Zmiana stanowiska pracy w obrębie zakładu – kiedy może nastąpić?

Zmiana stanowiska pracy na inne stanowisko jest sytuacją, którą dopuszcza prawo. W niektórych sytuacjach pracodawca może przeprowadzić takie działanie nawet bez zapytania o zgodę pracownika. Może to jednak nastąpić wyłącznie po spełnieniu odpowiednich warunków, które są jasno wyznaczone w odpowiednich regulacjach. Jak wygląda przeniesienie pracownika na inne stanowisko i o czym trzeba pamiętać? Jak powinna wyglądać prośba o przeniesienie na inne stanowisko pracy, jeżeli jest ona inicjatywą pracownika? 

Zawarcie umowy o pracę, poprzedzone ustaleniem jej treści przez obie zainteresowane strony, związane jest z nadaniem wybranych w niej warunkom płacy i pracy charakteru trwałego. W praktyce jednakże mogą się zdarzyć sytuacje, kiedy z różnorodnych przyczyn podczas trwania stosunku pracy konieczne będzie dokonanie zmiany w warunkach umowy albo warunków zatrudnienia. Takich zmian można dokonać dzięki dokonaniu wypowiedzenia zmieniającego albo na drodze porozumienia stron. Poza tym pracodawca może swoim pracownikom - w wybranych okolicznościach i po spełnieniu paru warunków - powierzyć na pewien czas wykonanie innych prac. Żeby pracodawca wydał takie polecenie, muszą zostać spełnione równocześnie niżej wymienione warunki:

  • muszą występować uzasadnione potrzeby pracodawcy,
  • pracodawca nie może oddelegować pracownika na inne stanowisko na czas dłuższy, aniżeli trzy miesiące w danym roku,
  • nie może nastąpić zmiana stanowiska pracy na gorsze pod względem finansowym,
  • pracodawca może przenieść pracownika na inne stanowisko, jeżeli odpowiada ono jego kwalifikacjom.

Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, to czy pracodawca może zmienić stanowisko pracy pracownikowi, zależne jest od jego uzasadnionych potrzeb, przez które trzeba rozumieć potrzeby zakładu pracy jako całości, nie zaś wyłącznie jednostki organizacyjnej danego zakładu pracy, do pracy, w której pracownika skierowano. Natomiast pod pojęciem kwalifikacji, o których mowa jest w art. 42 § 4 KP, trzeba zaś rozumieć nie tylko zawodowe przygotowanie pracownika - jego doświadczenie zawodowe, formalne wykształcenie oraz konieczne umiejętności, ale również psychofizyczne właściwości, zdolności do wykonania danych czynności, psychiczne predyspozycje do wykonywania danych czynności z punktu widzenia zdrowia psychicznego. Takie stanowisko wyraził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 04/10/2000 roku. W orzecznictwie utrzymywane jest przekonanie, iż nie może to być również praca, w przypadku której kwalifikacje posiadane przez danego pracownika nie będą potrzebne. Sąd stwierdził, że powierzenie pracy pracownikowi, która nie wymaga żadnych kwalifikacji zawodowych, jest naruszeniem artykułu 42 § 4 KP. W takim wypadku to, czy pracownik może odmówić zmiany stanowiska pracy, zależy już od niego samego. Odmowa wykonania takiej pracy, nie stanowi także uzasadnienia rozwiązania umowy o pracę. 

Przeniesienie pracownika na inne stanowisko – jakie warunki muszą zostać spełnione?

W niektórych przypadkach pracodawca może podjąć decyzję odnośnie do przeniesienia pracownika na inne stanowisko bez uzyskania od niego zgody. Powierzenie mu zupełnie innych zawodowych zadań, aniżeli tych ustalonych w umowie, nie może jednakże obejmować dłuższego czasu, aniżeli 3 miesiące w wybranym roku kalendarzowym. Trzeba także spełniać inne warunki. Przeniesienie pracownika musi wynikać przede wszystkim wynikać z uzasadnionych potrzeb danego przedsiębiorstwa. Ponadto zupełnie nowe obowiązki podwładnego winny odpowiadać jego kwalifikacjom. Oddelegowanie pracownika na inne stanowisko, nie może też przyczynić się do zmniejszenia jego wynagrodzenia. Cała procedura przeprowadzana jest na mocy służbowego polecenia. Nie ma zatem konieczności zmiany treści zawartej wcześniej umowy o pracę. Pomimo tego, polecenie powinno jak najbardziej zostać sporządzone w formie pisemnej. Można wówczas skorzystać z gotowych wzorów formularzy, jak choćby przeniesienie pracownika samorządowego na inne stanowisko.

Czy pracownik może odmówić zmiany stanowiska pracy?

Jeśli pracownik uzna, iż pracodawca zaproponował mu zmianę stanowiska na gorsze, może odmówić zaakceptowania warunków znajdujących się w zmieniającym wypowiedzeniu. Ma on na to czas do końca połowy okresu wypowiedzenia, który zależny będzie od długości zatrudnienia danego pracownika, i wynosi:

  • 14 dni, jeżeli pracownik jest zatrudniony przez okres krótszy, aniżeli pół roku,
  • miesiąc, w wypadku zatrudnienia, które trwa dłużej, aniżeli 3 lata, niemniej dłużej niż 6 miesięcy,
  • 3 miesiące, jeżeli pracownik zatrudniony jest dłużej, aniżeli trzy lata.

Jeśli nie dojdzie do zgłoszenia sprzeciwu w odpowiednim terminie, w życie wejdą nowe warunki po upływie czasu wypowiedzenia i nastąpi wówczas zmiana stanowiska pracy bez zgody pracownika. Pracownik ma prawo w formie ustnej albo pisemnej wyrazić brak swojej zgody na zaproponowane w wypowiedzeniu zmieniającym warunki. W takim wypadku następuje, ustanie stosunku pracy razem z nadejściem końca czasu wypowiedzenia. W zakresie porozumienia zmieniającego zawiera się aneks do umowy, a w nim na przykład warunki co do dodatku funkcyjnego. Jeżeli pracownik nie zechce dokonać zmian swojego stanowiska pracy albo pojechać na delegację, nie dojdzie do porozumienia zmieniającego. Zdarza się to jednakże bardzo rzadko, ponieważ porozumienie zmieniające tyczy się zwykle awansu albo wprowadzenia profitów dodatkowych. 

Prośba o zmianę stanowiska pracy – jak powinno się ją umotywować?

Prośba o zmianę stanowiska pracy może zostać złożona w formie wypowiedzenia zmieniającego również przez pracownika, niemniej jednak dla pracodawcy nie będzie to wiążąca forma podania. Jest to wręcz dosyć ryzykowne posunięcie ze strony pracownika, gdyż może być odczytane przez pracodawcę jako tradycyjne wypowiedzenie, jeśli ten nie zgodzi się na propozycję pracownika. Lepszym rozwiązaniem na to, jak poprosić szefa o zmianę stanowiska, będzie napisanie odpowiednio uzasadnionej prośby odnośnie do zmiany stanowiska pracy.

Prośba o przeniesienie na inne stanowisko pracy, może zostać napisana przez pracownika, jeśli dotychczasowe obowiązki obniżają albo przewyższają jego kompetencje. Należy przytoczyć silne argumenty, jeśli chce się skutecznie złożyć wniosek o zmianę stanowiska pracy. Uzasadnienie musi być też zwięzłe i konkretne. Nie mogą być przytaczane sytuacje, w których inny z pracowników miał wpływ na taką sytuację. W wypadku kiedy zostanie złożone podanie o przeniesienie na inne stanowisko, zwykle wyższe, a więc po prostu awans, nieobiektywne poddawanie ocenie własnej sytuacji, wywyższanie się czy podawanie w wątpliwość decyzji podjętej przez pracodawcę związanej z awansem współpracowników, nie będzie także dobrze postrzegane.