Program Pracowniczych Planów Kapitałowych obowiązuje już od stycznia 2019 roku w dużych przedsiębiorstwach, jednak dopiero w 2021 roku stał się obowiązkowy dla firm zatrudniających poniżej 20 pracowników. Celem PPK jest systematyczne oszczędzanie na przyszłą emeryturę czy inne nieprzewidziane wydatki. Co istotne, środki te są w pełni prywatne i podlegają dziedziczeniu.

Z naszego artykułu dowiesz się:

  • co to jest Pracowniczy Plan Kapitałowy;
  • jaki jest koszt pracodawcy z Pracowniczych Planów Kapitałowych;
  • co zawiera ustawa o Pracowniczym Planie Kapitałowym;
  • jak można zrezygnować z PPK.

Przeczytaj również nasz inny artykuł: Najniższa emerytura - kto może ją otrzymać i jakie wymagania należy spełnić? 

Pracowniczy plan kapitałowy – co to jest?

Pracowniczy Plan Kapitałowy, czyli PPK to program prywatnego i długoterminowego oszczędzania. Pieniądze odkładane są nie tylko przez pracowników, ale również pracodawców i państwo.

Wpłata podstawowa do Pracowniczych Planów Kapitałowych jest finansowana z trzech źródeł:

  • pensja pracownika (2% kwoty wynagrodzenia brutto - od podstawy naliczania składek na ubezpieczenie rentowe i emerytalne),
  • pracodawca (1,5% kwoty wynagrodzenia brutto - od podstawy naliczania składek na ubezpieczenie rentowe i emerytalne),
  • Państwo (składka powitalna 250 zł oraz coroczna dopłata 240 zł). 

Obowiązkiem pracodawcy jest zgłoszenie do programu PPK wszystkich pracowników podlegających obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym między 18. a 55. rokiem życia. Osoby, które znajdują się w przedziale wiekowym ok 55 roku życia do 70 roku życia, mają prawo do uczestnictwa w planie, dlatego mogą złożyć wniosek do pracodawcy o zgłoszenie ich do programu PPK. 

Tak, jak zostało wspomniane, osobami uprawnionymi do uczestnictwa w Pracowniczym Planie Kapitałowym (PPK) są pracownicy, którzy podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu rentowemu i emerytalnemu. Są to:

  • pracownicy, którzy zatrudnieni są na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenie (oskładkowanej) i innej umowy agencyjnej;
  • osoby wykonujące pracę nakładczą;
  • członkowie spółdzielni produkcyjnych rolniczych i spółdzielni kółek rolniczych;
  • członkowie rad nadzorczych. 

Ważne! Osoby samozatrudnione i rolnicy, zgodnie z Ustawą nie mogą korzystać z Pracowniczych Planów Kapitałowych. Do programu nie mogą również przystąpić pracownicy po 70. roku życia. 

Niewątpliwą zaletą PPK jest fakt, iż zgromadzone środki są prywatną własnością osoby będącej uczestnikiem programu. Może ona samodzielnie podjąć decyzję o ich wycofaniu lub wykorzystaniu. Podlegają również dziedziczeniu w sytuacji śmierci osoby odkładające pieniądze. Oszczędności zgromadzone w ramach Pracowniczych Planów Kapitałowych (PPK) są przydatne w nagłych sytuacjach życiowych, a także pozwalają na zgromadzenie oszczędności na przyszłą emeryturę.

Oszczędności gromadzone są na indywidualnym rachunku Pracowniczych Planów Kapitałowych w instytucji finansowej, która zajmuje się PPK w danym przedsiębiorstwie. Przystępując do programu, zawierana jest umowa, a wraz z nią pracownik otrzymuje dane do logowania się. Dzięki temu możliwa jest stała kontrola zgromadzonych środków. 

Pracowniczy plan kapitałowy – koszt pracodawcy

Jednym z najważniejszych kosztów pracodawców uczestniczących w Pracowniczych Planach Kapitałowych są wpłaty podstawowe w wysokości 1,5% pensji pracownika brutto. Zgodnie z ustawą o PPK każde przedsiębiorstwo ma obowiązek odprowadzać od pracownika przystępującego do programu minimalną kwotę w wysokości 1,5% wynagrodzenia brutto. Co istotne, pracodawca ma również możliwość zadeklarowania i przekazywania do 2,5% wpłat dodatkowych.  

Każdy pracodawca, który uruchomia PPK, często musi dostosować swój system płacowy do obsługi Pracowniczych Planów Kapitałowych, tak aby możliwe było sprawne naliczanie i zapisywanie kwot. Zdarza się również, że do obsługi PPK konieczne jest zatrudnienie dodatkowej osoby, która zajmie się wszystkimi formalnościami i dokumentacją, dlatego kosztem będzie tu wynagrodzenie pracownika i zakup odpowiedniego oprogramowania lub jego zaktualizowanie. Wszystko jest jednak zależne od wielkości danego przedsiębiorstwa. Najczęściej w przedsiębiorstwach PPK zajmują się kadrowe, które na co dzień naliczają wynagrodzenia i prowadzą dokumentację pracowniczą np. rejestrację czasu pracy. 

Pracowniczy plan kapitałowy ustawa – co zawiera pod kątem pracodawcy

Ustawa o Pracowniczych Planach Kapitałowych weszła w życie już 1 stycznia 2019 roku. Za wszystkie sprawy związane z jej wdrożeniem jest odpowiedzialny pracodawca. To on w pierwszej kolejności musi dostosować swoje programy kadrowo-płacowe, poinformować pracowników oraz wybrać instytucję finansową, która będzie gromadzić i zarządzać środkami. Następnie konieczne jest odprowadzanie wpłat i gromadzenie dokumentacji. 

Ważne! Pracodawca ma obowiązek co 4 lata informować pracowników o możliwości przystąpienia do programu PPK. Każda osoba, która zrezygnowała z PPK, musi co 4 lata złożyć stosowną deklarację o przystąpieniu lub rezygnacji z Pracowniczych Planów Kapitałowych. Brak rezygnacji skutkuje automatycznym zapisaniem. 

Pracowniczy Plan Kapitałowy ustawa mówi, że każdy podmiot, który zatrudnia pracowników, ma obowiązek wdrożenia PPK. Z obowiązku zwolnione są podmioty takie jak:

  • mikroprzedsiębiorcy, którzy średniorocznie zatrudniają mniej niż 10 pracowników oraz ich roczne obroty netto nie przekraczają równowartości 2 mln euro;
  • firmy, w których wszyscy pracownicy zrezygnowali z programu;
  • podmioty, które zawarły umowę o PPK, jednak w późniejszym terminie utworzyły PPE;
  • rolnicy;
  • służby mundurowe;
  • osoby samozatrudnione;
  • osoby fizyczne zatrudniające w zakresie niezwiązanym z działalnością gospodarczą;
  • osoby fizyczne, które nie prowadzą działalności gospodarczej.

Według Ustawy o PPK (art. 106), podmiot, który zatrudnia pracowników i nie dopełnia obowiązku zawarcia umowy w przewidzianymi w przepisach terminach o zarządzaniu Pracowniczymi Planami Kapitałowymi, podlega karze grzywny. Wynosi ona do 1,5% funduszu wynagrodzeń w przedsiębiorstwie obliczonego za rok obrotowy poprzedzający popełnienie czynu zabronionego. 

Pracowniczy plan kapitałowy – rezygnacja

Ustawa o Pracowniczych Planach Kapitałowych przewiduje możliwość rezygnacji z uczestnictwa w programie, pomimo iż zapis każdego pracownika następuje automatycznie. Kiedy pracownik zrezygnuje z uczestnictwa przed przystąpieniem przedsiębiorstwa do PPK, nie ma konieczności zakładania dla niego rachunku w instytucji finansowej, która obsługuje firmę. Rezygnacja w późniejszym czasie sprawia, że rachunek ten zostaje zachowany, a pracownik może powrócić do PPK w każdej dowolnej chwili. Co istotne, rezygnacja z PPK jest możliwa w każdej wolnej chwili. W celu rezygnacji z Pracowniczych Planów Kapitałowych konieczne jest złożenie deklaracji o rezygnacji z przekazywania wpłat do PPK. 

Oszczędzanie z PPK pozwala na gromadzenie dość dużych kwot, które mogą być przydatne na emeryturę czy inne niespodziewane wydatki. To ogromna szansa na zapewnienie sobie dużo pewniejszych pieniędzy, które podlegają wypłacie w dowolnym momencie oraz są dziedziczone.