Decydując się na współpracę z nowym przedsiębiorstwem, wiele osób zwraca uwagę na jego ofertę i kompetencję. Ważna jest również uczciwość, gdyż problem z dochowaniem terminów płatności czy regulowania zobowiązań, może wpędzić przedsiębiorstwo w ogromne kłopoty finansowe i straty.

Z naszego artykułu dowiesz się:

  • w jaki sposób sprawdzić, czy firma jest zarejestrowana, 
  • czy każdy ma obowiązek rejestracji swojej firmy, 
  • co może oznaczać brak wpisu w KRS i CEIDG,
  • czy trzeba rejestrować działalność nierejestrowaną.

Weryfikacja przedsiębiorstwa pozwala na uniknięcie problemów związanych z współpracą z nieuczciwymi kontrahentami.

Zobacz również: grafiki pracy.

Jak i gdzie sprawdzić, czy firma jest zarejestrowana?

Kiedy podejmujemy współprace z nowym kontrahentem, może pojawić się wiele obaw związanych z jego wiarygodnością. Wiele osób zastanawia się wtedy, jak sprawdzić czy firma jest zarejestrowana, albo jak sprawdzić czy firma jest zarejestrowana w Polsce? Służą do tego powszechnie dostępne rejestry, jak CEIDG i KRS. 

  • CEIDG, czyli Centralna Ewidencja Działalności i Informacji Działalności Gospodarczej to jedna z powszechnie obowiązujących baz danych jednoosobowych działalności gospodarczych i wspólników spółek cywilnych. To obowiązkowy rejestr dla każdej osoby, która rozpoczyna prowadzenie biznesu. Zgłoszenie wypełnianie jest w urzędzie gminy lub miasta, a stamtąd informację trafiają do Urzędu Skarbowego o wybranej formie opodatkowania oraz do ZUS-u o składkach. Dla wszystkich zainteresowanych informacjami na temat firmy istnieje wyszukiwarka CEIDG. To właśnie tam, wyszukując danej firmy, np. po numerze NIP można uzyskać informację o jej pełnej nazwie, adresie, okresie funkcjonowania, a także głównych obszarach działalności wyrażonych w kodach PKD. Istnieje tam również informacja o statusie przedsiębiorstwa, dzięki temu można dowiedzieć się, czy firma jest aktywna, zawieszona czy całkowicie zlikwidowana. 
  • KRS, czyli Krajowy Rejestr Sadowy to miejsce, gdzie wpisane muszą być wszystkie spółki prawa handlowego, takie jak: spółki jawne, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki komandytowe. Jak sprawdzić czy firma jest zarejestrowana w KRS? Aby zweryfikować swojego kontrahenta, funkcjonuje powszechnie dostępna wyszukiwarka KRS. Wystarczy znaleźć kontrahenta na podstawie NIP, REGON czy KRS, bądź na podstawie nazwy spółki. Wyświetlone zostaną dane na temat formy prowadzonej działalności, adresie czy okresie jej funkcjonowania oraz statusie. Istnieje również możliwość wygenerowania bardziej szczegółowych informacji w pliku PDF. 

Kiedy z jakiś względów nie uda się odnaleźć informacji w KRS i CEIDG, warto przejrzeć Krajowy Rejestr Podmiotów Gospodarki Narodowej. Rejestr ten skrócie nosi nazwę REGON. Wystarczy podać numer NIP, aby sprawdzić czy nasz kontrahent widnieje w rejestrach. Jeśli jednak nadal nie udało się znaleźć podmiotu gospodarczego, można przejrzeć również inne rejestry, jak:

  • Monitor Sadowy i Gospodarczy;
  • Biuro Informacji Kredytowej;
  • Biuro Informacji Gospodarczej;
  • Rejestr Dłużników Niewypłacalnych.

Czy każdy ma obowiązek rejestracji działalności gospodarczej?

W 2018 roku w życie weszły przepisy związane z działalnością nierejestrowaną. Pozwala ona uzyskiwanie przychodów z działalności, które w poprzednich latach uznane zostałyby za działalność gospodarczą. Rodziłyby również konieczność odpowiedniego rozliczania podatku i zapłaty składek ZUS. Nowe przepisy pozwalają aby nie rejestrować działalności w przypadku gdy:

  • u osoby fizycznej, przychód w danym miesiącu nie przekroczy kwoty 50% minimalnego wynagrodzenia;
  • nie prowadzana była działalność gospodarcza przed 30 kwietnia 2017 została wykreślona z ewidencji działalności gospodarczej i nie została ponownie zarejestrowana. 

Takie osoby mogą skorzystać z przepisów o działalności nierejestrowanej. W takiej sytuacji nie ma konieczności zgłaszania jej do CEIDG, GUS, ZUS i Urzędu Skarbowego. Nie ma potrzeby posiadania numeru NIP i REGON oraz nie trzeba płacić składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Dodatkowo nie ma potrzeby prowadzenia księgowości, a jedynie uproszczonej ewidencji sprzedaży oraz nie trzeba opłacać zaliczek na podatek - miesięcznych lub kwartalnych. Przychody uzyskiwane z tej działalności są tzw. innymi źródłami i należy rozliczyć je w zeznaniu rocznym PIT-36. Istnieje możliwość odliczenia kosztów, jednak należy je udokumentować np. fakturami. 

Pamiętajmy jednak, że przepisy o działalności nierejestrowanej nie dotyczą wspólników spółki cywilnej oraz działalności, która wymaga specjalistycznych zezwoleń i koncesji. Są to np. usługi detektywistyczne, sprzedaż alkoholu, zbieranie odpadów, ochrona mienia i osób oraz organizacja imprez turystycznych. 

Brak wpisu w wyszukiwarce CEIDG i wyszukiwarce KRS – co może oznaczać?

Jeżeli przedsiębiorca prowadzi działalność jednoosobową bądź jako wspólnik spółki cywilnej podlega pod rejestr CEIDG. Kiedy jednak jest to spółka prawa handlowego, konieczne jest uzyskanie wpisu w KRS. Każdy przedsiębiorca, który prowadzi działalność, ma obowiązek uzyskania wpisu i podania prawidłowych informacji. Błędy lub brak wpisu może skutkować nałożeniem kary grzywny lub ograniczenia wolności. Istnieje jednak możliwość nierejestrowania działalności w CEIDG, w sytuacji, gdy przychód nie przekroczy 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia (działalność nierejestrowana). Pamiętajmy jednak, że osoba prowadząca taką działalność ma pewne obowiązki nałożone przed ustawodawcę. 

Działalność nierejestrowana – czy trzeba rejestrować?

Działalność nierejestrowana do niewielka działalność zarobkowa osób fizycznych. Jak sama nazwa wskazuje, nie wymaga ona rejestracji, dlatego nie jest wpisywana do CEIDG. Może być prowadzona w sytuacji, gdy:

  • miesięczny przychód z działalności nie przekroczy 50% minimalnego wynagrodzenia (w 2023 roku jest to kwota - 1745 zł);
  • w okresie ostatnich 5 lat (60 miesięcy) nie była prowadzona działalność gospodarcza.

Dodatkowo taka działalność może być prowadzona nawet w przypadku posiadania firmy, jednak musi być ona zawieszona w ciągu 60 ostatnich miesięcy. Należy pamiętać, że działalność ta prowadzona jest całkowicie legalnie. Nie wymaga odprowadzania składek ZUS, a podatek należy zapłacić wraz ze złożeniem PIT-36 w Urzędzie Skarbowym. 

To idealny sposób na sprawdzenie swojego pomysłu na biznes, bez zakładania firmy i narażania się na koszty. Działalność nierejestrowana pozwala również na dorobienie do etatu, bez wypełniania wniosków i składania ich w wielu urzędach.

Jakie są obowiązki w działalności nierejestrowanej? 

Spośród obowiązków w czasie prowadzenia działalności nierejestrowanej wyróżnić można:

  • prowadzenie uproszczonej ewidencji sprzedaży;
  • rozliczanie przychodów w zeznaniu PIT-36 (istnieje możliwość odliczenia kosztów);
  • przestrzeganie praw konsumentów;
  • wystawianie faktur bądź rachunków na żądanie kupujących. 

Kiedy osoba prowadząca działalność nierejestrowaną przekroczy dozwolony próg przychodu, w ciągu 7 dni ma obowiązek zarejestrowania działalności gospodarczej w Centralnej Ewidencji Działalności i Informacji Gospodarczej.