Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów – czym jest?

Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów – co to jest?

Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów to określenie posiadania pełnych praw właścicielskich do zarządzania nabywanymi produktami, które wysyłane są na teren Polski z innego państwa należącego do Unii Europejskiej. Definiuje to art. 9 ust. 1 Ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, gdzie zawarte są wymogi będące progiem do uwzględnienia towarów jako WNT:

• Przez wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, o którym mowa w art. 5 zakres przedmiotowy ustawy ust. 1 pkt 4, rozumie się nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki, lub transportu przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz.

Czyli, aby towary zostały uznane za WNT muszą spełniać określone warunki dotyczące procesów zarówno przez nabywcę, jak i dostawcę. Mowa tu o charakterystyce osób odpowiedzialnych za transakcję i faktycznego miejsca, skąd towar został nadany. Wewnątrzwspólnotowe nabycie zgodnie z ustawą VAT dotyczy konkretnych procesów i ustaleń. Nabywcą jest osoba będąca polskim podatnikiem oraz prowadząca własną działalność gospodarczą bądź osoba prawna niebędąca podatnikiem; nadawca zaś musi być członkiem Unii Europejskiej. Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów występuje też w sytuacji, kiedy towar został zakupiony od dostarczyciela nieposiadającego numeru VAT UE.

WNT – jakie są obowiązki podatkowe?

Zgodnie z ustawą VAT (art. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług) opodatkowaniu podlega: eksport oraz import towarów, wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów, odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, jak i wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju. Rozumie się przez to, iż sama czynność, jaką jest nabycie towaru, podlega opodatkowaniu w kraju docelowym. To znaczy, że odpowiedzialność za ustalenie i naliczenie podatku, odbywa się zgodnie z ustaleniami polskiego prawa. Obowiązek ten należy spełnić do 15 dnia miesiąca, następującego po miesiącu otrzymania towaru. Jeżeli zaś faktura została wystawiona wcześniej, proces podatkowy należy wykonać w miesiącu wystawienia dokumentu. Posiadanie dokumentu innego niż faktura, nie powoduje konsekwencji w stosunku do terminu powstania obowiązku podatkowego. Należy wiedzieć, że niewykazanie transakcji WNT w odpowiednim terminie niesie ze sobą konsekwencje w postaci konieczności złożenia korekty deklaracji VAT za okres, w którym obowiązek podatkowy obowiązywał. Zwlekanie z wykazaniem transakcji WNT może być powodem do zlikwidowania jej neutralności podatkowej. Zasady tego dotyczące, wymienione są w art. 86 ust. 10b pkt. 2 Ustawy o podatku towarów i usług i brzmią:

• potrzyma fakturę dokumentującą dostawę towarów, stanowiącą u niego wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy,
• uwzględni kwotę podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów w deklaracji podatkowej, w której jest on obowiązany rozliczyć ten podatek, nie później niż w terminie 3 miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy.

Oznacza to, że jeśli faktura dotrze po upływie 3 miesięcy, to WNT traci neutralność podatkową.

WNT – towary nieobjęte wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów?

Nabycie towarów nie zawsze podlega kategoryzacji WNT. Wyłączone z tego są: waluty, monety oraz banknoty będące używane jako prawny środek płatniczy, dostawy osobom eksploatującym własny lub wynajęty statek morski, dostawy części transportu morskiego, lotniczego bądź służących bezpośrednio zaopatrzeniu statków czy towary przeznaczone do użytku między innymi przez urzędy konsularne obcych państw. VAT WNT nie występuje, gdy dotyczy towarów innych niż wymienione w ustawie, a które nabywane są przez rolników dla prowadzonej przez nich działalności rolniczej; osób prawnych, które nie są podatnikami („w przypadku kiedy całkowita wartość wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów nie przekroczyła 50 000 złotych w trakcie roku podatkowego” - art. 10 Ustawy); podatników, którzy wykonują wyłącznie działania inne niż obłożone podatkiem, i którzy nie posiadają prawa do obniżenia kwoty podatku oraz podatników, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku. O wyłączeniu z WNT VAT nie możemy jednak mówić w przypadkach nabywania nowych środków transportu, jak i wyrobów akcyzowych – niezależnie kto jest dostawcą i nabywcą, wystąpi tu opodatkowane wewnątrzwspólnotowe. WNT nie obejmuje również dostaw, które nie stanowią u podatnika podstawy podatku od wartości dodanej oraz towarów, które definiowane są jako np. dzieła sztuki czy przedmioty kolekcjonerskie.

WNT – o czym warto pamiętać?

Podsumowując: wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów można rozumieć, jako nabycie prawa do towarów, które w wyniku dostawy, są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego i niebędące terytorium państwa członkowskiego rozpoczynającego wysyłkę. Warunki konieczne do spełnienia, by mowa było o WNT to: nabycie prawa do rozporządzania towarami, przywóz towarów z terytorium innego państwa Unii Europejskiej na terytorium RP; realizacja statusu obu stron dokonujących transakcji – sprzedawca ma status podatnika VAT, a nabywca jest osobą znajdującą się na terytorium polski i ma status podatnika podatku od towarów i usług; nabywane towary służyć mają działalności gospodarczej nabywcy. Obowiązek podatkowy następuje w kraju docelowym transportu towarów i jest zgodny z jego prawami. Czas uiszczenia przypada na 15 dzień miesiąca będący następnym od miesiąca nabycia towaru, a w przypadku kiedy faktura została wystawiona wcześniej, należy wypełnić obowiązek podatkowy w miesiącu jej wystawienia. Istnieje szereg wyjątków, które wykluczone są z definicji WNT i między innymi tyczy się to prawnych środków płatniczych czy też nabywania części transportu morskiego. Niewykazanie transakcji WNT w odpowiednim terminie niesie ze sobą konsekwencje w postaci konieczności złożenia korekty deklaracji VAT za okres, w którym obowiązek podatkowy obowiązywał i zwlekanie z tym może skutkować likwidacją neutralności podatkowej. Co więcej, w art. 4 ustawy o podatku towarów i usług znajduje się informacja, mówiąca o tym, że ulgi i zwolnienia podatkowe udzielone na podstawie odrębnych ustaw nie mają zastosowania do podatku od towarów i usług.