Czas pracy kierowcy – jak poprawie rozliczać czas pracy kierowcy?

Każdy pracownik ma określony umową i nadrzędnymi aktami prawnymi czas pracy. Podobnie sytuacja wygląda w branży transportowej. Przepisy dotyczące zawodowych kierowców są jednak o wiele bardziej restrykcyjne od tych, jakie obowiązują przedstawicieli większości profesji i nie chodzi tylko o licencje transportowe. Co więc należy na ten temat wiedzieć? Na jakie normy prawne zwrócić uwagę? Jak rozliczyć czas pracy kierowcy?

Przepisy regulujące czas pracy wprowadzono przede wszystkim po to, aby zadbać o pewne standardy i bezpieczeństwo, z tego też względu ważna jest dokładna rejestracja czasu pracy. W przypadku kierowców to ważne aspekty, ponieważ niejednokrotnie to zmęczenie czy nadmiar pracy były powodem wypadków oraz innych zdarzeń na drogach. Z powodu tego typu regulacji przedsiębiorca prowadzący firmę w branży transportowej lub zatrudniający kierowców w ramach innego obszaru musi zmierzyć się z wieloma wyzwaniami natury prawnej.

Czas pracy pracownika

Każdy pracownik, niezależnie od firmy czy branży, musi mieć ściśle określony i zgodny z ustawami czas pracy. Zasady te dotyczą jednak przede wszystkim osób, które zatrudnione są na umowie o pracę. Nie ma tutaj znaczenia, czy jest to cały czy też niepełny etat ani jakiej treści umowę zawarto. Przepisy odgórnie narzucają bowiem na pracodawcy pewnego rodzaju wytyczne, którym musi się podporządkować, aby nie złamać praw pracowniczych. Jednym z podstawowych aktów prawnych, jaki określa tego typu sposoby zachowania się zgodnie z prawem jest kodeks pracy. W dziale VI tej ustawy znajdziemy przepisy, które wskazują między innymi na maksymalny dobowy wymiar czasu pracy, minimalne okresy odpoczynku czy też zasady pracy w godzinach nocnych.

Praca kierowcy a prawo

W kodeksie pracy ustawodawca podszedł do tej kwestii bardzo ogólnie. Nieco bardziej szczegółowym zasadom podlega czas pracy kierowcy, a już zupełnie inną kwestią jest rozliczanie czasu pracy kierowców. Tymi zagadnieniami zajmuje się odrębna ustawa o czasie pracy kierowców z dnia 16 kwietnia 2004 roku, która obowiązuje od dnia wejścia Polski do Unii Europejskiej. To właśnie tam znajdziemy odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania w kontekście tego, jak regulować godziny pracy kierowców i jak pracodawca może je rozliczyć.

Czas pracy kierowcy – definicja

Zgodnie z artykułem 6 wyżej wymienionej ustawy, czas pracy kierowców to okres od rozpoczęcia do zakończenia pracy, który obejmuje wszelkie czynności związane z wykonywaniem przewozu drogowego. Definicja ta tylko z pozoru może wydawać się oczywista, ale jeśli zadamy sobie pytanie na przykład o przerwy na posiłek czy toaletę, wówczas zaczynamy rozumieć, że ustawodawca musi regulować nawet tak oczywiste kwestie. Co należy rozumieć przez czynności dotyczące wykonywania przewozu drogowego?

Czas jazdy kierowcy - szczegółowe uregulowania

Mowa tutaj przede wszystkim o prowadzeniu pojazdu, załadowywaniu i rozładowywaniu towarów oraz nadzór nad załadunkiem i rozładunkiem, nadzorze oraz pomocy osobom wsiadającym i wysiadającym, czynnościach spedycyjnych, obsłudze codziennej pojazdów oraz przyczep, innych pracach podejmowanych w celu wykonania zadania służbowego lub zapewnienia bezpieczeństwa osób, pojazdów i mienia. Ponadto czas pracy kierowcy tira czy też innego samochodu to także załatwianie niezbędnych formalności administracyjnych, utrzymanie czystości pojazdu. Ważnym aspektem jest także - jak reguluje ustawa - pozostawanie w gotowości do wykonywania pracy np. w trakcie oczekiwania na załadunek lub rozładunek, których przewidywany czas trwania nie jest znany kierowcy przed wyjazdem.

Godziny pracy kierowcy

Jak więc widzimy, zawodowi kierowcy podczas swojej pracy oprócz na prowadzenia pojazdu, realizują także inne ważne zadania. Oczywiście bardzo wiele zależy od specyfiki działalności firmy, w której pracują, ale nie zmienia to faktu, że prawodawca musiał zadbać o tak szczegółowe przepisy. Czego nie można zaliczyć do czasu pracy kierowców? Nie uwzględnia się przede wszystkim czasu dyżuru jeżeli podczas niego kierowca nie wykonywał żadnej pracy, a także nieusprawiedliwionych postojów w czasie prowadzenia pojazdu na przykład na załatwienie prywatnych spraw.

Czas pracy kierowcy – ile przerwy przysługuje kierowcy?

Ustawodawca rozstrzyga także sprawę czasu wolnego i odpoczynku, który przysługuje zawodowemu kierowcy. W myśl przepisów jest 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku każdej doby. Czas ten nie zalicza naturalnie do czasu pracy kierowcy. Kierowca może skorzystać z tego odpoczynku zarówno w kabinie pojazdy w trakcie postoju. Wiele samochodów jest dzisiaj bowiem wyposażonych w miejsca do spania. Pojawia się także pytanie, ile przerw przysługuje kierowcy? Ustawodawca wskazuje na nie więcej niż jedną przerwę trwającą nie dłużej niż 5 godzin. Wyjątek stanowią przewozy regularne podczas których przerwa wynosi nawet 6 godzin, ale tylko wtedy, gdy dobowy czas pracy nie przekracza 7 godzin. Kierowca może wykorzystać przerwę w dowolny sposób, w tym między innymi na załatwienie spraw zupełnie niezwiązanych ze swoją pracą.

Ewidencja czasu pracy kierowcy – jak ją prowadzić?

Każdy pracodawca zatrudniający kierowców powinien prowadzić ewidencję czasu ich pracy. To bowiem jedna z głównych podstaw do rozliczeń. Ewidencja czasu pracy może mieć postać zapisów z wykresówki, plików ściągniętych z kart kierowców i tachografu cyfrowego, wydruków z danych z karty kierowcy i tachografu, a także wszelkich innych wiarygodnych dokumentów. Tego typu dane pracodawca musi przechowywać minimum 3 lata.

Jak rozliczyć czas pracy kierowcy?

Zasadniczym problemem przy zatrudnianiu kierowców jest rozliczenie czasu ich pracy. Mamy tutaj bowiem do czynienia ze stykiem wielu przepisów prawa i szczegółowych regulacji. Wielu kierowców pracuje nie tylko w dzień, ale także w nocy, co sprawia sporo problemów przy rozliczeniu. Czas pracy w wielu przypadkach obliczany jest nie tylko w systemie dobowym, ale też tygodniowym. Ustawa określa, że tygodniowy czas pracy, wliczając w to nadgodziny, nie może przekroczyć 48 godzin, ale po spełnieniu kilku warunków może być wydłużony do nawet 60 godzin. Przy rozliczeniu należy uwzględnić dodatek za pracę w godzinach nocnych, których ramy określa kodeks pracy.