% podstawy wymiaru.
Jak pogodzić macierzyństwo z pracą – formy zatrudnienia
Macierzyństwo a praca zawodowa kobiet to nie łatwa sprawa. Wiele z nich boi się powrotu do pracy w pełnym wymiarze, gdyż obowiązki wobec dziecka są bardzo duże. Bardzo często zmiany zachodzą w samych firmach, a kobiety po urlopie macierzyńskim są często niedoceniane i traktowane inaczej, niż przed urodzeniem dziecka. Choć korzystanie z urlopów macierzyńskich i wychowawczych jest ogromnym udogodnieniem dla mam, nie każda kobieta może sobie na nie pozwolić ze względów finansowych bądź nie chce ryzykować utratą pracy. Dlatego jest zmuszona wrócić do pracy. Jeśli jednak sytuacja finansowa rodziny jest dobra, kobieta może zdecydować się na urlop wychowawczy, dzięki któremu może pozostać w domu z dzieckiem. Urlop wychowawczy wlicza się do stażu pracy oraz odprowadzane są od niego składki finansowane przez budżet państwa. Co więcej, przebywanie na urlopie wychowawczym nie wyklucza podjęcia pracy, zarówno dorywczej, w niepełnym wymiarze czasu pracy w firmie, w której była zatrudniona bądź w innej, ale także w formie zatrudnienia. Dzięki temu istnieje możliwość założenia własnej działalności gospodarczej, podpisania umowy zlecenia czy umowy o dzieło, a także pracy na etacie. Jednak praca ta nie może kolidować ze sprawowaniem osobistej opieki na dzieckiem. Często zdarza się, że wyższy wymiar niż pół etatu na umowę o pracę jest traktowany jako niemożność sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.
Praca na podstawie umowy zlecenie również jest możliwa. Co więcej, przepisy nie określają wymiaru czasy pracy, jednak praca powyżej 4 godzin dziennie mogłaby zostać uznana za niemożność sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.
Jak wygląda podjęcie pracy u obecnego pracodawcy podczas urlopu wychowawczego?
Pracownica podczas urlopu wychowawczego może podjąć pracę u swojego pracodawcy. Taki powrót do pracy może nastąpić w dowolnym czasie, o ile pracodawca wyrazi zgodę oraz po wcześniejszym zawiadomieniu pracodawcy, co najmniej 30 dni przed podjęciem pracy. Jednak w czasie trwania urlopu pracownik nie może pracować na cały etat, tylko niższy niż pół etatu. Taki wniosek należy złożyć 21 dni przed planowanym powrotem do pracy. Pracodawca ma obowiązek uwzględnić wniosek i pamiętać o ochronie pracownika przed zwolnieniem, które trwa 12 miesięcy.
