Pojazdy specjalne w przedsiębiorstwie

Wielu przedsiębiorców prowadząc własną działalność gospodarczą korzysta nie tylko z samochodów osobowych, ale także z pojazdów specjalnych. Jak się okazuje, tego rodzaju maszyny pełnią dość specyficzną rolę na gruncie podatkowym. W poniższym artykule wyjaśniamy między innymi, na co zwrócić uwagę posiadając pojazd specjalny w przedsiębiorstwie i w jaki sposób potraktować go jeśli chodzi o zobowiązania wobec państwa.

Posiadanie pojazdu i wykorzystywanie go w ramach działalności gospodarczej jest obecnie normą. Trudno wyobrazić sobie bowiem codzienne funkcjonowanie - zarówno w sferze prywatnej, jak i zawodowej - bez możliwości poruszania się samochodem. Bywają jednak branże, w których konieczne jest użytkowanie tak zwanych pojazdów specjalnych lub specjalistycznych. W niektórych przypadkach kluczowe znaczenie odgrywa na przykład zmiana przeznaczenia pojazdu na specjalny. O czym dokładnie mowa? Zachęcamy do lektury naszego tekstu!

Amortyzacja pojazdu w firmie

Każde przedsiębiorstwo posiada swój majątek, na który składają się nie tylko rzeczy materialne, ale także wszelkiego typu prawa. Jeśli mowa o tych pierwszych, wiele takich składników traktuje się pod kątem zaksięgowania jako środki trwałe, które jednorazowo powiększają koszty uzyskania przychodu, a jednocześnie zmniejszają podstawę opodatkowania. W wielu sytuacjach jednak koszty prowadzenia działalności są stałe i obliczane każdego miesiąca dzięki tak zwanym odpisom amortyzacyjnym. Jedną z rzeczy, która może podlegać wspomnianym rozliczeniom jest właśnie pojazd używany w ramach prowadzonego podmiotu gospodarczego. Amortyzacja to bowiem nic innego jak wykazanie utraty wartości przedmiotu spowodowanej jego eksploatacją.

Czym są pojazdy specjalne?

Pisząc o pojazdach firmowych mamy zazwyczaj na myśli samochody osobowe wykorzystywane przy realizacji planów biznesowych. W praktycznym wymiarze jednak posiadanie pojazdu w działalności gospodarczej nie sprowadza się wyłącznie do tego rodzaju maszyn, lecz w zakres ten wchodzą także samochody specjalne, które po części są unormowane odrębnymi przepisami. Wyjaśnienie, czym dokładnie jest pojazd specjalistyczny, nie należy do prostych zadań, ponieważ wciąż brakuje jasnych regulacji prawnych tego zagadnienia. Problem mają nawet organy podatkowe oraz Ministerstwo Finansów, które nie są zgodne co do określenia statusu takich pojazdów. Przyjrzyjmy się temu nieco bliżej!

Samochód specjalny a prawo

Pojazd specjalny nie został konkretnie zdefiniowany w polskim prawie, ale na podstawie niektórych ustaw możemy wyszczególnić kilka rodzajów lub też okoliczności, w których będziemy mogli zakwalifikować dany samochód do tej grupy. Biorąc pod uwagę przepisy o ruchu drogowym oraz akty prawne dotyczące sfery podatkowej, do grona pojazdów specjalnych można zaliczyć między innymi różnego typu dźwigi, żurawie, koparki, agregaty prądotwórcze, ładowarki, koparko-spycharki, polewaczki, pługi śnieżne, piaskarki, mobilne laboratoria techniczne, warsztaty naprawcze, podnośniki itp. Widzimy więc, że na liście można znaleźć pojazdy o dość specyficznej konstrukcji i takie, które używamy w konkretnym celu. W wielu przypadkach pojazd można stworzyć przebudowując inny, ale należy pamiętać o tym, aby spełniał on wspomniane kryteria i był wykorzystywany przy działalności firmowej.

Jakie wyróżniamy pojazdy specjalne w działalności gospodarczej?

Pojazdem specjalnym nie mogą być maszyny oraz samochody, które są przeznaczone wyłącznie do sprzedaży lub oddania w odpłatne użytkowanie na podstawie dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy w ramach działalności danego przedsiębiorstwa. Mowa więc o podmiotach, które na co dzień zajmują się handlem takimi pojazdami. Samochody specjalne muszą pełnić w firmie istotną i realną funkcję, czyli służyć na przykład do przemieszczania się nimi, transportu osób lub składników majątkowych, w tym towarów, materiałów budowlanych, czy innego rodzaju produktów.

Jak rozliczać w przedsiębiorstwie pojazdy specjalne?

Wielu właścicieli pojazdów specjalnych wykorzystywanych przy działalności gospodarczej zastanawia się z pewnością, w jaki sposób można rozliczyć samochód na gruncie podatkowym. Zgodnie z aktualnymi przepisami w przypadku każdego pojazdu można bowiem skorzystać z prawa do odliczenia podatku od towaru i usług (VAT) oraz zaliczyć wydatki związane z eksploatacją pojazdu do kosztów uzyskania przychodu. Mówiąc o samochodach osobowych należy prowadzić szczegółową ewidencję przebiegu pojazdu, a także zgłosić go do właściwego urzędu skarbowego. Organy podatkowe nie mają bowiem pewności, w jakim stopniu pojazd jest używany w ramach działalności, a na ile do celów osobistych.

Pojazdy specjalne a VAT

Dylemat ten znika jednak jeśli chodzi o pojazdy specjalne, które ze swej natury użytkowane są w pełni przy prowadzeniu podmiotu gospodarczego, co ułatwia kwestię ich rozliczeń podatkowych. Właściciele takich samochodów nie są zobligowani do ewidencjonowania ich przebiegu, muszą jednak wskazać na to, iż konstrukcja pojazdów specjalnych uniemożliwia użycie ich do celów, które nie są związane z pracą przedsiębiorstwa. Resort finansów wielokrotnie już potwierdzał, że obowiązujące przepisy podatkowe dopuszczają odliczenie 100% podatku VAT od samochodów specjalnych, w tym także pojazdów ciężarowych o masie przekraczającej 3,5 tony. Dokładne regulacje znajdziemy w art. 86a ustawy o VAT. W razie potrzeby przedsiębiorca może również wystąpić do urzędu skarbowego o indywidualną interpretację.

Samochód specjalny - co jeszcze trzeba wiedzieć?

Najważniejszą kwestią przy użytkowaniu samochodów w ramach działalności firmy jest ich odpowiednie zaklasyfikowanie. Warto na bieżąco śledzić przepisy, ponieważ nawet niewielka nowelizacja może zmienić postać rzeczy. Korzystając z pojazdów specjalnych należy zaopatrzyć się w wymagane i zgodne z przepisami o ruchu drogowym dokumenty, które potwierdzają charakter danego pojazdu. Interpretując normy podatkowe we właściwy sposób i działając zgodnie z nimi można zyskać naprawdę wiele, a przede wszystkim - zniwelować ryzyko błędów i negatywnych konsekwencji wynikających z kontroli organów państwowych.