KRUS – co to jest, jak działa i komu się należy?

System ubezpieczeń społecznych, który obejmuje pracowników, przedsiębiorców i rolników to podstawa funkcjonowania współczesnego społeczeństwa. Aby jednak było możliwe sprawne prowadzenie tego systemu, konieczne było wydzielenie odrębnego systemu dla przedstawicieli sektora rolniczego. Temu celowi służy KRUS, czyli Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Czym właściwie jest Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i jak przedstawiają się świadczenia dla rolników w ramach KRUS-u? Ile lat trzeba płacić KRUS, aby dostać emeryturę? Jeśli chcesz poznać odpowiedzi na te oraz wiele innych pytań, koniecznie przeczytaj poniższy artykuł poradnikowy.

KRUS – co to za instytucja?

Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego została utworzona jeszcze na początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia. Jest to państwowy fundusz zajmujący się organizacją ubezpieczeń społecznych dla rolników. Funkcjonowanie Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego reguluje ustawa z dnia 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników (t.j. Dz. U. z 202 r. poz. 266).

Ważnym filarem aktywności prowadzonej przez Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego jest działalność o profilu prewencyjnym. Przejawem tego jest na przykład organizowany od 2003 roku konkurs Bezpieczne Gospodarstwo Rolne. Przedmiotem tego ogólnopolskiego wydarzenia jest między innymi promocja zasad dotyczących ochrony życia i zdrowia w działalności gospodarstw rolnych oraz sposobów na zniwelowanie ryzyka wypadków w gospodarstwach. Celem konkursu Bezpieczne Gospodarstwo Rolne jest promocja pracy bezpiecznej, a jednocześnie – ergonomicznej. O zainteresowaniu programem dobitnie świadczy chociażby to, że wzięło w nim udział kilkanaście tysięcy gospodarstw rolnych z całego kraju.

Oczywiście, przedstawiony powyżej obszar działania to tylko jeden z wymiarów działalności prowadzonej przez Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Podstawowym zadaniem KRUS-u jest obsługa polskich gospodarstw rolnych w zakresie ubezpieczeń społecznych. To właśnie Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego zajmuje się nadzorem i koordynacja procesów zachodzących w następujących obszarach:

• przyjmowanie wpłat (składek) uiszczanych przez rolników z tytułu ubezpieczeń społecznych,
• zapewnienie rehabilitacji dla rolników, wobec których orzeczono czasową lub trwałą niezdolność do pracy bądź którzy są zagrożeni taką niezdolnością,
• przyznawanie należnych świadczeń rolnikom. Do świadczeń wypłacanych przez Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego zaliczają się takie formy wsparcia jak między innymi: zasiłek opiekuńczy KRUS oraz emerytura z KRUS.

Zasiłek opiekuńczy KRUS – jak funkcjonuje?

Jednym z rozwiązań w ramach KRUS jest zasiłek opiekuńczy z tytułu opieki na dzieckiem. Został on przywrócony w dniu 20 grudnia 2021 roku. Przysługuje on rolnikom, którzy z powodu zamknięcia przedszkoli itd. są zmuszeni osobiście opiekować się dzieckiem do ósmego roku życia. W przypadku niepełnosprawnego dziecka limit ten jest wyższy i wynosi osiemnaście lat. Takie rozwiązanie ułatwia funkcjonowanie rolników w czasie Covid-19.

Ile lat trzeba płacić KRUS, aby dostać emeryturę?

Prawo do świadczeń emerytalnych wypłacanych przez Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego jest uzależnione od tego, czy osoba prowadząca gospodarstwo rolne odprowadzała składki emerytalne przez określony czas. Ile lat trzeba płacić składki na KRUS, by móc otrzymywać emeryturę rolniczą?

Odpowiedź na to pytanie możemy znaleźć w przepisach prawnych. Zgodnie z zapisami, które znajdują się w obecnie obowiązujących regulacjach prawnych, świadczenie emerytalne z tytułu KRUS przysługuje osobie ubezpieczonej (rolnikowi), który spełnia poniższe warunki:

• ukończenie sześćdziesiątego (w przypadku kobiety) lub sześćdziesiątego piątego (w przypadku mężczyzny) roku życia. Tak ustalony wiek emerytalny obowiązuje od dnia 1 października 2017 roku,
• podleganie obowiązkowi ubezpieczeniowemu emerytalno-rentowemu (tzn. opłacanie składek emerytalnych i rentowych) przez okres liczący nie mniej niż dwadzieścia pięć lat. Warto przy tym mieć na uwadze, że okres podlegania obowiązkowi ubezpieczeniowemu jest liczony od dnia 1 stycznia 1991 roku. Ponadto, do tego okresu można zaliczyć także m.in. lata pracy w gospodarstwie po ukończeniu szesnastego roku życia, jeśli lata te przypadają na okres przed 1 stycznia 1983 roku.

Należy dodać, że oba te warunki muszą zaistnieć łącznie. Niespełnienie jednego z nich uniemożliwia skorzystanie ze świadczeń emerytalnych w ramach KRUS.

Przedstawione powyżej reguły to zasady ogólne. Oprócz tego, do otrzymania emerytury uprawnieni są również ci rolnicy, który m.in. w czasie do dnia 31 grudnia 2017 roku osiągnęli pięćdziesiąty piąty (kobiety) lub sześćdziesiąty (mężczyźni) rok życia i podlegali ubezpieczeniu przez okres co najmniej trzydziestu lat.

Ile wynosi emerytura z KRUS?

Ile wynosi emerytura z KRUS? Jest to pytanie, na które każdego dnia szukają odpowiedzi osoby prowadzące gospodarstwa rolne. Nie ma w tym nic dziwnego, ponieważ to właśnie od wysokości świadczeń emerytalnych wypłacanych przez Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego zależy egzystencja starszych osób. Na chwilę obecną (1 marca 2022 roku), emerytura podstawowa KRUS wynosi 1 084,58 zł. Jest to kwota zwiększona o około 7% w porównaniu ze stanem sprzed waloryzacji.

Podwójna emerytura ZUS-KRUS – czy jest to możliwe?

Oczywiście, przepisy prawne w zakresie świadczeń emerytalnych przewidują również sytuację, w której dana osoba pracowała przez pewną część życia jako rolnik, zaś w pozostałych latach podlegała obowiązkowi ubezpieczeniowemu w ramach Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) jako pracownik najemny. Co należy zrobić w takiej sytuacji? Wbrew pozorom, kwestia ta jest dość poważna, ponieważ może się zdarzyć, że dana osoba – pomimo kilkudziesięciu lat pracy – ma zbyt krótki staż pracy uprawniający do uzyskania emerytury ZUS, jak i świadczeń z tytułu KRUS. Jest tak na przykład w sytuacji, gdy dana osoba była przez kilkanaście lat objęta obowiązkiem ZUS, zaś przez kolejnych kilkanaście odprowadzała składki na KRUS.

W takiej sytuacji rozwiązaniem jest tzw. podwójna emerytura ZUS-KRUS. W pewnym uproszczeniu rozwiązanie to daje możliwość zwiększenia emerytury z ZUS o świadczenia należne z tytułu opłacania składek emerytalnych na KRUS.

Nie tylko składki emerytalne – o czym jeszcze należy pamiętać?

Na podstawie powyższej analizy można zauważyć, że kwestie związane z emeryturą z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego to dość skomplikowane zagadnienia. Sytuację dodatkowo pogarsza fakt, że powyższe dane to tylko najbardziej ogólne informacje w tym aspekcie.

A przecież, w kontekście ubezpieczeń społecznych oraz emerytur (zarówno dla osób prowadzących gospodarstwa rolnicze, jak i na przykład pracowników zatrudnionych w ramach umowy o pracę itd.) należy pamiętać także o takich kwestiach jak na przykład:

• możliwości przejścia na wcześniejszą emeryturę oraz warunki, jakie należy wówczas spełnić,
• składki z tytułu ubezpieczeń społecznych dla przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą i nowe, preferencyjne rozwiązania w tym zakresie (np. ulga na start dla przedsiębiorców),
• kwestie związane z umowami cywilnoprawnymi (w tym na przykład oświadczenia składane przez zleceniobiorców),
• rejestracja czasu pracy w przedsiębiorstwach,
• podleganie ubezpieczeniu społecznego przez pracownika będącego na wypowiedzeniu.