Umowa zlecenie a ubezpieczenie - przepisy obowiązujące w 2025 rok

Umowa zlecenie to jedna z popularniejszych form zatrudnienia w Polsce. Pracodawcy decydują się na zatrudnianie pracowników na podstawie umów cywilnoprawnych, szukając w ten sposób elastyczności, o którą ciężko przy współpracy na podstawie umowy o pracę. Sprawdź, jakie przepisy dotyczące umowy zlecenia i ubezpieczeń społecznych obowiązują w 2025 roku.

Status zleceniobiorcy a ubezpieczenie

Zleceniobiorca podlega ubezpieczeniom społecznym, takim jak ubezpieczenie emerytalne, ubezpieczenie rentowe i ubezpieczenie wypadkowe. Jeśli występuje zbieg tytułów, oskładkowaniu podlega najczęściej najpierw najwcześniejszy tytuł, a kolejne stają się obowiązkowe dopiero do momentu, gdy łączna podstawa z wcześniejszych tytułów osiągnie minimalne wynagrodzenie. Przy zbiegu zlecenia z umową o pracę pierwszeństwo ma stosunek pracy (jeśli osiągane jest na nim conajmniej minimalne wynagrodzenie). Ubezpieczenie chorobowe pozostaje dobrowolne i wymaga zgłoszenia przez zleceniobiorcę.

Opłacanie składek na ZUS na umowie zlecenie

Jeżeli umowa zlecenie jest jedynym źródłem dochodu zleceniobiorcy, to zleceniodawca jest zobowiązany do opłacania składek ZUS. Jednakże, jeśli zleceniobiorca posiada inne tytuły ubezpieczenia np. umowę o pracę gwarantująca conajmniej minimalne wynagrodzenie, to w przypadku umowy zlecenia składki społeczne nie są obowiązkowe. Obowiązkowa pozostaje jednak składka na ubezpieczenie zdrowotne.

Przepisy dotyczące zlecenia dla uczniów i studentów

Umowa zlecenie zawarta z uczniami i studentami do ukończenia 26 roku życia nie podlega obowiązkowym składkom na ZUS (chyba, żę z własnym pracodawcą lub wykonywane na jego rzecz). Jest to korzystne rozwiązanie dla pracodawców zatrudniających młodszych pracowników w tej formie. Warto jednak zaznaczyć, że zleceniobiorcy, którzy ukończyli 26 lat, już nie będą zwolnieni z obowiązku opłacania składek.

Zleceniobiorcy prowadzący działalność gospodarczą

Jeżeli zleceniobiorca prowadzi firmę i równocześnie wykonuje umowę zlecenia, to przy rozstrzyganiu, z którego z tytułów powinien odprowadzać składki społeczne, porównuje się podstawę ze zlecenia z najniższą podstawą właściwą dla działalności:

Praca na kilku umowach zlecenia

Kiedy zleceniobiorca wykonuje pracę na podstawie kilku umów zlecenia, składki społeczne opłaca się z tylu umów, aż łączna podstawa wymiaru składek osiągnie co najmniej wysokość minimalnego wynagrodzenia. Składka zdrowotna natomiast jest obowiązkowa, gdy z tej umowy zleceniobiorca spełnia warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi albo po dobrowolnym zgłoszeniu się do tych ubezpieczeń. Możliwe jest też objęcie danego zlecenia wyłącznie ubezpieczniem zdrowotnym. Składki rozlicza i opłaca zawsze każdy zleceniodawca osobno – i to zleceniodawca, a nie zleceniobiorca odpowiada za ich prawidłowe naliczenie i przekazanie do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Umowa zlecenie a dobrowolne ubezpieczenie chorobowe

Zleceniobiorcy mają możliwość przystąpienia do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, które pozwala na uzyskiwanie zasiłków chorobowych, macierzyńskich i opiekuńczych. Po przystąpieniu do ubezpieczenia, zleceniobiorca może ubiegać się o zasiłek chorobowy po 90 dniach od zgłoszenia, chyba że jest to absolwent szkoły lub osoba, która przystąpiła do ubezpieczenia w ciągu 90 dni od ukończenia nauki. Zasiłek macierzyński i opiekuńczy przysługują bez okresu wyczekiwania.

Umowa zlecenie z emerytem lub rencistą

Jeżeli zleceniobiorca jest emerytem lub rencistą, to obowiązkowe składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe są po części finansowane przez zleceniodawcę i po części przez zleceniobiorcę, opłaca je natomiast zleceniodawca. Składkę na ubezpieczenie zdrowotne finansuje zleceniobiorca. Zleceniobiorcy ci są uprawnieni do korzystania z dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, jeśli spełnią odpowiednie warunki.

Koszt zatrudnienia na umowę zlecenie

Koszt zatrudnienia na umowę zlecenie w 2025 roku zależy od statusu ubezpieczeniowego zleceniobiorcy. W przypadku gdy umowa zlecenie jest jedynym źródłem dochodu, zleceniobiorca jest zobowiązany do opłacania składek na ZUS. Koszt dla pracodawcy to wynagrodzenie brutto oraz składki na ZUS. Dodatkowo, w przypadku zawierania umowy zlecenia z uczniami, studentami do 26 roku życia, a także emerytami i rencistami, zmieniają się zasady opłacania składek.

Podsumowanie

W 2025 roku kluczową zasadą oskładkowania umów zlecenia pozostaje zbieg tytułów do ubezpieczeń, co oznacza, że obowiązkowe składki społeczne płaci się tylko w niektórych sytuacjach. W praktyce, osoba zarabiająca co najmniej minimalne wynagrodzenie np. z umowy o pracę, z tytułu dodatkowej umowy zlecenia odprowadza jedynie składkę zdrowotną. Najważniejszym wyjątkiem od wszelkich reguł są studenci i uczniowie do 26. roku życia, którzy są całkowicie zwolnieni ze składek.