Czterodniowy tydzień pracy - analizy rządowe i perspektywy wdrożenia

Czy czterodniowy tydzień pracy w Polsce jest możliwy? Coraz więcej firm testuje ten model, a badania wskazują na liczne korzyści z jego wdrożenia zarówno dla pracodawców, jak i pracowników. Jakie efekty przynosi skrócony czas pracy w wymiarze tygodniowym? Jakie są wyzwania związane w wprowadzeniem takiego rozwiązania? Czy rynek pracy w Polsce jest gotowy na czterodniowy tydzień pracy?

Najważniejsze informacje

• Czterodniowy tydzień pracy zyskuje popularność w Polsce. Aż 68% Polaków preferuje taki system pracy, co wskazuje na rosnące zainteresowanie elastycznością zatrudnienia.

• Wprowadzenie krótszego czasu pracy w perspektywie tygodnia może przyczynić się do poprawy produktywności, podnieść zadowolenie pracowników i przynieść korzyści finansowe firmom.

• Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej planuje wprowadzenie regulacji dotyczących pracy przez cztery dni w tygodniu do 2027 roku.

Czterodniowy tydzień pracy w Polsce – jak wygląda to w 2025 roku?

Wiele polskich firm prowadzi eksperymenty z pracą przez cztery dni w tygodniu, obserwując pozytywne efekty w zakresie efektywności pracowników oraz utrzymania poziomu realizacji zadań. Inicjatywy te nie ograniczają się wyłącznie do sektora przemysłowego – wdrażane są także w szkolnictwie wyższym oraz w branżach takich jak IT czy marketing.

Debata na temat wprowadzenia czterodniowego tygodnia pracy w Polsce trwa, a jej celem jest zwiększenie elastyczności czasu pracy oraz poprawa jakości życia zawodowego. Zainteresowanie pracą w krótszym wymiarze czasu rośnie. Według autorów badań, aż 68 proc. Polaków jest za wprowadzenie 4-dniowego tygodnia pracy po 8 godzin dziennie (źródło: ClickMeeting).

Krótszy tydzień sprzyja łatwiejszemu utrzymywaniu work-life balance, a więc i wpływa na zadowolenia zespołu. Pracownicy mają zdecydowanie więcej czasu na relaks oraz rozwijanie pasji, co może prowadzić do zwiększenia kreatywności i innowacyjności w miejscu pracy, a także pobudzenie produktywności i poprawę dobrostanu pracowników. Wzrost efektywności załogi przynosi natomiast wymierne korzyści finansowe przedsiębiorstwom.

Skrócony czas pracy pomaga również w redukcji wypalenia zawodowego, co z pewnością pozytywnie wpływa na zdrowie psychiczne. Dzięki krótszemu tygodniowi pracy morale zespołu wzrastają zwiększając zaangażowania w realizację celów zawodowych.

Modele organizacji czterodniowego tygodnia pracy

Czterodniowy tydzień pracy może być wdrażany na dwa główne sposoby: poprzez skrócenie tygodniowego czasu pracy lub jego skompresowanie w krótszym okresie.

Pierwsze podejście zakłada redukcję tygodniowego wymiaru czasu pracy, np. z 40 do 32 godzin, przy zachowaniu czterech ośmiogodzinnych dni pracy. Kluczowym elementem tego modelu — często testowanego w pilotażach na świecie — jest utrzymanie pełnego wynagrodzenia mimo zmniejszonego czasu pracy. Rozwiązanie to ma na celu poprawę zadowolenia pracowników, ich efektywności i równowagi między pracą a życiem prywatnym.

Drugim rozwiązaniem jest tzw. skompresowany tydzień pracy. W tym wariancie pracownicy wykonują pełny, 40-godzinny etat w ciągu czterech dni roboczych, pracując po 10 godzin dziennie. Taki system jest dopuszczalny w ramach Kodeksu pracy, np. w systemie równoważnym. Dodatkowy dzień wolny w tygodniu zwiększa elastyczność organizacji czasu pracy i może stanowić atrakcyjny benefit.

Wybór odpowiedniego modelu zależy od specyfiki branży, organizacji pracy oraz oczekiwań pracowników. Dobrze zaprojektowany czterodniowy tydzień pracy ma szansę przynieść korzyści obu stronom — podnosząc satysfakcję zawodową, ograniczając wypalenie i wspierając efektywność operacyjną.

Wyzwania związane z wdrożeniem krótszego tygodnia pracy

Wprowadzenie czterodniowego tygodnia pracy wiąże się z wieloma wyzwaniami. W niektórych sektorach, takich jak logistyka czy zdrowie, skrócony tydzień pracy wymaga dodatkowych zasobów ludzkich, które zapewnią stałą i nieprzerwaną obsługę klientów. Firmy muszą być więc przygotowane na reorganizację struktur zespołowych. Ponadto, niektóre przedsiębiorstwa mogą napotkać trudności w automatyzacji procesów, co wpłynie na ich zdolność do wprowadzenia krótszego tygodnia pracy. Skrócenie czasu pracy wymaga też z pewnością zmian w planowaniu grafików pracy, warto więc zoptymalizować procesy HR-owe poprzez wprowadzenie elektronicznej karty ewidencji czasu pracy czterodniowego tygodnia pracy.

Mimo trudności, jakie niosą ze sobą zmiany, coraz więcej firm decyduje się na testowanie innowacyjnego modelu rozliczania czasu pracy dostrzegając korzyści, jakie może on przynieść. Kluczem do sukcesu jest elastyczność pracodawców i gotowość na zmiany pracowników.

Rola Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej uznaje skrócenie tygodnia pracy za kluczowy projekt legislacyjny, planując wprowadzenie zmian do 2027 roku. Resort prowadzi intensywne badania nad najbardziej optymalnym systemem organizacji czasu pracy oraz jego wpływem na efektywność pracowników. Analizy dotyczące skrócenia czasu pracy prowadzone są również przez Instytut Medycyny Pracy oraz Centralny Instytut Ochrony Pracy.

Działania te są częścią szerszych badań nad efektywnym wykorzystaniem czasu pracy, prowadzonych przez ministerstwo z myślą o opracowaniu regulacji korzystnych zarówno dla pracowników, jak i pracodawców. Planowany termin wejścia w życie zmian w Kodeksie pracy to 1 stycznia 2027 roku. Wśród rozważanych rozwiązań znajdują się m. in. skrócenie tygodniowego czasu pracy do 35 godzin oraz wprowadzenie pracy przez cztery dniu w tygodniu.

Ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk twierdzi: "Najbardziej podstawowe wnioski to, że jest to rozwiązanie oczekiwane, że musi ono i będzie się ono opierało na zachowaniu poziomu tego samego wynagrodzenia. To znaczy krótszy tydzień pracy - tak, ale przy tym samym wynagrodzeniu".

Prace legislacyjne nad nowelizacją Kodeksu pracy oraz ocena skutków planowanych zmian są w toku. Ministerstwo podkreśla, że nowe regulacje mają zostać wdrożone jeszcze w obecnej kadencji Sejmu, a stworzenie odpowiednich podstaw prawnych stanowi jeden z priorytetów resortu.

Warto również zaznaczyć, w ślad za Dziennikiem Gazetą Prawną, że choć w Polsce nie ma obecnie podstawy prawnej do wprowadzenia czterodniowego tygodnia pracy na poziomie ogólnokrajowym, to firmy mają taką możliwość w ramach porozumienia z pracownikami.

Przykłady firm testujących w Polsce czterodniowy tydzień pracy

Niektóre Polskie organizacje już wdrożyły czterodniowy system pracy. Wśród nich jest np. firma Herbapol Poznań. Pilotażowe programy są również realizowane w Urzędzie Miasta w Lesznie oraz we Włocławku, co podkreśla, że instytucje publiczne także są otwarte na innowacyjne rozwiązania.

Model czterodniowego tygodnia pracy został też wprowadzony przez firmę Amazon w polskich centrach logistycznych. Pracownicy pracują tam po 10 godzin dziennie przez cztery dni w tygodniu, mając następnie trzy dni wolne.

Międzynarodowe przykłady skróconego tygodnia pracy

Praca przez cztery dni w tygodniu jest popularna na całym świecie. Wielka Brytania, Islandia i Japonia to kraje, które już przeprowadziły pilotażowe programy skrócenia tygodnia czasu pracy. W tych państwach zaobserwowano pozytywny wpływ takiego rozwiązania na produktywność oraz satysfakcję pracowników. Międzynarodowe doświadczenia stanowią inspirację dla innych państw, w tym Polski.

Perspektywy na przyszłość

Dyskusje na temat czterodniowego tygodnia pracy pokazują, że wiele osób i firm postrzega to rozwiązanie jako naturalny krok w rozwoju organizacji. Automatyzacja i postęp technologiczny umożliwiają firmom utrzymanie wysokiej wydajności przy jednoczesnym skróceniu czasu pracy. Rozwój sztucznej inteligencji może dodatkowo usprawnić zarządzanie czasem pracy, co pozwala zminimalizować obawy związane ze spadkiem produktywności.

Warto również zauważyć, że zmiany demograficzne w Europie — w tym starzejące się społeczeństwo — mogą skłaniać rządy do rozważenia czterodniowego tygodnia pracy jako narzędzia zwiększającego atrakcyjność rynku pracy dla starszych pracowników. Taki model może również przyciągać młodsze pokolenia, które cenią sobie elastyczność i lepszy balans między pracą a życiem prywatnym. W efekcie może to przyczynić się do zmniejszenia poziomu bezrobocia.

Wdrożenie regulacji dotyczących czterech dni pracy w Polsce z pewnością zajmie kilkanaście miesięcy. Nie jest też pewne, które sektory i grupy zawodowe zostaną objęte tym rozwiązaniem. Kluczowym elementem będzie natomiast dostosowanie nowych modeli pracy do specyfiki polskiego rynku oraz potrzeb różnych grup społecznych. To wyzwanie, które wymaga współpracy wszystkich zainteresowanych stron – pracowników, pracodawców oraz rządu.

Podsumowanie

Podsumowując, czterodniowy tydzień pracy w Polsce to temat, który budzi wiele emocji i kontrowersji. Z jednej strony, liczne badania pokazują, że może on przynieść wymierne korzyści zarówno pracownikom, jak i pracodawcom. Zwiększenie produktywności, poprawa dobrostanu pracowników oraz lepsze zbalansowanie życia zawodowego i prywatnego to tylko niektóre z zalet zauważonych do tej pory. Z drugiej strony, wdrożenie krótszego tygodniowego czasy pracy wiąże się z wieloma wyzwaniami, które wymagają starannego planowania.

Warto pamiętać, że sukces czterodniowego modelu pracy zależy przede wszystkim od elastyczności przedsiębiorstw i ich gotowości do wprowadzenia innowacyjnych rozwiązań. Przyszłość pokaże, czy Polska dołączy do czołówki krajów UE, które skutecznie wprowadziły skrócony system pracy.