Umowa zlecenie a ubezpieczenie - informacje istotne dla pracodawców

Umowa zlecenia to jedna z popularniejszych form zatrudnienia niepracowniczego w Polsce, szczególnie wśród pracodawców, którzy szukają elastyczności i nie chcą zobowiązywać się do stałego zatrudnienia pracowników na podstawie umowy o pracę. Niemniej jednak i ten rodzaj umowy wiąże się z pewnymi obowiązkami, na czele z opłacaniem składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

Kluczowe informacje związane z tematem:

• Umowa zlecenie jest regulowana przez Kodeks cywilny, daje zleceniobiorcy więcej elastyczności, ale mniej praw niż umowa o pracę.

• Zleceniobiorca podlega ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym i wypadkowym. Ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne i wymaga wniosku zleceniobiorcy.

• Zleceniodawca jest zobowiązany do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, jeśli umowa zlecenie jest jedynym źródłem dochodu zleceniobiorcy. W przypadku uczniów, studentów, emerytów i rencistów, zasady opłacania składek są inne.

• Umowa zlecenie z uczniami i studentami do 26. roku życia nie wymaga opłacania składek na ZUS. Zleceniobiorcy prowadzący działalność gospodarczą mogą być zwolnieni z obowiązku opłacania składek z tytułu umowy zlecenia.

• Zleceniobiorcy mogą przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, które umożliwia im otrzymywanie zasiłków chorobowych, macierzyńskich i opiekuńczych, po spełnieniu określonych warunków.

Czym jest umowa zlecenie?

Umowa zlecenie jest cywilnoprawnym kontraktem, regulowanym przez przepisy Kodeksu cywilnego. Zgodnie z nią, jedna strona (zleceniobiorca) zobowiązuje się do wykonania określonej czynności na rzecz drugiej strony (zleceniodawcy), za wynagrodzeniem. W przeciwieństwie do umowy o pracę, umowa zlecenie nie wymaga od zleceniobiorcy podporządkowania się kierownictwu pracodawcy, ale z drugiej strony nie gwarantuje mu praw wynikających z Kodeksu pracy, takich jak urlop czy odprawa. Darmowy wzór umowy zlecenie możesz pobrać od inEwi, zapraszamy!

Kiedy zleceniobiorca podlega ubezpieczeniom społecznym?

Jednym z podstawowych obowiązków zleceniodawcy jest opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Kwestia ta jednak nie wygląda dokładnie tak samo, jak w przypadku pracowników zatrudnianych w oparciu o umowę o pracę. Wynika to bezpośrednio z ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Umowa zlecenia jako jedyny tytuł do ubezpieczenia

Co do zasady, jeśli umowa zlecenia jest jedynym tytułem do ubezpieczenia, to zleceniobiorca podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu. Do ubezpieczeń obowiązkowych należy też ubezpieczenie emerytalne, rentowe i wypadkowe. Wyjątek stanowi dobrowolne ubezpieczenie chorobowe zleceniobiorcy. Zgłoszenie do ubezpieczenia chorobowego następuje na wniosek zleceniobiorcy. Warto zaznaczyć, że wspomniane zasady dotyczą również umów zawieranych z emerytami i rencistami, przy czym w ich przypadku zleceniodawca nie finansuje składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Umowa zlecenie jako jeden z wielu tytułów do ubezpieczenia

Jeśli zleceniobiorca otrzymuje wynagrodzenia z kilu umów zlecenia, to istnienie obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia będzie zależne od sumy wynagrodzenia z tych umów. Wszystko dlatego, że składki na ubezpieczenia społeczne są obowiązkowe od wszystkich umów, do czasu gdy całkowity przychód z ich tytułu nie będzie większy od kwoty równej najniższej krajowej. Gdy kwota ta będzie wyższa, z każdej kolejnej umowy zlecenia pobierane będą tylko składki na ubezpieczenie zdrowotne. To, od której umowy będą pobierane poszczególne składki, a od których wyłącznie składka na ubezpieczenie zdrowotne zależy od kolejności ich zawarcia.

Jeśli zleceniobiorca jest zatrudniony w innej firmie na umowę o pracę, gdzie jego wynagrodzenie jest nie mniejsze niż minimalne wynagrodzenie, to zleceniodawca jest zwolniony z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne za tego zleceniobiorcę.

Co ważne, jeśli umowa zlecenie jest zawarta z osobą pozostającą w stosunku pracy ze zleceniodawcą, to zleceniobiorca podlega wszystkim ubezpieczeniom na tych samych zasadach jak przy umowie o pracę. W takim wypadku podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jest suma przychodów osiągniętych z tytułu umowy o pracę i umowy zlecenia.

Kiedy zleceniobiorca nie podlega ubezpieczeniom społecznym?

Przypadkiem, kiedy zleceniodawca nie musi zgłaszać zleceniobiorcy do ZUS jest zawarcie umowy zlecenia z uczniami lub studentami do ukończenia przez nich 26 roku życia. W tym przypadku przedsiębiorców nie obowiązuje również konieczność opłacania podatku dochodowego. Tym samym kosztem całkowitym umowy zlecenia dla zleceniodawcy będzie w tym wypadku kwota brutto ustalonego wynagrodzenia.

Umowa zlecenie nie jest traktowana jako tytuł do ubezpieczeń także wtedy, gdy jest ona zawierana w ramach prowadzonej przez zleceniobiorcę działalności gospodarczej. Wyjątek stanowi sytuacja, jeśli zlecenie jest wykonywane niezależnie od działalności gospodarczej.

Jaki jest koszt całkowity zatrudnienia na umowę zlecenie?

Koszt zatrudnienia na umowę zlecenie jest jednym z kluczowych aspektów, który interesuje pracodawców. Jak już wspomnieliśmy konieczność opłacania składek zależy od kilku czynników, takich jak status ubezpieczeniowy zleceniobiorcy oraz wysokość wynagrodzenia.

Umowa zlecenia jako jedyny tytuł do ubezpieczenia

W przypadku gdy umowa zlecenie jest jedynym źródłem dochodu, a zleceniobiorca nie jest uczniem lub studentem przed 26 rokiem życia, to kosztem zatrudnienia będzie dla zleceniodawcy wynagrodzenie brutto oraz składki ZUS finansowane przez zleceniodawcę. Warto przy tym podkreślić, że nie ma znaczenia czy zleceniobiorca podlega czy też nie podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu. Wszystko dlatego, że składka chorobowa jest finansowana w całości przez zleceniobiorcę.

Zatem składki finansowane przez zleceniodawcę to składka na ubezpieczenie emerytalne, składka na ubezpieczenie rentowe, składka na ubezpieczenie wypadkowe, składka na FP i składka na FGŚP. Z kolei składki finansowane przez zleceniobiorcę to składka na ubezpieczenie emerytalne, składka na ubezpieczenie rentowe, składka chorobowa i składka na ubezpieczenie zdrowotne.

Umowa zlecenie zawierana z emerytami lub rencistami

Jeśli umowa będąca jedynym tytułem do ubezpieczenia, ale zleceniobiorcą będzie emeryt lub rencista, to kosztem zatrudnienia będzie wynagrodzenie brutto oraz składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe.

W tym przypadku zleceniodawca opłaca składkę na ubezpieczenie emerytalne, składkę na ubezpieczenie rentowe oraz składkę na ubezpieczenie wypadkowe. Z kolei zleceniobiorca finansuje składkę na ubezpieczenie emerytalne, składkę na ubezpieczenie rentowe i składkę na ubezpieczenie zdrowotne.

Zawarcie umowy zlecenia ze zleceniobiorcą posiadającym inne tytuły do ubezpieczenia oraz z uczniami i studentami

W sytuacji gdy zleceniobiorca będzie miał zawartych kilka umów zlecenia z różnymi zleceniodawcami, to konieczne będzie odprowadzanie wszystkich składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, do wysokości równowartości minimalnego wynagrodzenia. Od kolejnych umów konieczne będzie odprowadzanie jedynie składki zdrowotnej, która leży po stronie zleceniobiorcy. Zatem kosztem całkowitym zleceniodawcy będzie wynagrodzenie brutto.

Wynagrodzenie brutto będzie też jedynym kosztem zleceniodawcy w przypadku zawarcia umowy z osobą zatrudnioną w innej firmie na umowę o pracę, jeśli z tego tytułu będzie otrzymywać co najmniej minimalne wynagrodzenie, a także w przypadku zawierania umów zlecenia z uczniami i studentami, do ukończenia przez nich 26 roku życia.

Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe zleceniobiorcy

Dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu mogą podlegać wszyscy zleceniobiorcy, którzy obowiązkowo podlegają ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu z tytułu zawartej umowy zlecenia. Oczywiście każda taka osoba może zostać objęta ubezpieczeniem chorobowym na wniosek składany pracodawcy.

Zleceniobiorca, który posiada dobrowolne ubezpieczenie chorobowe może w razie konieczności starać się o uzyskanie zasiłku chorobowego, a także zasiłku macierzyńskiego, zasiłku opiekuńczego oraz świadczeń rehabilitacyjnych.

Zleceniobiorcy powinni jednak wiedzieć, że samo zgłoszenie do ubezpieczenia chorobowego nie oznacza automatycznie, że od pierwszego dnia mogą uzyskać wspomniane świadczenia. Przykładowo zleceniobiorca otrzyma zasiłek chorobowy z tytułu niezdolności do pracy dopiero po upływie 90 dni od momentu zgłoszenia do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Od tej reguły istnieją jednak wyjątki.

Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe zleceniobiorcy będzie podstawą do uzyskania zasiłków już od momentu zgłoszenia do ubezpieczenia, jeśli zleceniobiorcą jest absolwent szkoły, jeśli do ubezpieczenia przystąpi w ciągu 90 dni od ukończenia szkoły. Na takich samych zasadach są traktowani zleceniobiorcy, którzy posiadają wcześniejszy, co najmniej 10-letni okres obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego. Inną sytuacja jest przypadek, kiedy niezdolność do pracy została spowodowane wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy. Zasiłki chorobowe od pierwszego dnia ubezpieczenia są też należne posłom i senatorom, którzy przystąpili do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od ukończenia kadencji w sejmie lub w senacie.

Streszczenie artykułu:

• Wyjaśniono, jakie są zasady dotyczące ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych przy umowie zlecenia.

• Zleceniobiorca podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym i wypadkowym.

• Wspomniano, że ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne i wymaga wniosku zleceniobiorcy.

• Przedstawiono różne sytuacje, które wpływają na obowiązek opłacania składek, takie jak status ucznia, studenta, emeryta czy osoby prowadzącej działalność gospodarczą.

• Omówiono koszty zatrudnienia na umowę zlecenie, które zależą od statusu ubezpieczeniowego zleceniobiorcy.

• Wyjaśniliono warunki uzyskania zasiłków z dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, w tym wymagane okresy ubezpieczenia i wyjątki od reguł.