Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron - omówienie

Zakończenie współpracy na podstawie porozumienia stron może być korzystne zarówno dla pracodawcy, jak i pracownika. Na jakich zasadach przebiega rozwiązanie umowy na mocy porozumienia stron? Kiedy warto dążyć do zawarcia porozumienia i ustania stosunku pracy w tym trybie? Na te i inne pytania odpowiadamy w poniższym artykule.

Rozwiązanie umowy o pracę – podstawowe informacje

Kodeks pracy wymienia sposoby, na jakie rozwiązać można umowę o pracę. Rozwiązanie umowy o pracę na mocy porozumienia stron jest podstawowym z nich. Umowa może zostać również rozwiązana poprzez oświadczenie pracodawcy lub pracownika przy zachowaniu okresu wypowiedzenia, poprzez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania tego okresu lub wraz z upływem czasu, na jaki była ona zawarta.

Art. 30. § 1. Umowę o pracę rozwiązuje się:

1. na mocy porozumienia stron;

2. przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem);

3.  przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia);

4. z upływem czasu, na który była zawarta.

Za porozumieniem stron można rozwiązać umowę o pracę na okres próbny, umowę o pracę zawartą na czas określony, jak i umowę o pracę zawartą na czas nieokreślony.

Nigdy więcej nie trać czasu!

Zautomatyzuj układanie grafików pracy, prowadzenie ewidencji czasu pracy, elektroniczne wnioski urlopowe i wiele więcej.

Załóż darmowe konto

Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem lub bez niego

Porozumienie stron w tej kwestii może być korzystne zarówno dla pracownika, jak i dla pracodawcy. Zanim jednak przejdziemy do omówienia rozwiązania umowy o pracę na mocy porozumienia stron przyjrzyjmy się jak przebiega rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem i bez niego.

Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem

W przypadku rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem, które może zostać dokonane przez każdą ze stron, pracownika i pracodawcę zawsze obowiązuje określony czas wypowiedzenia. To trzy dni robocze, tydzień lub dwa tygodnie, gdy wypowiadana jest umowa o pracę na okres próbny (w zależności od długości tego okresu) lub dwa tygodnie, miesiąc lub trzy miesiące, kiedy wypowiedzenie dotyczy umowy o pracę, która została zawarta na czas określony albo nieokreślony (zależnie od czasu dotychczasowego zatrudnienia pracownika u danego pracodawcy). 

Dopuszczalne jest zwolnienie pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia, przy zachowaniu prawa do wynagrodzenia. Oczywiście to rozwiązanie w większym stopniu korzystne dla pracownika, a w mniejszym dla pracodawcy. Dodatkowo, jeśli pracownik odwoła się od wręczonego mu wypowiedzenia, a sąd pracy stwierdzi jego niezasadność lub naruszenie przepisów, może orzec o jego bezskuteczności, przywróceniu pracownika do pracy albo przyznaniu odszkodowania.

Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia

Do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z inicjatywy pracodawcy (i winy pracownika) dojść może tylko w kilku przypadkach. Przede wszystkim wówczas, gdy doszło do ciężkiego naruszenia podstawowych pracowniczych obowiązków, gdy pracownik w trakcie trwania umowy dopuścił się oczywistego lub prawomocnie stwierdzonego przestępstwa uniemożliwiającego jego dalsze zatrudnienie albo wtedy, kiedy utracił uprawnienia niezbędne do wykonywania swojej pracy. Rozwiązanie umowy w tym trybie możliwe jest w ciągu miesiąca od zdobycia przez pracodawcę informacji o okolicznościach, będących podstawą do rozwiązania stosunku pracy. W ściśle określonych przypadkach pracodawca może również rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia w trakcie niezdolności pracownika do pracy ze względu na chorobę lub usprawiedliwioną nieobecność pracownika dłuższą niż miesiąc. 

Pracownik może rozwiązać umowę z pominięciem okresu wypowiedzenia wtedy, gdy wykonywana przez niego praca ma szkodliwy wpływ na jego zdrowie, co zostało stwierdzone przez lekarza i pozostało bez odpowiedzi pracodawcy (w postaci np. przeniesienia pracownika na inne stanowisko). Drugą możliwością jest powołanie się na ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracodawcy wobec pracownika. 

W przypadku rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracodawcę w sposób niezgodny z prawem, pracownik może ubiegać się o przywrócenie do pracy lub odszkodowanie. Roszczenie o odszkodowanie przysługuje również pracodawcy, którego pracownik rozwiązał umowę bez wypowiedzenia bez odpowiednich przesłanek ku temu.

Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron

Porozumienie stron w kwestii rozwiązania umowy o pracę pozwala na pominięcie regulacji związanych z rozwiązywaniem umów z zachowaniem okresu wypowiedzenia oraz bez niego. Dzięki temu pracodawca oraz pracownik mogą uzgodnić korzystne (lub kompromisowe) warunki zakończenia współpracy. Innymi słowy, w momencie rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron nie obowiązują okresy wypowiedzenia i bez żadnych przeszkód prawnych strony umowy mogą ustalić dowolną datę ustania stosunku pracy. W przypadku porozumienia stron nie jest też istotny powód zakończenia współpracy.

Do rozwiązania umowy o pracę na mocy porozumienia stron może dojść w każdym momencie, więc nie ma żadnych obostrzeń co do tego, w jakim terminie może zostać złożone wypowiedzenie.

Ten tryb zakończenia współpracy wymaga wyraźnej zgody obu stron. Może to być obustronne porozumienie albo też wola jednej strony do rozwiązania umowy przy akceptacji strony drugiej. Zawarte porozumienie dotyczy nie tylko samego rozwiązania umowy o pracę, ale także sposobu i terminu, w której czynność ta będzie dokonana. Dodać jednak warto, iż żadna ze stron oferty rozwiązania współpracy zaakceptować nie musi. W takiej sytuacji pozostaje możliwość rozwiązania umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia.

Rozwiązanie umowy o pracę na mocy porozumienia stron - treść dokumentu

Rozwiązanie stosunku pracy na mocy porozumienia stron nie wymaga zachowania formy pisemnej i zawarcie ustaleń w formie ustnej jest skuteczne. Jednak do celów dowodowych warto przygotować dokument potwierdzający porozumienie stron w formie pisemnej. Jak taki dokument powinien wyglądać? Nie precyzują tego żadne przepisy, dlatego też istnieje duża dowolność w zakresie przygotowania wypowiedzenia za porozumieniem stron. Logiczne jest jednak, że nie może w nim zabraknąć takich elementów jak:

• miejscowość i data zawarcia porozumienia;

• dane pracodawcy;

• dane pracownika;

• prośba o rozwiązanie umowy o pracę na mocy porozumienia stron ze wskazaniem proponowanego terminu jej rozwiązania;

• podpisy obu stron.

Podpisany przez strony dokument powinien dokładnie określać zasady zakończenia współpracy i powinien potwierdzać termin rozwiązania stosunku pracy.

Wypowiedzenie umowy o pracę za porozumieniem stron - czy zawsze korzystne dla pracownika?

Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron jest najkorzystniejsze dla pracownika, który planuje jak najszybciej podjąć pracę w nowym miejscu – dzięki porozumieniu, skrócony może zostać okres wypowiedzenia. Warto jednak pamiętać, iż w niektórych sytuacjach pracownik może stracić na zakończeniu współpracy w tym trybie. Powinien on liczyć się z krótszym okresem zarobkowania, jeśli czas wypowiedzenia zostaje maksymalnie skrócony. Traci też dodatkowy urlop na szukanie pracy (przysługuje on, zgodnie z Kodeksem pracy, pracownikom będącym na wypowiedzeniu). Ponadto możliwość otrzymania zasiłku dla bezrobotnych pojawia się dopiero po 90 dniach od momentu rejestracji w Urzędzie Pracy, a nie natychmiast po zwolnieniu z inicjatywy przez pracodawcę. Warto zwrócić uwagę także na fakt, iż rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron nie wymaga uzasadnienia. Jeżeli zmienimy zdanie, ponieważ uznamy, iż pracodawca niesłusznie doprowadził do zakończenia stosunku pracy, będzie nam trudniej to udowodnić w Sądzie Pracy.

Jaki tryb rozwiązania umowy o pracę wybrać?

Wybór sposobu rozwiązania umowy zależy od przyczyn, które motywują taką decyzję. Jeśli motywacją do zakończenia współpracy jest po stronie pracownika chęć niezwłocznej zmiany pracy, zmaganie się z problemami zdrowotnymi lub osobistymi, konieczność przeprowadzki, a nawet konflikty z przełożonymi lub z pracownikami, to zasadne może być zakończenie umowy z pominięciem terminu wypowiedzenia, co jest możliwe właśnie dzięki rozwiązaniu umowy na mocy porozumienia stron. Po stronie pracodawcy możliwość rozwiązania stosunku pracy za porozumieniem stron może być korzystne w przypadku restrukturyzacji firmy, zmiany strategii biznesowej, chęci zredukowania kosztów zatrudnienia, a także w przypadku niezadowolenia z pracownika, przy jednoczesnym dążeniu do uniknięcia konfliktów związanych z wypowiedzeniem umowy o pracę. Jeśli do porozumienia stron nie dojdzie zawsze pozostaje rozwiązanie umowy przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem lub bez zachowania terminów wypowiedzenia, oczywiście zgodnie z obowiązującymi przepisami, jak i rozwiązanie umowy z upływem czasu, na który została zawarta.