Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) – co to?

Większość z nas przez sporą część życia opłaca składki, aby w przyszłości otrzymać od państwa świadczenie emerytalne. Niepewny system emerytur w Polsce sprawia jednak, że wielu naszych rodaków szuka alternatywnych rozwiązań, dzięki którym nie będą musieli przejmować się swoją sytuacją finansową. Jednym z nich jest odkładanie pieniędzy na pracownicze plany kapitałowe, czyli tak zwany III filar polskiego systemu emerytalnego.

Chwiejny system państwowych emerytur i słaba kondycja ZUS sprawia, że przyszli emeryci zastanawiają się, czy w jesieni życia otrzymają wystarczające świadczenie od państwa. Co prawda, każdego roku rząd podwyższa kwotę najniższej emerytury, ale nie zmienia to faktu, że przyszłość w tym obszarze pozostaje stosunkowo niepewna. Z tego też powodu wielu poszukuje innych rodzajów wsparcia, gromadzi środki na oprocentowanych lokatach, czy też korzysta z różnego typu funduszy.

Czym są Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK)?

Jednym z nich są właśnie Pracownicze Plany Kapitałowe, które zyskują coraz większą popularność wśród pracodawców oraz samych pracowników. PPK co to takiego? Mowa o dobrowolnym i prywatnym systemie, który stanowi tzw. III filar całego mechanizmu emerytalnego. Pracowniczy Plan Kapitałowy zakłada, że na przyszłe świadczenie emeryta składają się po części pracownik, pracodawca, a także państwo. Jest to rozwiązanie nastawione na wieloletnie odkładanie środków finansowych na specjalnie w tym celu utworzonym koncie. PPK ma zapewnić pracownikom większą i wcześniejszą emeryturę niż ma to miejsce w przypadku świadczenia w ramach ZUS.

Od kiedy obowiązują Pracownicze Plany Kapitałowe?

Pracowniczy Plan Kapitałowy powołano do życia ustawą z dnia 4 października 2018 roku, która obowiązuje od 1 stycznia 2019 roku. Mechanizm nadzoruje organ państwowy, jakim jest Komisja Nadzoru Finansowego, ale cały system należy do sektora prywatnego. PPK nadal jest wdrażany w życie. Cały proces jego powołania oraz dostosowania przepisów, a także przystępowania do niego polskich przedsiębiorstw został rozłożony w czasie i podzielony na kilka etapów. Tworzenie pełnych struktur i wprowadzanie do systemu kolejnych firm ma potrwać nawet do 2021 roku. W pierwszej kolejności bowiem wdrożenie PPK umożliwiono przedsiębiorstwom zatrudniającym powyżej 250 osób, później co najmniej 50 i 20 pracowników. Na sam koniec pozostawiono podmioty gospodarcze, które zatrudniają poniżej 20 osób, a także - niezależnie od stanu zatrudnienia - jednostki, które należą do sektora finansów publicznych

PPK ustawa - co warto wiedzieć?

Jak już wspomniano, PPK należą do prywatnego podmiotu, ale jednym z założeń całego programu jest współpraca na linii pracodawca-pracownik-państwo. Pracowniczy Plan Kapitałowy jest określany pierwszym tak rozbudowanym, prywatnym systemem emerytalnym, który ma zapewnić skuteczną alternatywę dla usług Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Świadczenia emerytalne wypłacane będą wprost proporcjonalnie do wkładu wspomnianych już trzech podmiotów. Pracownicze Plany Kapitałowe z technicznego i finansowego punktu widzenia mają być obsługiwane przez wykwalifikowane oraz posiadające właściwe zezwolenia towarzystwa funduszy inwestycyjnych. Każdy pracownik będzie mógł na bieżąco otrzymywać raporty dotyczące stanu swoich środków, a także wyliczenia związane z przyszłą emeryturą. Najważniejsze dla funduszy są bowiem przejrzyste reguły i pełna transparentność związana z prywatnym i publicznym wkładem finansowym.

PPK zasady

W przeciwieństwie do powszechnych państwowych emerytur, świadczenie w ramach PPK będzie wypłacane po osiągnięciu 60. roku życia i to zarówno w przypadku kobiet, jak i mężczyzn. Ponadto, wpłacanie środków w ramach Pracowniczych Planów Kapitałowych jest obowiązkiem każdego pracodawcy, co wynika wprost z uregulowań przyjętych przez ustawodawcę. Jeśli przedsiębiorca nie wykona wymaganego przelewu musi liczyć się z karą, która wynosi od 1000 do nawet 1 000 000 złotych. To dlatego tak ważnym aspektem całego projektu jest to, aby pracownik miał możliwość co jakiś czas zapoznać się z danymi dotyczącymi swojego konta w PPK i w razie jakichś nieścisłości interweniować.

Wysokość składek w PPK

Pracowniczy Plan Kapitałowy zakłada współudział finansowy trzech uczestników programu. Zgodnie z założeniami na ten moment wpłata podstawowa ma wynosić 2 procent wartości wynagrodzenia danego pracownika, które stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne ze strony samego zatrudnionego, a także 1,5 procenta wynagrodzenia, stanowiącego podstawę od pracodawcy. Istnieje oczywiście możliwość podwyższenia kwoty tych środków, ale ustawa przewiduje górną granicę. W pierwszym jak i drugim przypadku wpłatę można podwyższyć do 4 procent, co stanowi wkład dodatkowy, który w przyszłości skutkuje wyższym świadczeniem emerytalnym. Wszystko to daje przedział od 3,5 do 8 procent wynagrodzenia. Co w przypadku osób najgorzej sytuowanych? Także i w tych wypadku doszło do wypracowania korzystnego rozwiązania dla pracowników zarabiających najniższą pensję. Wprowadzono bowiem możliwość zmniejszenia podstawy do nawet 0,5 procenta, co w mniejszym stopniu niż przy standardowej wpłacie nadwyręży budżet osoby zatrudnionej.

Jak zrezygnować z PPK?

Wiele osób nadal nieufnie podchodzi do wszelkich prywatnych inicjatyw, które mają zapewnić godną emeryturę. PPK do kiedy rezygnacja? Jak się jednak okazuje, z PPK można zrezygnować i to w każdej chwili. W tym celu pracownik powinien złożyć na ręce pracodawcy stosowną pisemną deklarację, w której określa, że odstępuje od wpłacania środków na fundusz. Warto dodać, że istnieje możliwość ponownego uczestniczenia w programie, także po złożeniu takiego oświadczenia woli. Co istotne, zgodnie z ustawą o PPK, pracodawca co cztery lata ma obowiązek wznawiać opłacanie składek za pracownika. Deklaracja braku takiej chęci ze strony osoby zatrudnionej musi być więc składana co cztery lata. Czy jest jakiś okres, w którym pracownik może ponownie przystąpić do systemu, jeśli złożył już rezygnację? Nie, w tej kwestii ma pełną swobodę i może odwołać swoją decyzję w każdej chwili.