Jak segregować odpady budowlane w 2025? Nowe obowiązki przedsiębiorców

Wraz z początkiem 2025 roku weszła w życie nowelizacja ustawy o odpadach, wprowadzająca obowiązek segregacji odpadów budowlanych i rozbiórkowych. Nowe przepisy mają na celu zwiększenie efektywności recyklingu oraz minimalizację negatywnego wpływu odpadów na środowisko. Choć nie ma wątpliwości, że jest to właściwy kierunek zmian, to nowe przepisy oznaczają dla przedsiębiorców konieczność wdrożenia nowych procedur i dostosowania się do wymogów prawnych. Jak prawidłowo segregować odpady budowlane i rozbiórkowe? 

Najważniejsze informacje związane z tematem

1. Od 2025 roku przedsiębiorcy muszą segregować odpady powstające w trakcie robót budowlanych na co najmniej sześć frakcji: drewno, metale, szkło, tworzywa sztuczne, gips oraz odpady mineralne, chyba że segregacja jest technologicznie niemożliwa.

2. Przedsiębiorcy mogą zlecić segregację odpadów wyspecjalizowanym podmiotom zewnętrznym, pod warunkiem zawarcia pisemnej umowy, jednak w przypadku zaniedbania obowiązków obie strony odpowiadają solidarnie.

3. Firmy budowlane muszą prowadzić ewidencję ilościową i jakościową odpadów, z możliwością jej uproszczenia, jeśli spełnią określone warunki dotyczące ilości wytwarzanych odpadów.

Obowiązek sortowania odpadów budowlanych i rozbiórkowych

Znowelizowana ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach stanowi, że każdy, kto podejmuje działania powodujące lub mogące powodować powstanie odpadów, powinien takie działania planować, projektować i prowadzić przy użyciu takich sposobów produkcji lub form usług oraz surowców i materiałów, aby w pierwszej kolejności zapobiegać powstawaniu odpadów lub ograniczać ilość odpadów i ich negatywne oddziaływanie na życie i zdrowie ludzi oraz na środowisko, w tym przy wytwarzaniu produktów, podczas i po zakończeniu ich użycia. Co więcej, wytwórca odpadów budowlanych i rozbiórkowych jest obowiązany do zapewnienia wysegregowania z wytworzonych przez siebie odpadów budowlanych i rozbiórkowych, których powstaniu nie mógł zapobiec, na co najmniej sześć frakcji, chyba że wysegregowanie nie jest technologicznie możliwe lub brak wysegregowania pozwala na przygotowanie do ponownego użycia, recykling lub inny odzysk.

W praktyce oznacza to, że w pierwszej kolejności należy dążyć do zapobiegania powstawaniu odpadów, natomiast selektywna zbiórka odpadów powinna mieć miejsce dopiero wtedy, gdy dane materiały nie będą nadawać się już do ponownego wykorzystania. I w takim przypadku przedsiębiorcy są zobowiązani do segregacji odpadów budowlanych i rozbiórkowych na: 

• drewno, 

• metale, 

• szkło, 

• tworzywa sztuczne, 

• gips 

• odpady mineralne, takie jak beton, cegła czy materiały ceramiczne, a także kamienie. 

Głównym celem wprowadzenia obowiązku segregacji odpadów budowlanych jest zwiększenie efektywności recyklingu i ponownego wykorzystania materiałów. Poprzez dokładniejszą segregację, odpady te stają się cennym surowcem wtórnym, co przyczynia się do zmniejszenia eksploatacji zasobów naturalnych oraz redukcji ilości odpadów trafiających na składowiska. Dodatkowo, segregacja odpadów ma na celu ograniczenie negatywnego wpływu na środowisko, w tym zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych i zanieczyszczenia gleby oraz wód.

Czy wytwórca odpadów budowlanych i rozbiórkowych będzie mógł zlecić wysegregowanie odpadów innym podmiotom?

Początkowo ustawodawcy zakładali, że segregacja odpadów budowlanych i rozbiórkowych będzie musiała odbywać się w miejscu ich wytworzenia, co jednak pociągałoby za sobą dodatkowe koszty składowania i wywozu odpadów. Dlatego po konsultacjach z przedstawicielami branży budowlanej udało się osiągnąć porozumienie, które zakłada, że wytwórca odpadów będzie mógł przekazać odpady podmiotom zewnętrznym wyspecjalizowanym w zakresie gospodarki odpadami. Warunkiem jest jednak zawarcie pisemnej umowy określającej zakres i sposób realizacji tego obowiązku. Co więcej, jeśli podmiot przyjmujący odpady nie wywiąże się z obowiązku odpowiedniej segregacji odpadów i rejestracją w BDO, to za niewypełnienie obowiązku segregacji odpadów budowlanych i rozbiórkowych obie strony będą odpowiadać solidarnie.

Czy przedsiębiorca musi prowadzić ewidencję odpadów?

Zgodnie z przepisami posiadacz odpadów jest obowiązany do prowadzenia na bieżąco ich ilościowej i jakościowej ewidencji zgodnie z katalogiem odpadów określonym w drodze rozporządzenia Ministra właściwego do spraw klimatu i środowiska. Obowiązek prowadzenia ewidencji odpadów nie dotyczy między innymi wytwórców odpadów komunalnych oraz wytwórców odpadów budowlanych i rozbiórkowych, jeśli te pochodzą z robót budowlanych prowadzonych przez osoby fizyczne niebędące przedsiębiorcami, osób fizycznych i jednostek organizacyjnych niebędących przedsiębiorcami, które wykorzystują odpady na potrzeby własne, a także w przypadku wytwarzania odpadów, co do których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów, co określają odrębne rozporządzenia Ministra do spraw klimatu i środowiska.

Z powyższego jasno wynika, że wytwórcy odpadów budowlanych i rozbiórkowych będący przedsiębiorcami są zobowiązani do prowadzenia ewidencji odpadów. Warto jednak pamiętać, że ewidencja odpadów w firmie budowlanej może być prowadzona w uproszczonej formie, jeśli firma spełni określone warunki, takie jak wytwarzanie odpadów niebezpiecznych w ilości nieprzekraczającej 100 kg rocznie i odpadów innych niż niebezpieczne, niebędące odpadami komunalnymi, w ilości do 5 ton rocznie. Warto też wiedzieć, że uproszczoną ewidencję opadów prowadzą firmy zajmujące się usługami transportowania odpadów.

Podsumowanie

Nowe przepisy dotyczące segregacji odpadów budowlanych i rozbiórkowych, obowiązujące od 1 stycznia 2025 roku, nakładają na przedsiębiorców szereg obowiązków mających na celu zwiększenie efektywności recyklingu i ochrony środowiska. Dostosowanie się do nowych przepisów to nie tylko obowiązek, ale także szansa na optymalizację kosztów oraz budowanie proekologicznego wizerunku firmy. W obliczu rosnącej świadomości ekologicznej społeczeństwa oraz zaostrzających się regulacji prawnych, odpowiedzialne zarządzanie odpadami staje się kluczowym elementem strategii biznesowych w branży budowlanej.