Parytet płci we władzach spółek - jak wprowadzić?

Parytet płci w zarządach i radach nadzorczych firm to temat coraz częściej podejmowany zarówno przez środowiska biznesowe, jak i regulacyjne. W wielu krajach wprowadza się przepisy mające na celu zwiększenie liczby kobiet w organach decyzyjnych spółek, a wynika to nie tylko z dążenia do równości, ale i z rosnących dowodów na pozytywny wpływ różnorodności na wyniki biznesowe.

Z badań wynika, że zróżnicowane zespoły – szczególnie na poziomie zarządczym – mogą lepiej odpowiadać na potrzeby klientów i podejmować bardziej zrównoważone decyzje. Z drugiej strony, rosnąca presja społeczna i regulacyjna sprawia, że firmy, które nie uwzględniają w swoich strukturach zarządzających kobiet, mogą tracić wizerunkowo i pod względem wartości rynkowej. Parytet płci, będąc nie tylko odpowiedzią na potrzeby współczesnego społeczeństwa, ale i na wyzwania rynkowe, staje się więc jednym z elementów nowoczesnej strategii biznesowej.

Najważniejsze kwestie związane z tematem

1. Zwiększanie liczby kobiet, jako grupy niedostatecznie reprezentowanej płci, w zarządach i radach nadzorczych firm pozytywnie wpływa na efektywność decyzji i innowacyjność przedsiębiorstw.

2. Zapewnienie równowagi płci w organach spółek giełdowych i innych podmiotach gospodarczych jest źródłem zainteresowania Unii Europejskiej. Dlatego też wprowadzono dyrektywę, która zobowiązuje spółki notowane na giełdzie do zapewnienia 33-procentowego udziału kobiet na stanowiskach kierowniczych w organach spółki do 2026 roku.

3. Spółki, które nie dostosują się i nie spełnią wymogów w sprawie poprawy równowagi płci w zarządach spółek, mogą zostać ukarane grzywną sięgającą 10% rocznych przychodów.

4. Różnorodność płciowa wzmacnia wizerunek firm, zwiększa ich wiarygodność rynkową oraz pomaga przyciągać bardziej utalentowanych pracowników.

5. Przeciwnicy parytetu płci obawiają się niesprawiedliwego procesu selekcji kandydatów, jednak dobrze zaplanowane rekrutacje i programy mentoringowe mogą przygotować wykwalifikowane kobiety do stanowisk kierowniczych, tak aby pełniły między innymi funkcje dyrektorów spółek giełdowych, zarówno dyrektorów niewykonawczych, jak i wykonawczych, a więc członków organu reprezentacji.

Jak wprowadzić parytet płci w spółkach?

Aby wprowadzić parytet płci w spółkach, należy: 

1) Zagwarantować, że do 2026 roku w składzie zarządu spółki będzie zasiadać 33% kobiet.

2) Wprowadzić odpowiednią politykę zatrudnienia w zarządzie i radzie nadzorczej, w której celem będzie równowaga płci. 

3) Sporządzić roczne sprawozdanie o równowadze płci i udostępnić je na stronie internetowej spółki.

Parytet płci w spółkach — przepisy

W Unii Europejskiej od kilku lat trwają intensywne prace nad przepisami mającymi na celu wprowadzenie parytetu płci w zarządach i radach nadzorczych największych spółek, mające na celu wsparcie dotąd niedostatecznie reprezentowanej płci w spółkach publicznych. 

33 proc. parytet płci

W 2022 roku Parlament Europejski i Rada Unii Europejskiej zatwierdziły dyrektywę, która zobowiązuje spółki notowane na giełdzie do zapewnienia co najmniej 33-procentowego udziału kobiet na stanowiskach kierowniczych do 2026 roku. Dyrektywa ta jest wynikiem wieloletnich debat i analiz, które potwierdziły, że różnorodność płci na wyższych szczeblach zarządzania sprzyja zwiększeniu efektywności i konkurencyjności przedsiębiorstw. Wprowadzenie obowiązku parytetowego ma przyspieszyć proces wyrównywania szans i pomóc przełamać „szklany sufit”, który dla wielu kobiet stanowi barierę w karierze zawodowej.

Wspomniana dyrektywa będzie implementowana w Polsce i w związku z tym duże spółki Skarbu Państwa, a w dalszej kolejności pozostałe duże spółki giełdowe, będą musiały stosować 33-procentowy parytet płci w zarządach spółek i w radach nadzorczych. Niedostosowanie się do przepisów do 2026 roku będzie wiązało się z nałożeniem kar finansowych. W przypadku niewykonania postanowień z nowych przepisów Komisja Nadzoru Finansowego będzie mogła nałożyć karę wynoszącą nawet 10 procent rocznego przychodu spółki!

Nowe przepisy będą wymagały od spółek wdrożenia polityk sprzyjających równości, a także transparentności w procesach rekrutacyjnych na najwyższe stanowiska, aby zapewnić odpowiednią reprezentację płci i zrównoważone podejście do zarządzania kadrami. Oznacza to, że zgodnie z unijną dyrektywą walne zgromadzenie spółki będzie miało obowiązek przyjąć w drodze uchwały politykę zatrudniania w zarządzie oraz radzie nadzorczej spółki, której celem jest zapewnienie równowagi płci w organach spółki. Nowe przepisy nakładają również na zarząd spółki obowiązek sporządzania rocznego sprawozdania dotyczącego równowagi płci oraz udostępnienia go na swojej stronie internetowej.

Co oznacza dla przedsiębiorców parytet płci?

Parytet płci w spółkach to zagadnienie, które zyskało znaczenie w odpowiedzi na zmieniające się standardy społeczne i oczekiwania względem firm. W wielu krajach – głównie w Europie – już wprowadzono lub planuje się wprowadzenie regulacji dotyczących równości płci w radach nadzorczych i zarządach.

Dla przedsiębiorców oznacza to konieczność dostosowania się do nowych wymagań, ale także szansę na osiągnięcie korzyści wynikających z wprowadzenia parytetu płci. 

Korzyści z wprowadzenia parytetu płci w spółkach 

Korzyści z wprowadzenia parytetu płci w spółkach obejmują zwiększoną innowacyjność, lepsze podejmowanie decyzji, poprawę wizerunku firmy oraz przyciąganie bardziej utalentowanych pracowników. Ważnym powodem, dla którego warto rozważyć dążenie do parytetu, jest różnorodność perspektyw. Kobiety mając inne doświadczenia życiowe i zawodowe niż mężczyźni, wnoszą do zespołu nowe spojrzenie na problemy i wyzwania, które mogą być pomijane przez jednorodne zespoły. Badania wskazują, że zarządy z udziałem kobiet częściej podejmują bardziej przemyślane i odpowiedzialne decyzje. Obecność kobiet na wyższych szczeblach może także wzmacniać zdolność firmy do innowacji, co szczególnie w obecnych, dynamicznie zmieniających się czasach jest dużą wartością.

Kolejnym aspektem przemawiającym za wprowadzeniem parytetu płci jest zwiększenie wiarygodności firmy na rynku oraz poprawa jej wizerunku. Klienci i kontrahenci coraz bardziej doceniają firmy, które reprezentują wartości zbieżne z oczekiwaniami społecznymi. Społeczna odpowiedzialność biznesu (CSR) obejmuje dziś nie tylko działania proekologiczne, ale również równość i inkluzywność. Dlatego przedsiębiorstwa, które mają zrównoważony pod względem płci zarząd, mogą być postrzegane jako bardziej etyczne i odpowiedzialne społecznie, co z kolei wpływa na postrzeganie marki. Z badań wynika również, że firmy z parytetem płci mają tendencję do przyciągania bardziej utalentowanych pracowników, ponieważ różnorodność płciowa kojarzy się z otwartością i nowoczesnym podejściem do zarządzania.

Parytet płci w zarządach i radach nadzorczych — wyzwania

Oczywiście, dążenie do parytetu płci na najwyższych szczeblach zarządczych nie jest pozbawione wyzwań i trudności. Jednym z najczęściej podnoszonych argumentów przeciwników parytetu jest obawa przed tym, że wprowadzenie sztywnych regulacji może prowadzić do sytuacji, w której kandydatki będą wybierane na stanowiska kierownicze tylko po to, aby spełnić formalne wymogi związane z wyborem kandydata płci przeciwnej, a nie z powodu ich kompetencji i dojdzie do niesprawiedliwego procesu selekcji kandydatów. Istnieje także ryzyko, że zamiast budować kulturę równych szans, firmy będą traktować parytet jako przykry obowiązek. Warto jednak zauważyć, że dobrze zaplanowane działania rekrutacyjne oraz rozwój programów mentoringowych mogą pomóc w przygotowaniu odpowiednio wykwalifikowanych kobiet do objęcia stanowisk zarządczych, co rozwiązuje obawy związane z kompetencjami i jednocześnie pozwala realizować cele parytetowe, tak aby osoby niedostatecznie reprezentowanej płci miały równe szanse.

Parytet płci we władzach spółek — podsumowanie

Parytet płci w spółkach to temat, który przynosi zarówno wyzwania, jak i możliwości dla przedsiębiorców. Równość płci w zarządzie i radzie nadzorczej spółki może przyczynić się do poprawy wyników finansowych, zwiększenia innowacyjności oraz wzmocnienia wizerunku firmy jako odpowiedzialnej społecznie. Choć nie brakuje argumentów przeciwko wprowadzaniu sztywnych regulacji, coraz więcej dowodów wskazuje na pozytywny wpływ różnorodności płciowej na funkcjonowanie przedsiębiorstw. Dążenie do parytetu może pomóc firmom przyciągać talenty, lepiej zarządzać ryzykiem i zyskać przewagę konkurencyjną na dynamicznie zmieniającym się rynku. Przedsiębiorcy, którzy dostrzegą potencjał płynący z różnorodności płciowej i wdrożą odpowiednie strategie, mogą nie tylko spełnić oczekiwania regulacyjne, ale także zbudować bardziej zrównoważone i efektywne organizacje, które lepiej odpowiadają na potrzeby współczesnego rynku.