Premia uznaniowa a premia regulaminowa – podobieństwa i różnice

Premia uznaniowa - czym się charakteryzuje?

Premia uznaniowa wynika z dobrej woli pracodawcy. Nie jest wymogiem, nie określają ją przepisy Kodeksu pracy. Premią uznaniową pracodawca może obdarować pracowników, którzy jego zdaniem szczególnie zasługują na dodatkowe wynagrodzenie. Jak sama nazwa wskazuje, premia uznaniowa przyznawana jest za wedle uznania, pracownik więc nie może rościć sobie prawa do jej otrzymania. Ze względu na charakterystykę premii uznaniowej, możemy nazwać ją po prostu nagrodą.

Premia regulaminowa - czym jest?

Zazwyczaj w dobrze prowadzonych przedsiębiorstwach premie regulaminowe określone są w regulaminie organizacji czy też regulaminie wynagrodzeń. By otrzymać premię regulaminową, należy spełnić określone wymagania pracodawcy. Warunki otrzymania premii powinny być określone na tyle wyraźnie. by mogły podlegać kontroli. Premia regulaminowa stanowi część wynagrodzenia pracownika i jeśli ten spełnił wszystkie kryteria określone w regulaminie, pracodawca ma prawo przyznania premii. Co więcej, pracownik jeśli nie otrzyma regulaminowej premii ma prawo dochodzić jej wypłacenia na drodze sądowej w takim samym stopniu jak w przypadku, gdy pracodawca nie wypłaci mu należnego wynagrodzenia. Pracodawca może określić różne powody i kryteria otrzymywania premii regulaminowej. Dla przykładu wymieńmy:

• premia za pracę w warunkach szkodliwych
• premia za pełnioną funkcję
• premia za kierowanie zespołem pracowników
• premia za staż pracy
• premia za szczególne umiejętności

Kluczową kwestią przy przyznawaniu określonej premii nie jest nazewnictwo - czyli premia regulaminowa lub premia uznaniowa, którą można, ale nie trzeba przyznawać. Dokładnie chodzi o sposób powstania obowiązku premiowania pracowników. Jeśli kryteria przyznawania premii nie są sprawdzalne i jasno określone, wtedy ewentualne przyznanie premii ma charakter nagrody, czyli jest dobrowolne i okolicznościowe.

Czy premia jest opodatkowana?

Przy rozliczeniach związanych z wynagrodzeniem pracownika opodatkowaniu podlega jego pensja wraz z wliczonymi dodatkami, np. za pracę nadliczbową, czy pracę wykonywaną w niedziele i święta lub pracę w porze nocnej. Również premie, niezależnie od rodzaju podlegają opodatkowaniu. Pracodawca, przyznając pracownikowi premię, ma obowiązek odprowadzenia podatku od przyznanej kwoty. Premię wlicza się też do podstawy składek na ZUS. Wedle określonego progu podatkowego od premii dla pracownika odlicza się zaliczkę na podatek dochodowy 18% lub 32%. Kwota premii regulaminowej stanowi jeden ze składników wynagrodzenia i wliczana jest do pensji pracownika. Wyraża się ją w kwocie brutto.

Premia uznaniowa podatek - czy się należy?

Każda premia, w tym premia uznaniowa w postaci pieniężnej, z założenia podlega opodatkowaniu. Z reguły premia to dodatek do pensji, ale może zdarzyć się, że premia uznaniowa przewyższy pensję pracownika. Jeśli nagroda zostanie opodatkowana, nie stanowi to żadnego problemu. Premia uznaniowa może zostać przyznana w postaci rzeczowej, bonu, talonu na zakupy itp. Trzeba wiedzieć, że w takiej sytuacji pracodawca ma obowiązek odprowadzić podatek, gdyż nagrody stanowią dodatkowy przychód.

Premia motywacyjna

Premia motywacyjna to inna nazwa premii uznaniowej. Kodeks pracy w artykule 105 dokładnie stanowi:

“Pracownikom, którzy przez wzorowe wypełnianie swoich obowiązków, przejawianie inicjatywy w pracy i podnoszenie jej wydajności oraz jakości przyczyniają się szczególnie do wykonywania zadań zakładu, mogą być przyznawane nagrody i wyróżnienia. Odpis zawiadomienia o przyznaniu nagrody lub wyróżnienia składa się do akt osobowych pracownika”.

W takiej sytuacji pracownika można nagrodzić premią uznaniową, która jednocześnie będzie pełniła funkcję motywacyjną. W dobrze prowadzonej organizacji premie motywacyjne faktycznie mogą przyczynić się do rozwoju całego przedsiębiorstwa, dzięki pracownikom, którzy będą wykazywać się własną inicjatywą w pracy po to, by otrzymać dodatkowe wynagrodzenie. Premia motywacyjna ma też charakter nagrody, a różnicę stanowi jedynie odpowiednia nomenklatura. Jakie nagrody można przyznać?

• nagrody pieniężne
• nagrody rzeczowe (karty prepaid, bony, wartościowe upominki)
• nagrody uznaniowe (dyplom, odznaczenia, listy gratulacyjne, pochwały)

Przyznanie nagrody ma charakter uznaniowy. Czyli tak jak wcześniej zaznaczyliśmy przy omawianiu premii uznaniowej, taki rodzaj nagradzania pracownika zależy tylko od woli pracodawcy. Nie jest obowiązkiem i nie może podlegać roszczeniu pracownika. Pracodawca musi jednak pamiętać o równym traktowaniu pracowników i ich niedyskryminowaniu przy udzielaniu nagrody, co określa Kodeks pracy.