Podatek należny VAT – czym jest i co musisz o nim wiedzieć?

W kwestiach podatkowych jedną z najważniejszych rzeczy jest właściwa interpretacja przepisów polskiego prawa oraz prawidłowe rozumienie pojęć w nich zawartych. Sytuacja ta dotyczy w szczególności spraw związanych z podatkiem od towarów i usług, czyli VAT. Złe zrozumienie uregulowań z nim związanych może bowiem prowadzić nie tylko do utraty licznych korzyści, ale przede wszystkim poważnych konsekwencji na gruncie karno-skarbowym.

Nie każdy przedsiębiorca, nawet czynny podatnik VAT, zna dokładnie przepisy podatkowe. Oczywiście, w większości firm sprawami tymi zajmują się specjalne działy księgowości lub zewnętrzne biura rachunkowe, nie zwalnia to jednak z odpowiedzialności samego właściciela firmy. To on na samym końcu odpowiada bowiem za finanse swojej firmy, a także wszelkie braki czy nieprawidłowości w rachunkach.

Czynni podatnicy VAT - o kim mowa?

Zgodnie z przepisami to podmiot zarejestrowany do VAT, który wykonuje czynności opodatkowane. W ustawie o podatku od towarów i usług czytamy, że czynnymi podatnikami są wszyscy podatnicy VAT, których zobowiązano do regulowania podatku dochodowego, a także podatku od towarów i usług. Ponadto, jako czynnego podatnika uznaje się przedsiębiorcę, który nie został jeszcze wyrejestrowany przez właściwy urząd skarbowy z ewidencji VAT. Którzy przedsiębiorcy mogą skorzystać ze zwolnienia z VAT? Przede wszystkim podatnicy, których obroty nie przekraczają w danym roku 200 000 złotych. Mimo to, firmy działające w ramach niektórych branż są zobligowane do płacenia podatku VAT.

Rozróżnienie pojęć

Przepisy związane z podatkiem VAT są dość zawiłe i dla wielu niezrozumiałe. Prawodawca zawarł w nich mnóstwo pojęć, które są ze sobą bardzo często mylone. Mowa między innymi o określeniach takich jak podatek należny oraz podatek naliczony. Niektórzy wciąż używają obu określeń zamiennie, uznając je za synonimy. Jak się jednak okazuje, to spory błąd, którego należy się wystrzegać.

Podatek należny VAT – co to jest?

Przez VAT należny powinno się rozumieć wysokość podatku, która wynika wprost ze sprzedaży towarów oraz usług. Najprościej tłumacząc, wartość tej daniny zależna jest od ceny netto, a także obowiązującej i zgodnej z ustawą stawki samego podatku VAT. Obowiązek uiszczenia tego rodzaju podatku pojawia się z chwilą dostawy towaru lub wykonania konkretnej usługi. Zgodnie z ustawą podatek “należy się” Skarbowi Państwa. Jak czytamy w komentarzach do przepisów, podatek należny wynika z rachunków lub faktur własnych, które podmiot wystawia w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Czym jest podatek naliczony?

VAT naliczony w praktyce zmniejsza podatek należny. Powstaje na skutek nabycia przez danego przedsiębiorcę towarów lub skorzystania z usług związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Podatek naliczony za dany miesiąc jest sumą kwot na fakturach zakupowych, jakie opłaca dany przedsiębiorca. Ustawa o VAT wskazuje na to, że podatki naliczone mogą dotyczyć nabycia towarów i usług, dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi. Może także wynikać z otrzymanego dokumentu celnego, a w przypadku importu produktów z kwoty podatku odprowadzonego z tego tytułu. Ponadto, w przepisach mowa między innymi o zryczałtowanym zwrocie podatku na skutek nabycia produktów rolnych związanych z dostawą opodatkowaną, Warto zaznaczyć, że od 2014 roku obowiązek podatkowy ma miejsce dopiero z chwilą dokonania dostawy towaru lub realizacji usługi, a nie w momencie wystawienia faktury.

Główne różnice między podatkiem należnym a naliczonym

Podatek należny oraz naliczony to - jak już wyjaśniono - dwa odrębne i różniące się w znacznym stopniu pojęcia. Pod żadnym pozorem nie można ich ze sobą utożsamiać, ale dla dobra własnego przedsiębiorstwa należy poznać dokładnie ich specyfikę. Tak naprawdę między tymi należnościami nie ma wielu podobieństw. Główne różnice sprowadzają się z kolei do samej istoty i definicji, które wyżej opisano. Ponadto, inny jest sposób dokumentowania tych kwot. W przypadku podatku należnego mowa o fakturze sprzedażowej, przy podatku naliczonym to faktura kosztowa.

Split payment przy podatku VAT należnym

W pierwszej kolejności należy wyjaśnić, na czym polega mechanizm split payment. Mowa oczywiście o tzw. podzielonej płatności, przy której przedsiębiorca posiada dwa rachunki bankowe - jeden do celów firmowych, drugi wyłącznie do rozliczania się z VAT-u. Decyzję o zastosowaniu split payment podejmuje podatnik, który otrzymuje fakturę VAT. Jakie zależności zachodzą między należnym podatkiem VAT a podzieloną płatnością? Chodzi przede wszystkim o to, że przedsiębiorca ma prawo domagać się zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad podatkiem należnym. Może nastąpić na wniosek samego zainteresowanego w terminie przyspieszonym do 25 dni lub standardowym 60 dni.

Jak należy obliczyć VAT należny?

Jednym z warunków prawidłowego obliczenia VAT należnego jest wystawienie wszystkich faktur sprzedaży w danym okresie rozliczeniowym i to z prawidłowymi, a więc zgodnymi z przepisami, stawkami VAT. Aby tak się stało należy dodać wartości netto wszystkich dokumentów i porównać kwotę z tą, która widnieje na deklaracji VAT 17 w polu nr 41. Wielu przedsiębiorców zastanawia się także nad tym, jaki wpływ na podatek należny lub naliczony ma podatek od zarobku? Jak obliczyć podatek dochodowy? Zaliczka na podatek dochodowy a kalkulator online - czy warto z niego skorzystać?

Kalkulator podatku dochodowego

W pierwszej kolejności należy odpowiedzieć na pytanie, jak obliczyć podatek dochodowy - kalkulator? Wystarczy zsumować cały przychód z danego miesiąca, a następnie odjąć od niego koszty jego uzyskania. Pomoże w tym między innymi kalkulator podatku dochodowego, który można znaleźć w Internecie wyszukując na przykład po frazie “podatek dochodowy kalkulator”. Bardzo często jednak działalność gospodarcza nie przynosi żadnego dochodu, a i tak właściciel musi uiszczać podatek VAT. Do tego rodzaju sytuacji dochodzi wówczas, gdy podatnik uzyskuje przychody ze sprzedaży obarczone podatkiem VAT, natomiast koszty związane z działalnością gospodarczą nie są tym podatkiem obciążone.