Wniosek o urlop ojcowski - omówienie

Narodzenie dziecka to wielka chwila nie tylko dla świeżo upieczonych matek, ale i dla ojców. W ostatnich latach rozwinięciu uległy przepisy, dzięki którym młodzi ojcowie mogą poświęcić więcej czasu na wychowanie swojego dziecka. Urlop ojcowski, urlop „tacierzyński” oraz urlop rodzicielski – to rozwiązania, z których mogą oni skorzystać, a które nie są ze sobą tożsame. Czym charakteryzuje się urlop ojcowski?

Urlop ojcowski – podstawowe informacje

Urlop ojcowski to wyłączne, samodzielne prawo ojca dziecka, całkowicie niezależne od uprawnień matki dziecka. Wiosek o urlop ojcowski pracownik może składać także wtedy, gdy matka dziecka nie jest pracownikiem i nie korzysta z urlopów związanych z urodzeniem dziecka i rodzicielstwem.

Wymiar urlopu ojcowskiego

Regulacje dotyczące urlopu ojcowskiego wprowadza Kodeks pracy. Art. 182. § 1. stanowi, że pracownik – ojciec wychowujący dziecko ma prawo do urlopu ojcowskiego w wymiarze do 2 tygodni, ale nie dłużej niż:

• 1) do ukończenia przez dziecko 24 miesiąca życia albo

• 2) do upływu 24 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10 roku życia.

Oznacza to, że urlop ojcowski może być wykorzystany do czasu ukończenia przez dziecko 24. miesiąca życia, a jeżeli dziecko zostało przysposobione, urlop musi być wykorzystany przed upływem dwóch lat od dnia, w którym postanowienie o przysposobieniu się uprawomocniło, jednak nie później niż przed ukończeniem przez dziecko 7. roku życia. Wyjątkiem są dzieci, wobec których zdecydowano o odroczeniu obowiązku szkolnego – w takiej sytuacji z urlopu ojcowskiego można skorzystać, zanim dziecko skończy 10 lat.

Pracownik – ojciec może skorzystać z przysługującego mu urlopu jednorazowo lub w dwóch częściach, z których żadna nie może być krótsza niż tydzień, co w praktyce oznacza, że wymiar urlopu ojcowskiego można podzielić na dwie równe części. Warto pamiętać, iż tydzień takiego urlopu jest równy siedmiu dniom kalendarzowym. Taki urlop jest płatny w 100% – pracownik z niego korzystający otrzymuje swoje pełne wynagrodzenie.

Za niewykorzystanie urlopu we wskazanym terminie nie przysługuje ekwiwalent pieniężny – w tej sytuacji urlop przepada.

Wniosek o urlop ojcowski

Urlop ojcowski jest udzielany na wniosek pracownika, który musi być złożony w formie papierowej lub elektronicznej.

Zgodnie z §2 wskazanego wcześniej artykułu Kodeksu pracy, pracownik – ojciec może skorzystać z urlopu po złożeniu pisemnego wniosku. Podanie o urlop ojcowski musi być złożone na co najmniej 7 dni przed jego planowanym rozpoczęciem. 

Do wniosku o udzielenie urlopu ojcowskiego dołączyć należy niezbędne dokumenty, takie jak skrócony odpis aktu urodzenia dziecka albo zagraniczny akt urodzenia dziecka lub kopie tych dokumentów. Jeżeli sprawa dotyczy dziecka przysposobionego, załącznikiem do podania musi być kopia prawomocnego postanowienia sądu o przysposobieniu oraz, jeśli tak stwierdzono, kopia prawomocnej decyzji o odroczeniu obowiązku szkolnego. W tym przypadku pracownik – ojciec musi również złożyć oświadczenie o korzystaniu z urlopu ojcowskiego lub jego części we wcześniejszym okresie.

W przypadku dopełnienia tych formalności, obowiązkiem pracodawcy jest uwzględnienie wniosku. Jeśli termin nie zostanie dotrzymany przez pracownika, pracodawca nie ma obowiązku przychylenia się do wniosku, chociaż nie ma przeciwwskazań, by rozpatrzył go pozytywnie. Natomiast odmówienie udzielenia urlopu – mimo prawidłowego złożenia podania – jest wykroczeniem przeciwko prawom pracownika, które zagrożone jest karą grzywny.

Pobierz darmowy wzór wniosku o urlop ojcowski!

Pobierz wzór wniosku o urlop ojcowski w formacie DOC (Word).

Pobierz wzór wniosku o urlop ojcowski w formacie PDF, gotowy do druku.

Wniosek o urlop ojcowski – omówienie wzoru

Kodeks wskazuje, iż w drodze rozporządzenia minister właściwy do spraw pracy określa m.in. treść wniosku o udzielenie urlopu ojcowskiego albo jego części oraz dokumenty, które muszą zostać do wniosku dołączone (art. 1868a Kodeksu Pracy). Kwestie te zostały uregulowane Rozporządzeniem Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015 roku w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków. Rozporządzenie wskazuje, iż wniosek o udzielenie urlopu ojcowskiego (lub jego części) musi zawierać: imię i nazwisko pracownika oraz okres, w którym urlop lub jego część ma być udzielona. Jednocześnie przepisy nie precyzują, jak dokładnie ma wyglądać wniosek o urlop ojcowski i nie wprowadzają jednolitego wzoru podania.

Urlop ojcowski – dodatkowe informacje

Pracownicy – ojcowie przebywający na urlopie ojcowskim są objęci ochroną, którą tradycyjnie przewidziano dla matek. Oznacza to, że od dnia złożenia wniosku o urlop ojcowski, do dnia zakończenia tego urlopu, pracodawca nie może prowadzić przygotowań do wypowiedzenia stosunku pracy lub rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia, nie może też wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy. Wyjątek stanowi jedynie rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika, czyli w przypadku zwolnienia dyscyplinarnego, jak również w przypadku ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy. Jednocześnie pracodawca ma w tym momencie obowiązek udowodnienia, że podjęte kroki były zasadne. W pozostałych przypadkach, po wykorzystaniu urlopu ojcowskiego pracownik powinien mieć możliwość powrotu do pracy na dotychczasowym stanowisku, a jeśli nie jest to możliwe, to na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu ojcowskiego, na warunkach nie mniej korzystnych, niż na takich, które obowiązywałyby pracownika, gdyby ten z urlopu ojcowskiego nie skorzystał.

Warto też pamiętać, że wykorzystywanie urlopu ojcowskiego nie stanowi uzasadnienia dla wypowiedzenia umowy o pracę, która zawarta została na czas nieokreślony oraz umowy o pracę, która została zawarta na okres próbny (art. 50 Kodeksu Pracy) i jest naruszeniem przepisów o wypowiadaniu umów (art. 45 Kodeksu Pracy). Wskazuje na to również art. 177 Kodeksu Pracy. Jeżeli mimo to doszło do zwolnienia, sąd pracy wypowiedzenie może uznać za bezskuteczne, może też przywrócić pracownika do pracy na warunkach poprzednich lub przyznać mu odszkodowanie (jeśli uwzględnienie żądania pracownika nie może być spełnione). W takim przypadku także zwolnionemu pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za cały okres pozostawania bez pracy (art. 47 i art. 57 §2 Kodeksu Pracy).

Nie ma także przeciwwskazań, by pracownik, tuż po urlopie ojcowskim, skorzystał z przysługującego mu urlopu wypoczynkowego (art. 163 §3 Kodeksu Pracy). Jeżeli zaplanowany wcześniej urlop wypoczynkowy nie może rozpocząć się we wskazanym terminie ze względu na trwający urlop ojcowski, obowiązkiem pracodawcy jest przesunięcie urlopu wypoczynkowego na późniejszy termin (art. 165 Kodeksu Pracy). Niewykorzystana, ze względu na urlop ojcowski, część urlopu wypoczynkowego, również musi zostać udzielona w późniejszym terminie (art. 166 Kodeksu Pracy).