Według rejestru REGON, najpopularniejszą formą działalności gospodarczej w Polsce jest jednoosobowa działalność gospodarcza, zarejestrowana przez ponad 3 miliony przedsiębiorców. Jednak coraz większym zainteresowaniem cieszą się spółki, które zyskują na popularności, zwłaszcza wśród osób prowadzących działalność na większą skalę.
Podstawowe akty prawne regulujące tworzenie, organizację, funkcjonowanie, rozwiązywanie, łączenie, podział i przekształcanie spółek to Kodeks cywilny oraz Kodeks spółek handlowych. Każdy rodzaj spółki ma swoją specyfikę, związaną m.in. z osobowością prawną, odpowiedzialnością wspólników za zobowiązania oraz innymi cechami, które wpływają na wybór formy prawnej przez przedsiębiorców.
Spółki prawa cywilnego
Główny podział spółek odnosi się do rodzaju prawa, które je reguluje. Większość spółek podlega przepisom prawa handlowego, ale istnieje również możliwość założenia spółki cywilnej, będącej najprostszą formą współpracy dwóch lub więcej podmiotów. Spółka cywilna nie posiada osobowości prawnej, ale jest traktowana jako jednostka podatkowa, podlegająca opodatkowaniu VAT i akcyzowym. Do jej założenia wymagane jest przynajmniej dwóch wspólników, którzy odpowiadają za zobowiązania spółki majątkiem osobistym. Spółka cywilna może być zarejestrowana w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG).
Spółki prawa handlowego
Spółki prawa handlowego dzielą się na spółki osobowe i kapitałowe. Spółki osobowe nie posiadają osobowości prawnej, jednak mogą zaciągać zobowiązania i nabywać nieruchomości. Natomiast spółki kapitałowe posiadają osobowość prawną, odrębny majątek i są wyposażone w kapitał zakładowy, który jest oddzielny od majątków wspólników. Dodatkowo, różnią się one także zasadami opodatkowania.
Nigdy więcej nie trać czasu!
Zautomatyzuj układanie grafików pracy, prowadzenie ewidencji czasu pracy, elektroniczne wnioski urlopowe i wiele więcej.
Załóż darmowe kontoSpółka jawna
Spółka jawna jest zbliżona do spółki cywilnej, ale reguluje ją Kodeks spółek handlowych. Rejestrowana jest w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS). Spółka jawna nie płaci podatku dochodowego, ale jest płatnikiem VAT. Podatek dochodowy uiszczają jej wspólnicy.
Spółka partnerska
Spółka partnerska jest skierowana do przedstawicieli wolnych zawodów. Mogą ją założyć wyłącznie osoby fizyczne, chociaż nie muszą one wykonywać tej samej profesji. W nazwie spółki musi się znaleźć nazwisko przynajmniej jednego z partnerów, a także obowiązkowy człon „i partner” lub „i partnerzy”. Spółka partnerska nie posiada osobowości prawnej, ale ma zdolność prawną, sądową i procesową. Udział partnerów w zyskach i stratach może być regulowany umową spółki, w przeciwnym razie każdy partner ma równy udział w zyskach.
Spółka komandytowa
Spółka komandytowa jest formą działalności, gdzie wnoszony kapitał poszczególnych wspólników różni się, a ich odpowiedzialność za długi jest określona w umowie. W spółce komandytowej odpowiedzialność za długi spoczywa na komplementariuszach, którzy odpowiadają pełnym majątkiem, oraz komandytariuszach, którzy odpowiadają tylko do wysokości wniesionego wkładu. Spółka komandytowa jest rejestrowana w KRS.
Spółka komandytowo-akcyjna
Spółka komandytowo-akcyjna łączy cechy spółki komandytowej i akcyjnej, umożliwiając minimalizowanie obciążeń podatkowych oraz ograniczenie odpowiedzialności akcjonariuszy. W tej formie działalności istnieje możliwość połączenia aktywnego wspólnika (komplementariusza) i pasywnego (akcjonariusza). Spółka komandytowo-akcyjna jest wykorzystywana przez podmioty, które chcą zminimalizować ryzyko związane z odpowiedzialnością.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.)
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest najpopularniejszą formą spółek w Polsce, stanowiącą aż 82,2% wszystkich nowych spółek rejestrowanych w 2017 roku. Wspólnicy spółki z o.o. nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania spółki, a ich ryzyko ogranicza się do wniesionych wkładów. Spółka ta może być założona przez osoby fizyczne, prawne oraz inne spółki handlowe. Minimalny kapitał zakładowy spółki z o.o. wynosi 5 000 zł, a wartość nominalna udziału wynosi minimum 50 zł.
Spółka akcyjna
Spółka akcyjna to forma działalności gospodarczej skierowana głównie do przedsiębiorstw, które planują wejście na giełdę. W tej formie działalności minimalny kapitał zakładowy wynosi 100 000 zł, a wartość nominalna akcji zaczyna się od 1 gr. Decyzje w spółce akcyjnej podejmuje zarząd, a akcjonariusze nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania spółki. Pozyskiwanie kapitału w tej formie działalności może odbywać się na giełdzie papierów wartościowych oraz poprzez obligacje.
