Ubezpieczenie chorobowe - ogólne zasady 

Ze świadczenia chorobowego co do zasady skorzystać można w momencie, gdy występuje niezdolność do pracy z powodu choroby, macierzyństwa albo w momencie, gdy trzeba sprawować opiekę nad chorym dzieckiem albo innym członkiem rodziny. Świadczenie chorobowe uzyskać można także w momencie, gdy następuje pobyt w szpitalu, wtedy określa się je jako chorobowe szpitalne. 

Kiedy istnieje możliwość sięgnięcia po zasiłek chorobowy?

Sytuacja, w której pracownik znajduje się w szpitalu wpływa na możliwość skorzystania z zasiłku chorobowego. Tego typu zasiłek przysługuje pracownikom, którzy obowiązkowo podlegają ubezpieczeniu chorobowemu. Z zasiłku mogą także skorzystać osoby, które nie mają obowiązku płacenia składki na ubezpieczenie chorobowe, ale zdecydowały się na ubezpieczenie dobrowolne. Dobrowolne ubezpieczenie będzie dostępne między innymi dla prowadzących działalność i pracujących na umowę zlecenie, przy czym czas wyczekiwania to 90 dni. Gdy ubezpieczenie dotyczy pracownika na umowę o pracę i jest obowiązkowe czas wyczekiwania to 30 dni ciągłego ubezpieczenia. 

Pobyt pracownika w szpitalu – co się z nim wiąże?

Pobyt pracownika w szpitalu to sytuacja, w której występuje niezdolność do wykonywania pracy. Osoba zatrudniona powinna dostarczyć L4 ze szpitala jako zaświadczenie potwierdzające niezdolność do pracy. Na tej podstawie będzie można ustalić prawo do zasiłku chorobowego dla pracownika. Pobyt w szpitalu uprawnia do uzyskania zasiłku chorobowego, jednak trzeba mieć świadomość, że wysokość tego zasiłku może być uzależniona od pewnych czynników, które warto poznać. Jednocześnie trzeba pamiętać, że przy l4 ze szpitala będzie ono obejmowało również okresy, które tyczą się dni wolnych od pracy - weekendów i dni świątecznych. 

Wynagrodzenie chorobowe szpitalne – kto je płaci i ile to procent pensji?

Obecnie obowiązujące przepisy zakładają, że za okres leczenia szpitalnego można uzyskać zasiłek w wysokości 80% lub 100% podstawy zasiłkowej. Podstawa wynika ze średniego wynagrodzenia pracownika z 12 miesięcy poprzedzających przejście na L4. Średnie wynagrodzenie jest pomniejszane o 13,71 procenta, co stanowi składki finansowane przez osobę ubezpieczoną. 

Ogólna zasada zakłada, że zasiłek chorobowy stanowić będzie 80% podstawy. 100% podstawy świadczenia za okres pobytu w szpitalu można uzyskać w kilku określonych ściśle przypadkach:

  • w okresie ciąży 
  • gdy pobyt w szpitalu jest wynikiem wypadku przy pracy 
  • na skutek wypadku w drodze do pracy albo z pracy 
  • z powodu choroby zawodowej 
  • z powodu poddania się badaniom dla kandydatów na dawców komórek, tkanek, narządów

Mówiąc o środkach wypłacanych na rzecz pracownika za czas pobytu w szpitalu należy wskazać na jedną istotną kwestię, a mianowicie wyróżnienia wynagrodzenia chorobowego i zasiłku chorobowego. Wynagrodzenie wypłacane jest przez okres pierwszych 33 dni, a po tym czasie jego miejsce zastępuje zasiłek chorobowy.

Zmiany w zasiłku chorobowym od 2022 roku

W przypadku, gdy wystawiane było L4 szpitalne po operacji bądź ogólnie L4 za pobyt w szpitalu wysokość zasiłku była uzależniona również od okresu leczenia szpitalnego oraz wieku osoby hospitalizowanej. Taka sytuacja miała miejsce do końca 2021 roku, gdy funkcjonowały trzy podstawy poza 80 i 100%. Przy pobycie w szpitalu można było otrzymać także 70% podstawy w momencie, gdy pobyt w szpitalu trwał przez określony okres w ciągu roku. I tutaj istotne znaczenie miał również wiek osoby uprawnionej do zasiłku. W przypadku osoby poniżej 50. roku życia ten okres, po którym wypłacano 70% podstawy to 33 dni. Jeśli w grę wchodziło chorobowe szpitalne po 50. roku życia, to w tej sytuacji podstawa spadała do 70% już po 14 dniach. 

Od początku roku 2022 sytuacja uległa zmianie, ponieważ nie ma już sytuacji, w której zasiłek wynosi 70% podstawy. Obecnie niezależnie od tego, jaki będzie okres pobytu i niezależnie, jaki jest wiek osoby hospitalizowanej, wysokość zasiłku chorobowego będzie na poziomie 80 albo 100% w zależności od tego, co stało u podstaw hospitalizacji. 

Kto odpowiada za wypłatę zasiłku chorobowego?

W tym miejscu również należy wrócić do wcześniej wskazywanego już rozróżnienia na wynagrodzenie chorobowe oraz zasiłek chorobowy. I tak w przypadku, gdy chodzi o wynagrodzenie chorobowe to zawsze wypłacane jest przez pracodawcę. Nieco inaczej wygląda to, jeśli chodzi o zasiłek chorobowy, ponieważ wypłata tego spoczywać ma na Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Tak jest co do zasady, a w rzeczywistości jest to nieco bardziej skomplikowane, ponieważ ta ogólna zasada tyczy się wyłącznie małych firm, które zatrudniają nie więcej niż 20 pracowników. Jeśli firma zgłasza więcej osób do ubezpieczenia to w tej sytuacji wypłata zasiłku spoczywa już na pracodawcy. 

Nietypową sytuacją może być również tak, w której pracownik zachoruje tuż przed zakończeniem czasu trwania jego umowy, w tej sytuacji zwolnienie może być wystawione nawet po ustaniu zatrudnienia, jeśli udowodni się, że choroba zaczęła się jeszcze w trakcie jego trwania. Zwolnienie trwa również po ustaniu zatrudnienia. W tej sytuacji zasiłek wypłacany jest przez ZUS i będzie wypłacany nie dłużej niż przez 91 dni. 

Jeśli chodzi o niezdolność do pracy po zwolnieniu, istnieją jeszcze dwa dodatkowe obostrzenia, by można było uzyskać zasiłek chorobowy. Mianowicie niezdolność do pracy musi trwać bez przerwy minimum 30 dni i musiała wystąpić nie później niż 14 dni przed ustaniem prawa do ubezpieczenia chorobowego. 

Kiedy zasiłek chorobowy jest wypłacany?

Niektórzy uprawnieni do zasiłku zastanawiają się również nad tym, którego dnia miesiąca ZUS wypłaca chorobowe. I tutaj nie ma też jednoznacznie możliwości określenia tego, ponieważ jeśli zasiłek wypłaca pracodawca, to musi to zrobić do 10 dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego zasiłek dotyczył. Jeśli za wypłatę odpowiada ZUS, ta będzie dokonana do 30 dni po złożeniu dokumentów potwierdzających prawo do zasiłku. Chcąc usprawnić przekazywanie dokumentów warto w firmach wprowadzać ich elektroniczny obieg. 

Ubezpieczenie w KRUS a chorobowe szpitalne – co czeka rolnika prowadzącego działalność?

Rolnik, który prowadzi działalność o charakterze rolniczym i posiada ubezpieczenie w KRUS, również będzie uprawniony do uzyskania zasiłku chorobowego za pobyt w szpitalu. Wymagany jest co najmniej roczny okres posiadania ubezpieczenia przed wystąpieniem niezdolności do pracy. Zasiłek chorobowy dla rolników przysługuje, jeśli niezdolność do pracy występuje przez co najmniej 30 dni, jednocześnie okres wypłaty zasiłku nie może przekroczyć 180 dni, a jeśli niezdolność się nadal utrzymuje warunkowo można uzyskać przedłużenie wypłaty do czasu odzyskania zdolności do pracy, jednak nie dłużej niż o 360 dni. W przypadku osób ubezpieczonych w KRUS za wypłatę zasiłku chorobowego odpowiada KRUS.