·5 min czytania

Jakie są obowiązki pracodawcy wobec pracownika?

Jakie są obowiązki pracodawcy wobec pracownika?

Stosunek pracy to więź, która łączy pracownika, który zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju z pracodawcą, który zatrudni go za wynagrodzeniem. Taki stan prawny rodzi zarówno uprawnienia jak i obowiązki po obu stronach, które uregulowane są w przepisach prawa pracy. Pracodawca przede wszystkim jest obowiązany szanować godność i inne dobra osobiste pracownika. W przepisach jednak znajdziemy szereg różnego rodzaju obowiązków, które muszą być bezwzględnie respektowane. W przypadku nieprzestrzegania przepisów prawa, pracodawca naraża się na poważne konsekwencje.

Jakie są podstawowe obowiązki pracodawców?

Obowiązki jakie ciążą pracodawcach w stosunku do pracowników, uregulowane są w Kodeksie pracy, przy czym katalog z art. 94 nie stanowi katalogu zamkniętego. Pracodawca jest zobowiązany w szczególności:

  • zaznajamiać pracowników podejmujących pracę z zakresem ich obowiązków, sposobem wykonywania pracy na wyznaczonych stanowiskach oraz ich podstawowymi uprawnieniami;
  • organizować pracę w sposób zapewniający pełne wykorzystanie czasu pracy,
  • organizować pracę w sposób zapewniający zmniejszenie uciążliwości pracy, zwłaszcza pracy monotonnej i pracy w ustalonym z góry tempie;
  • przeciwdziałać dyskryminacji w zatrudnieniu, w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną,
  • terminowo i prawidłowo wypłacać wynagrodzenie;
  • ułatwiać pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawodowych;
  • zaspokajać w miarę posiadanych środków socjalne potrzeby pracowników,
  • stosować obiektywne i sprawiedliwe kryteria oceny pracowników oraz wyników ich pracy;
  • prowadzić i przechowywać w postaci papierowej lub elektronicznej dokumentację w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akta osobowe pracowników,
  • udostępniać pracownikom tekst przepisów dotyczących równego traktowania w zatrudnieniu w formie pisemnej informacji rozpowszechnionej na terenie zakładu pracy lub zapewnia pracownikom dostęp do tych przepisów w inny sposób przyjęty u danego pracodawcy;
  • informować pracowników w sposób przyjęty u danego pracodawcy o możliwości zatrudnienia w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy, a pracowników zatrudnionych na czas określony - o wolnych miejscach pracy;
  • w związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy, niezwłocznie wydać pracownikowi świadectwo pracy.

Oprócz tych wymienionych powyżej, pracodawca ma także obowiązek, utworzyć konto płatnika na Platformie Usług Elektronicznych ZUS w związku z wprowadzeniem elektronicznego zwolnienia lekarskiego.

Warto też wspomnieć, do kiedy pracodawca musi dać PIT pracownikowi. Mianowicie, PIT 11 przekazywany jest mu do końca lutego po każdym roku podatkowym i jest to termin, którego należy przestrzegać, gdyż niedostarczenie pracownikowi PIT-u grozi odpowiedzialnością karną skarbową.

Szczęśliwy użytkownik platformy inEwi

Nigdy więcej nie trać czasu!

Zautomatyzuj układanie grafików pracy, prowadzenie ewidencji czasu pracy, elektroniczne wnioski urlopowe i wiele więcej.

Załóż darmowe konto

Obowiązki pracodawcy związane z mobbingiem

Każdy pracodawca ma bezwzględny obowiązek przeciwdziałać mobbingowi w miejscu pracy. Zgodnie z definicją normatywną, mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników. Warto podkreślić, że osobą mobbingującą nie jest zawsze pracodawca, ale może nią być współpracownik. Osoba mobbingowana jest zastraszona i zestresowana, nie potrafi się bronić, przez co traci chęć do pracy. Boi się utraty pracy, a jednocześnie przez ciągłe szykanowanie traci wiarę w swoje możliwości. Niejednokrotnie odbija się to na jego zdrowiu i może skończyć się nawet depresją. Oczywiście pracownik u którego mobbing wywołał rozstrój zdrowia, może dochodzić od pracodawcy odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. W grę wchodzi także możliwość domagania się odszkodowania, w przypadku gdy pracownik rozwiązał umowę o pracę. Prawo pracy nakłada na pracodawcę obowiązek walki ze zjawiskiem mobbingu, jednak nie precyzuje w żadne sposób jakimi środkami należy tego dokonywać. Sposób postępowania w przypadku sporu powinien być uregulowany na przykład w regulaminie pracy. Wiele firm wprowadza u siebie polityki antymobbingowe, w którymi obowiązek mają zapoznać się wszystkie osoby zatrudnione w danej firmie. Przeprowadzane są także szkolenia w tym zakresie, mające upowszechniać wiedzę między pracownikami. Coraz częściej sprawy o mobbing mają swój finał w sądzie i nie należą one do najprzyjemniejszych. Wewnętrzne regulacje dotyczące zjawiska mobbingu w miejscu pracy są korzystne dla pracodawcy, gdyż wzmacniają jego pozycję przed sądem pracy. Dodatkowo mogą przyczynić się do porozumienie z ofiarą i ograniczenia odszkodowania, a w początkowej fazie umożliwią szybką interwencję.

Obowiązki pracodawcy w zakresie BHP

Zgodnie z prawem pracy, pracodawca jest zobowiązany to zapewnienia każdemu pracownikowi bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Oprócz tego powinien także zadbać o prowadzenie systematycznych szkoleń pracowników w tym zakresie. Ponadto, ponosi on odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy, co oznacza że jest odpowiedzialny chronić zdrowie i życie wszystkich zatrudnionych osób poprzez odpowiednie organizowanie pracy. Wiąże się to także z informowaniem o zagrożeniach dla zdrowia i życia występujących w zakładzie pracy, na poszczególnych stanowiskach pracy i przy wykonywanych pracach oraz o środkach podjętych w celu minimalizacji zagrożenia.

Wszystkie obowiązki w zakresie BHP uregulowane są w art. 207-209 Kodeksu pracy. Oprócz tych wymienionych powyżej, należy do nich także zapewnienie przestrzegania przepisów oraz zasad BHP i w razie czego szybkie reagowanie oraz zapewnienie polityki zapobiegającej wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym.

Obowiązki pracodawcy wobec kobiet w ciąży

Ciąża to wyjątkowy moment w życiu każdej kobiety, dlatego w tym okresie objęta jest szczególną ochroną. Przede wszystkim, jej czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę. Niedozwolone jest także zatrudnianie w godzinach nadliczbowych ani w porze nocnej. W takim wypadku pracodawca powinien zmienić rozkład czasu pracy lub przenieść ją na inne stanowisko, a jeżeli jest to niemożliwe, zwolnić pracownicę na czas niezbędny z obowiązku świadczenia pracy. W przypadku delegowania poza stałe miejsce pracy, wymagana jest jej zgoda. Kobietom w ciąży nie wolno także wykonywać określonych rodzajów czynności tj. prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia, mogących mieć niekorzystny wpływ na ich zdrowie, przebieg ciąży oraz takich związanych z nadmiernym wysiłkiem fizycznym. Warto podkreślić, że pracodawca jest obowiązany udzielać pracownicy ciężarnej zwolnień od pracy na zalecone przez lekarza badania lekarskie.

Szczególnej ochronie podlega także stosunek pracy z kobietą w ciąży, gdyż takiej pracownicy nie można wypowiedzieć ani rozwiązać z nią umowy o pracę. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy wystąpią przesłanki uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jej winy i reprezentująca pracownicę zakładowa organizacja związkowa wyraziła na to zgodę.

Podstawowe przewinienia pracodawców – czego unikać?

Pracodawcy często nie wywiązują się z obowiązków, które nakładają na nich przepisy. Głównie wiąże się to z wpłatą wynagrodzenia po terminie lub bezpodstawnym zaniża jego wysokości. Najczęściej występującą nieprawidłowością związaną z czasem pracy jest nieudzielenie pracownikowi, którego wymiar czasu pracy pracownika wynosi co najmniej 6 godzin, 15-minutowej przerwy w pracy. Zgodnie z art. 55. §11 Kodeksu pracy, w przypadku, gdy pracodawca dopuści się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec zatrudnionego, pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia. Dodatkowo przysługuje mu także odszkodowanie, którego wysokość zależna jest od rodzaju umowy. W przypadku umowy zawartej na czas nieokreślony, odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. Natomiast jeżeli była to umowa zwarta na czas określony, wysokość odszkodowania wiąże się z czasem, jaki pozostał do końca trwania umowy. Nie może to być jednak więcej niż za okres wypowiedzenia.

Szczęśliwy użytkownik platformy inEwi

Nigdy więcej nie trać czasu!

Zautomatyzuj układanie grafików pracy, prowadzenie ewidencji czasu pracy, elektroniczne wnioski urlopowe i wiele więcej.

Załóż darmowe konto

#udostępnij jeżeli ten artykuł jest przydatny:

Warto również przeczytać te artykuły.

Sprawdź inne propozycje opracowane przez naszych ekspertów.

Sprawdź też inne artykuły!

Zobacz wszystkie

299950+ użytkowników!

Tworzymy narzędzia, które dopasowują się do Ciebie, a nie na odwrót, ponieważ każdy pracuje w wyjątkowy sposób.

Załóż darmowe konto
Szczęśliwy użytkownik platformy inEwi

Wykorzystujemy pliki cookie, piksele i lokalną pamięć w celu poprawy wydajności, personalizacji treści i reklam oraz ich pomiaru. Używamy własnych plików cookie oraz niektórych od stron trzecich. Tylko absolutnie konieczne są włączone domyślnie. Więcej w naszej polityce prywatności.