Pozostałe koszty operacyjne – czym są?

Koszty ponoszone w ramach działalności gospodarczej można podzielić na:

  • koszty operacyjne związane z podstawową działalnością,
  • pozostałe koszty operacyjne,
  • koszty finansowe regulowane w ustawie o rachunkowości.

Czym są więc pozostałe koszty operacyjne? Są to koszty, które nie mają bezpośredniego związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Nie są więc one związane z podstawowym zakresem jej funkcjonowania i powstają w wyniku podejmowanych decyzji. Pozostałe koszty operacyjne muszą zostać zaksięgowane w zakładowym planie kont – dokładnie na koncie 76-1 Pozostałe koszty operacyjne. Na koniec okresu sprawozdawczego tego rodzaju koszty muszą zostać przeksięgowane na konto zespołu 8 – Wynik finansowy.

Co wlicza się do kosztów operacyjnych?

By właściwie umieścić wszystkie koszty w rachunku zysków i strat, bardzo istotne jest rozróżnienie kosztów operacyjnych od pozostałych kosztów operacyjnych. Pierwsze z wymienionych są ponoszone w związku z prowadzeniem działalności podstawowej i dotyczą zarówno wartości produktów, jak i kosztów wynikających z bieżącego funkcjonowania firmy. Do kosztów operacyjnych zaliczamy:

  • koszty materiałów i energii – elektrycznej, cieplnej, wody czy paliwa;
  • koszty najmu, remontów, transportu, usług bankowych czy prac porządkowych;
  • niektóre podatki będące kosztem – może to być podatek od nieruchomości, podatek akcyzowy albo VAT należny, od usług importu, opłaty skarbowe czy notarialne;
  • wynagrodzenia wypłacane z umowy o pracę, zlecenie, umowy o dzieło albo innej;
  • świadczenia na rzecz pracowników – na przykład składki na ubezpieczenia społeczne czy koszty szkoleń dla pracowników;
  • wartość sprzedanych towarów i materiałów;
  • amortyzacja.

Jak wspomnieliśmy, pozostałe koszty operacyjne nie są bezpośrednio związane z prowadzoną działalnością. Zgodnie z przepisami zawartymi w ustawie o rachunkowości do pozostałych kosztów operacyjnych wliczają się koszty ponoszone w związku z:

  • działalnością socjalną,
  • zbyciem środków trwałych, środków trwałych w budowie, wartości niematerialnych i prawnych oraz nieruchomości i wartości niematerialnych i prawnych, które zostały zaliczone do inwestycji,
  • utrzymaniem nieruchomości oraz wartości niematerialnych i prawnych (WNiP) zaliczanych do inwestycji,
  • spisaniem należności przedawnionych, umorzonych, nieściągalnych – z wyjątkiem należności o charakterze publicznoprawnym nieobciążających kosztów,
  • utworzeniem i rozwiązaniem rezerw – z wyłączeniem rezerw związanych z operacjami finansowymi,
  • wykonaniem odpisów aktualizujących wartość aktywów i ich korekt – z wyjątkiem odpisów obciążających koszty finansowe,
  • odszkodowaniami i karami,
  • nieodpłatnym przekazaniem aktywów włącznie z darowiznami,
  • zdarzeniami losowymi.

Rachunek zysków i strat a pozostałe koszty operacyjne

Rachunek zysków i strat to jeden z nieodłącznych elementów sprawozdania finansowego – na jego podstawie można na przykład dowiedzieć się, jaki rodzaj działalności przynosi firmie największy zysk. Jak zatem prawidłowo umieścić pozostałe koszty operacyjne w rachunku zysków i strat? Jest to uzależnione od jego wariantu – kalkulacyjnego lub porównawczego. Przy wariancie kalkulacyjnym rachunku zysku i strat pozostałe koszty operacyjne ujmuje się w części G, natomiast w wariancie porównawczym – w części E.

W obu wariantach rachunku zysków i strat istnieją dodatkowe podgrupy:

  • strata ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych – stanowi ją nadwyżka kosztów związanych z nabyciem lub wytworzeniem niefinansowych aktywów trwałych,
  • aktualizacja wartości aktywów niefinansowych – odpisów aktualizujących dokonuje się w danym roku obrotowym z tytułu trwałej utraty wartości aktywów trwałych, zapasów, w tym materiałów i towarów, bądź utraty wartości należności,
  • koszty operacyjne inne – takie, które nie kwalifikują się do wykazania w innych pozycjach rachunku zysków i strat.

Do innych kosztów operacyjnych można wliczyć:

  • koszty napraw samochodu po wypadkach,
  • należności przedawnione i nieściągalne, których nie objęto odpisami aktualizującymi,
  • koszty związane z postępowaniem sądowym,
  • wartość rzeczowych składników majątku trwałego oraz obrotowego, które przekazano w formie darowizny innym jednostkom.

Czym różnią się pozostałe koszty operacyjne od kosztów operacyjnych?

Podstawową różnicą między kosztami operacyjnymi a pozostałymi kosztami operacyjnymi jest fakt, że pierwsze z nich mają bezpośredni związek z podstawową działalnością danego przedsiębiorstwa – na przykład sprzedażą towarów. Z kolei pozostałe koszty operacyjne z prowadzoną działalnością są związane pośrednio i dotyczą innych sfer jej funkcjonowania.

Pozostałe koszty operacyjne to koszty ponoszone w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, jednak nie są one bezpośrednio związane z jej funkcjonowaniem. Od prawidłowego przyporządkowania kosztów zależy poprawność sporządzanego rachunku zysków i strat oraz kalkulacja wyniku finansowego.