Ulga dla klasy średniej – kto może z niej skorzystać?

Rozpoczynając temat ulgi dla klasy średniej, nie można ominąć składki zdrowotnej pomniejszającej wysokość zaliczki na podatek dochodowy. Dotychczas, do końca roku 2021, każdy podatnik miał odejmowane od wysokości zaliczki na podatek dochodowy 7,75 % wynagrodzenia brutto pomniejszonego o składki na ubezpieczenia społeczne. Od 1 stycznia 2022 r. nie można już odliczać tej kwoty.

Ulga dla klasy średniej – co to jest?

Osoby, które osiągają wyższe wynagrodzenia dotkliwie odczułyby skutki wprowadzenia nowych przepisów, ponieważ zaliczka na podatek raptownie by wzrosła. Stąd pomysł na ulgę dla klasy średniej. Jest to ulga odliczona od podstawy opodatkowania, która zmniejsza wysokość zaliczki na podatek dochodowy. Mniejsza wysokość zaliczki ma bezpośredni wpływ na wysokość wynagrodzenia netto. O tyle, o ile zmniejsza się wysokość zaliczki, o tyle więcej pracownik otrzymuje "na rękę". Dzięki temu zmiany wprowadzone przez Polski Ład mogą być korzystne również dla osób zarabiających więcej niż minimalne wynagrodzenie.

Ulga dla klasy średniej – komu przysługuje?

Do klasy średniej uprawnionej do ulgi zaliczają się osoby osiągające przychód roczny ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy w granicach: 68 412 zł–133 692 zł brutto rocznie. W przeliczeniu miesięcznym jest to 5 701 zł–11 141 zł miesięcznie. W przypadku wynagrodzeń, które każdego miesiąca utrzymują się na stałym poziomie, a pracownik nie otrzymuje żadnych nieperiodycznych dodatków sprawa jest jasna - jeśli mieści się w widełkach podanych powyżej - ulga mu przysługuje. Sprawa komplikuje się przy osobach otrzymujących wynagrodzenia zmienne - np. wynikające ze zróżnicowanego grafiku pracy lub przyznawania mu nagród jubileuszowych, kwartalnych czy innych świadczeń mających charakter zmienny. W takich sytuacjach może się okazać, że w niektórych miesiącach pracownik nabył prawo do ulgi dla klasy średniej, a w innych nie nabył, ponieważ jego wynagrodzenie było poniżej miesięcznego progu 5 701 zł lub przekroczyło próg 11 141 zł.

Płatnik obliczający wynagrodzenie przyznaje prawo do ulgi dla każdego miesiąca odrębnie, stąd też mogą się zdarzyć miesiące z lub bez ulgi w trakcie tego samego roku.

Faktyczne prawo do ulgi dla klasy średniej zostanie ocenione przy zeznaniu rocznym, stąd ustawodawca poinformował o rocznych przedziałach przychodów uprawniających do obniżania zaliczki na podatek dochodowy. Jeżeli na koniec roku okaże się, że podatnik korzystał w jednym lub więcej miesięcy z ulgi dla klasy średniej, a rocznie nie przysługuje mu do niej prawo - będzie on zmuszony do zwrotu podatku od otrzymanej ulgi. Jeżeli jednak w zeznaniu rocznym okaże się, że nie korzystał z ulgi, a miał do niej prawo otrzyma zwrot.

Dotyczy to również wspólnego rozliczania z małżonkiem. W sytuacji, gdy jeden ze współmałżonków osiąga przychody na tyle wysokie, że przekracza próg uprawniający do ulgi, a drugi osiąga przychody poniżej ulgi ich wspólny przychód podzielony na pół mieszczący się w "widełkach" ulgi, uprawni ich do skorzystania z niej w rozliczeniu rocznym. W przypadku osiągania przychodów z kilku źródeł ulga również przysługuje również do limitu 68 412 zł–133 692 zł rocznie.

Przykład:

Pani Kasia otrzymuje wynagrodzenie brutto w stałej wysokości w firmie ABC w wysokości 6 000 zł. Jednocześnie otrzymuje drugie stałe wynagrodzenie brutto w firmie XYZ w wysokości 6 000 zł brutto. W obydwu firmach jej wynagrodzenie mieści się w granicach 5 701 zł–11 141 zł, zatem na obydwu listach płac zostanie naliczona ulga dla klasy średniej. Jednak w rozliczeniu rocznym okaże się, że pani Kasia otrzymała przychód roczny:

(6 000 zł + 6 000 zł) x 12 mscy = 144 000 zł, zatem jej przychód przekroczył roczny próg 68 412 zł–133 692 zł. Pani Kasia będzie musiała zwrócić podatek od wypłaconej ulgi. W takiej sytuacji lepiej byłoby dla Pani Kasi od razu na początku roku złożyć oświadczenie o rezygnacji z ulgi dla klasy średniej.

Z tego powodu warto korzystać z kalkulatorów do obliczania ulgi dla klasy średniej - jeżeli pracownik zna swoje stałe wynagrodzenie, prognozowane dodatki, może próbować przewidzieć, czy na koniec roku będzie mu przysługiwało prawo do ulgi czy nie.

Ulga dla klasy średniej nie przysługuje zleceniobiorcom. Stąd niektórzy zleceniobiorcy ubiegają się o zawieranie z nimi umów o pracę, o ile faktycznie taka umowa jest adekwatna do wykonywanych obowiązków. W przypadku całkowitej rezygnacji ze zlecenia, a także nie osiągania innych przychodów warto pamiętać o zawarciu dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego.

Ulga dla klasy średniej – ile wynosi?

Wspomniana ulga jest obliczana z dwóch wzorów, zależnie od wysokości przychodów.

Wzór 1:

dla pracowników z miesięcznym przychodem (brutto) mieszczącym się w przedziale 5 701 zł–8 549 zł:

(A x 6,68 % – 380,50 zł) / 0,17 – gdzie A oznacza przychód

Wzór 2:

dla pracowników z miesięcznym przychodem (brutto) mieszczącym się w przedziale 8 549,01 zł–11 141 zł

(-(A x7,35%) + 819,08 zł) / 0,17 – gdzie A oznacza przychód

Przykład 1 - PRACOWNIK KORZYSTAJĄCY Z ULGI DLA KLASY ŚREDNIEJ

Dojeżdzajacy do pracy Pracownik A zarabiający 7.000 zł brutto miesięcznie nie złożył oświadczenia o rezygnacji z ulgi dla klasy średniej. Pracownik złożył oświadczenie PIT-2.

Ulga dla klasy średniej wspomnianego pracownika wynosi: (7 000 zł x 6.68% - 380,50 zł) / 0,17 = 512,35 zł

Po odliczeniu składek na ubezpieczenie społeczne, kosztów uzyskania przychodów oraz ulgi dla klasy średniej dochód do opodatkowania wspomnianego pracownika wynosi: 5 228 zł

Zaliczka na podatek dochodowy wyniesie: 464 zł

Wynagrodzenie netto Pracownika A: 5 032,67 zł

Przykład 2 - PRACOWNIK REZYGNUJĄCY Z ULGI DLA KLASY ŚREDNIEJ

Dojeżdzajacy do pracy Pracownik B zarabiający 7.000 zł brutto miesięcznie złożył oświadczenie o rezygnacji z ulgi dla klasy średniej. Pracownik złożył oświadczenie PIT-2.

Po odliczeniu składek na ubezpieczenie społeczne oraz kosztów uzyskania przychodów dochód do opodatkowania wspomnianego pracownika wynosi: 5 740 zł

Zaliczka na podatek dochodowy wyniesie: 551 zł

Wynagrodzenie netto Pracownika B: 4 945,67 zł

Zasady uwzględniania w wynagrodzeniu ulgi dla klasy średniej z drugiego wzoru są takie same. Odlicza się ją od dochodu do opodatkowania. Różnica jest jedynie we wzorze, do którego podstawia się dane.

Jak Polski Ład wpłynie na ulgę dla klasy średniej?

Ulga dla klasy średniej została stworzona przez Polski Ład. Rząd zapowiada zmiany w prawie do ulgi, chce rozszerzyć katalog osób uprawnionych do skorzystania z ulgi - póki co zależnie od źródła otrzymywanych przychodów, a nie ich wysokości, ale co będzie dalej pokaże najbliższa przyszłość.