Jakie są sposoby na rozwiązanie umowy o pracę?

Umowa o pracę najbardziej chroni prawa pracownika. Przed zawarciem umowy  warto zapoznać się z przykładowymi formami umowy o pracę, żeby wiedzieć na co zwrócić uwagę w rozmowach z przyszłym pracodawcą. Możliwe rodzaje rozwiązania umowy o pracę wynikają bezpośrednio z kodeksu pracy. Każda z tych form przebiega na swoich zasadach, a także posiada własne konsekwencje. Część z nich nie jest korzystna dla pracowników, dlatego stojąc przed takich dylematem należy wiedzieć, czym skutkuje dana forma rozwiązania umowy. 

Art. 30 kodeksu pracy wskazuje, że występują niniejsze sposoby rozwiązywania umów o pracę :

  • Porozumienie stron;
  • Oświadczenie jednej strony, które zobowiązuje do przestrzegania okresu wypowiedzenia;
  • Oświadczenie jednej strony, które zwania z obowiązku zachowania okresu wypowiedzenia;
  • Upływ czasu jej zobowiązywania.

Obowiązek zachowania okresu wypowiedzenia jest uzależniony od przyczyny rozwiązania. Co w rezultacie skutkuje koniecznością doboru rodzaju wypowiedzenia do danych okoliczności. Dotyczy to wyłącznie pierwszych trzech sposobów rozwiązania umowy o pracę. Strony umowy mogą wspólnie ustalić okres wypowiedzenia w drodze podpisanego porozumienia. 

Zachowanie okresu wypowiedzenia nie odnosi się do zakończenia umowy na skutek upływu czasu jej trwania. Moment zakończenia jest wskazany w treści umowy i nie powinno to rodzić jakichkolwiek roszczeń pomiędzy pracodawcą a pracownikiem.  

Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron – jakie są zalety?

Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron cechuje się koniecznością ustalenia wspólnego porozumienia pomiędzy stronami umowy. Jest to jedna z najkorzystniejszych form rozwiązania umowy zarówno dla pracodawcy i pracownika. Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron pozwala uniknąć podawania przyczyny złożenia wypowiedzenia, a także umożliwia ustalenie dogodnego dla stron obowiązującego czasu trwania wypowiedzenia. Jednocześnie pozwala na odejście bez zachowania okresu wypowiedzenia. W drodze porozumienia strony wspólnie określają termin zakończenia umowy, co oznacza, że nie musi on być równoznaczny z okresem wypowiedzenia wynikającego z obowiązującej umowy. Przykładowy wzór wypowiedzenia umowy za porozumieniem stron wraz z omówieniem znajduje się na chociażby na stronie systemu inEwi.

Rozwiązanie umowy o prace za wypowiedzeniem – jakie są wady?

Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem może odbyć się z inwencji pracownika lub pracodawcy. Okres czasu trwania wypowiedzenia reguluje kodeks pracy, który dokładnie określa dane okresy wypowiedzenia. Czas trwania wypowiedzenia uzależniony jest od rodzaju zawartej umowy.

W przypadku zawarcia umowy na okres próbny, okres wypowiedzenia uzależniony jest od czasu obowiązywania umowy i kształtuje się następująco:

  • umowa zawarta na 2 tygodnie - 3 dni
  • umowa zawarta na okres od 2 tygodni do 3 miesięcy - tydzień
  • umowa zawarta na 3 miesiące - 2 tygodnie. 

Z kolei w przypadku umowy zawartej na czas określony albo czas nieokreślony, okresy wypowiedzenia wynoszą:

  • 2 tygodnie, jeżeli okres zatrudnienia wynosił mniej niż 6 miesięcy
  • 1 miesiąc, kiedy pracownik był zatrudniony przez co najmniej 6 miesięcy,
  • 3 miesiące, kiedy okres zatrudnienia wynosił co najmniej 3 lata. 

Powyższe okresy zatrudnienia wpływające na okres wypowiedzenia, muszą być zgodnie z prawem obejmować również zatrudnienie u poprzedniego pracodawcy pod warunkiem, ze doszło do przejęcia zakładu pracy. Znajduje to także zastosowanie, gdy nowy pracodawca jest uznany jako następca prawny w kwestiach zawieranych stosunków pracy przez poprzednika. 

Należy pamiętać, że pracodawca rozwiązujący z pracownikiem umowę o pracę na czas nieokreślony posiada obowiązek przedstawienia powodu, który wskazuje na konieczność podjęcia takiej decyzji. W przypadku innych form umowy nie zachodzi taka konieczność. 

Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem ma za zadanie chronić interesy strony, która otrzymuje wypowiedzenie. Okres wypowiedzenia nie zwalnia stron z posiadanych obowiązków, za wyjątkiem dyspozycji pracodawcy o zwolnieniu ze świadczenia pracy. W czasie wypowiedzenia umowy o pracę pracownik musi pozostawać nadal do dyspozycji pracodawcy, co utrudnia szybką zmianę zatrudnienia. Pracownik nie może porzucić pracy, pomimo złożonego wypowiedzenia. Wynikające z tego konsekwencje mogą rzutować na przyszłość zawodową lub też na ewentualne prawo do zasiłku. Praca w okresie wypowiedzenia może utrudnić nawiązanie kolejnego stosunku pracy, ponieważ nie każdy pracodawca wyraża chęć oczekiwania na nowego pracownika. 

Jakie są sposoby rozwiązania umowy o pracę przez pracownika?

Rezygnacja z umowy o pracę przez pracownika może odbyć się na trzy sposoby:

  • porozumienie stron, 
  • rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem
  • rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia

O ile pierwsze dwa sposoby nie wymagają posiadania silnych powodów do podjęcia takiej decyzji, to rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia wymaga przedstawienia odpowiednich argumentów, które umożliwiają takie działanie. Art. 55 Kodeksu pracy wskazuje, że rezygnacja z umowy o pracę bez wypowiedzenia może odbyć się w sytuacji, gdy:

  • pracownik otrzyma stosowne orzeczenie lekarskie, które wskazuje na szkodliwy wpływ pracy na zdrowie i nie dojdzie do zmiany stanowiska w określonym czasie;
  • dojdzie do rażącego naruszenia obowiązków przez pracodawcę wobec pracownika (opóźnienie w wypłaceniu wynagrodzenia, brak szacunku, dyskryminowanie, łamanie przepisów BHP, naruszenie prawa do odpoczynku, utrudnienie podnoszenia kwalifikacji).

Pracownik zobowiązany jest wówczas do przestawienia pisemnego uzasadnienia podjętej decyzji. Brak skutecznych argumentów może skutkować później roszczeniem pracodawcy o wypłatę odszkodowania, które byłoby równowartością wynagrodzenia za czas wypowiedzenia. 

Rozwiązanie umowy o pracę – jaka może być jej forma?

Zerwanie umowy o pracę najczęściej posiada formę pisemną. W razie braku możliwości osobistego doręczenia wypowiedzenia, często bywa ono przesyłane pocztą poleconą za pomocą operatora. Zarówno osobiste przekazanie wypowiedzenia jak i przesłanie go do miejsca zatrudnienia są prawnie skuteczne. Choć nie jest to jedyny sposób umożliwiający zakończenie stosunku pracy. Kodeks pracy nie posiada jednoznacznego określenia jak powinno być składane oświadczenie woli, co oznacza odniesienie do przepisów kodeksu cywilnego. Wiele osób zastanawia się, czy może wypowiedzieć umowę za pomocą e-maila. Przepisy wskazują, że jest taka możliwość, ale pod warunkiem, że wypowiedzenie posiada bezpieczny elektroniczny podpis z ważnym certyfikatem. Wynika z tego brak możliwości przesłania oświadczenia za pomocą skanu lub faksu. Za datę doręczenia uznaje się moment możliwego zapoznania się z treścią przekazanego oświadczenia. Powinno ono być kierowane na służbowego maila, ewentualnie na maila prywatnego, który został wyznaczony do kontaktowania się w kwestiach zawodowych.