Pozostałe koszty operacyjne – o czym warto pamiętać?

Pozostałe koszty operacyjne to pojęcie często używane w kontekście finansów i rachunkowości, które jednak może brzmieć dość zagadkowo, szczególnie jeśli powiemy, że nie są one bezpośrednio związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Czym zatem są i co należy wiedzieć o pozostałych kosztach operacyjnych?

Pozostałe koszty operacyjne – czym są?

Koszty ponoszone w ramach działalności gospodarczej można podzielić na:

• koszty operacyjne związane z podstawową działalnością,
• pozostałe koszty operacyjne,
• koszty finansowe regulowane w ustawie o rachunkowości.

Czym są więc pozostałe koszty operacyjne? Są to koszty, które nie mają bezpośredniego związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Nie są więc one związane z podstawowym zakresem jej funkcjonowania i powstają w wyniku podejmowanych decyzji. Pozostałe koszty operacyjne muszą zostać zaksięgowane w zakładowym planie kont – dokładnie na koncie 76-1 Pozostałe koszty operacyjne. Na koniec okresu sprawozdawczego tego rodzaju koszty muszą zostać przeksięgowane na konto zespołu 8 – Wynik finansowy.

Co wlicza się do kosztów operacyjnych?

By właściwie umieścić wszystkie koszty w rachunku zysków i strat, bardzo istotne jest rozróżnienie kosztów operacyjnych od pozostałych kosztów operacyjnych. Pierwsze z wymienionych są ponoszone w związku z prowadzeniem działalności podstawowej i dotyczą zarówno wartości produktów, jak i kosztów wynikających z bieżącego funkcjonowania firmy. Innymi słowy są to wszystkie wydatki poniesione przez przedsiębiorstwo w związku z prowadzeniem swojej działalności operacyjnej, czyli głównych działań związanych z produkcją, sprzedażą i dostarczaniem produktów lub usług. Do kosztów operacyjnych zaliczamy:

• koszty materiałów i energii – elektrycznej, cieplnej, wody czy paliwa;
• koszty najmu, remontów, transportu, usług bankowych czy prac porządkowych;
• niektóre podatki będące kosztem – może to być podatek od nieruchomości, podatek akcyzowy albo VAT należny, od usług importu, opłaty skarbowe czy notarialne;
• wynagrodzenia wypłacane z umowy o pracę, zlecenie, umowy o dzieło albo innej;
• świadczenia na rzecz pracowników – na przykład składki na ubezpieczenia społeczne czy koszty szkoleń dla pracowników;
• wartość sprzedanych towarów i materiałów;
• amortyzacja.

Do kosztów operacyjnych można też zaliczyć koszty związane z marketingiem i reklamą, koszty związane z opłacaniem usług biur rachunkowych i innych usług profesjonalnych, wynagrodzeniami dla podwykonawców, wydatki związane z dystrybucją towarów czy też koszty związane z badaniami i rozwojem.

Co wlicza się do pozostałych kosztów operacyjnych?

Jak wspomnieliśmy, pozostałe koszty operacyjne nie są bezpośrednio związane z prowadzoną działalnością. Zgodnie z przepisami zawartymi w ustawie o rachunkowości do pozostałych kosztów operacyjnych wliczają się koszty ponoszone w związku z:

• działalnością socjalną,
• zbyciem środków trwałych, środków trwałych w budowie, wartości niematerialnych i prawnych oraz nieruchomości i wartości niematerialnych i prawnych, które zostały zaliczone do inwestycji,
• utrzymaniem nieruchomości oraz wartości niematerialnych i prawnych (WNiP) zaliczanych do inwestycji,
• spisaniem należności przedawnionych, umorzonych, nieściągalnych – z wyjątkiem należności o charakterze publicznoprawnym nieobciążających kosztów,
• utworzeniem i rozwiązaniem rezerw – z wyłączeniem rezerw związanych z operacjami finansowymi,
• wykonaniem odpisów aktualizujących wartość aktywów i ich korekt – z wyjątkiem odpisów obciążających koszty finansowe,
• odszkodowaniami i karami,
• nieodpłatnym przekazaniem aktywów włącznie z darowiznami,
• zdarzeniami losowymi.

Rachunek zysków i strat a pozostałe koszty operacyjne

Rachunek zysków i strat to jeden z nieodłącznych elementów sprawozdania finansowego – na jego podstawie można na przykład dowiedzieć się, jaki rodzaj działalności przynosi firmie największy zysk. Jak zatem prawidłowo umieścić pozostałe koszty operacyjne w rachunku zysków i strat? Jest to uzależnione od jego wariantu – kalkulacyjnego lub porównawczego. Przy wariancie kalkulacyjnym rachunku zysku i strat pozostałe koszty operacyjne ujmuje się w części G, natomiast w wariancie porównawczym – w części E.

W obu wariantach rachunku zysków i strat istnieją dodatkowe podgrupy:

• strata ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych – stanowi ją nadwyżka kosztów związanych z nabyciem lub wytworzeniem niefinansowych aktywów trwałych,
• aktualizacja wartości aktywów niefinansowych – odpisów aktualizujących dokonuje się w danym roku obrotowym z tytułu trwałej utraty wartości aktywów trwałych, zapasów, w tym materiałów i towarów, bądź utraty wartości należności,
• koszty operacyjne inne – takie, które nie kwalifikują się do wykazania w innych pozycjach rachunku zysków i strat.

Do innych kosztów operacyjnych można wliczyć:

• koszty napraw samochodu po wypadkach,
• należności przedawnione i nieściągalne, których nie objęto odpisami aktualizującymi,
• koszty związane z postępowaniem sądowym,
• wartość rzeczowych składników majątku trwałego oraz obrotowego, które przekazano w formie darowizny innym jednostkom.

Czym różnią się pozostałe koszty operacyjne od kosztów operacyjnych?

Podstawową różnicą między kosztami operacyjnymi a pozostałymi kosztami operacyjnymi jest fakt, że pierwsze z nich mają bezpośredni związek z podstawową działalnością danego przedsiębiorstwa – na przykład sprzedażą towarów. Z kolei pozostałe koszty operacyjne z prowadzoną działalnością są związane pośrednio i dotyczą innych sfer jej funkcjonowania.

Pozostałe koszty operacyjne to koszty ponoszone w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, jednak nie są one bezpośrednio związane z jej funkcjonowaniem. Od prawidłowego przyporządkowania kosztów zależy poprawność sporządzanego rachunku zysków i strat oraz kalkulacja wyniku finansowego.

Koszty operacyjne i pozostałe koszty operacyjne są często używanymi pojęciami w kontekście rachunkowości i finansów przedsiębiorstw. Różnica między kosztami operacyjnymi a pozostałymi kosztami operacyjnymi polega głównie na zakresie i charakterze wydatków, które są uwzględniane w każdej z tych kategorii. Koszty operacyjne obejmują główne, bezpośrednie wydatki związane z działalnością operacyjną, podczas gdy pozostałe koszty operacyjne dotyczą dodatkowych kosztów związanych z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa, które nie mieszczą się w głównych kategoriach kosztów operacyjnych. Niekiedy ich rozróżnienie jest zależne od indywidualnej interpretacji po uwzględnieniu charakteru i specyfiki prowadzonej działalności gospodarczej.

Monitorowanie kosztów prowadzenia działalności

Piętrzące się koszty, zarówno koszty operacyjne, jak i pozostałe koszty operacyjne, mogą być dużym obciążeniem dla firmy. Dlatego warto znaleźć sposoby i narzędzia, które pomogą w starannym monitorowaniu wydatków. To pomoże nie tylko w prowadzeniu prawidłowych rozliczeń księgowych, ale też, a może nawet - przede wszystkim, w utrzymaniu płynności finansowej, która jest podstawą sprawnego funkcjonowania każdego przedsiębiorstwa.