Ryczałt czy VAT – co się bardziej opłaca?

Czym jest Ryczałt?

Ryczałt ewidencjonowany to jeden z rodzajów podatku dochodowego. To uproszczona forma opodatkowania, gdzie przedsiębiorca uiszcza podatek od przychodu. Natomiast co ważne, nie ma w takim przypadku możliwości, aby pomniejszyć swój podatek o jego koszty uzyskania. Trzeba jednak zdawać sobie sprawę, że nie każdy może podlegać takiej formie opodatkowania. Przykładów jest całkiem sporo, ale warto wymienić choćby te, które mogą dotyczyć sporej ilości osób. Chodzi między innymi o:

sprzedaż akcesoriów i części do pojazdów mechanicznych;
apteki;
pośrednictwo finansowe;
fotografię reklamową;
usługi ochroniarskie i detektywistyczne;
lombardy.

To oczywiście nie wyczerpuje całej listy, dlatego lepiej zajrzeć do przepisów, które podpowiedzą, czy dany pomysł na działalność może podchodzić pod ryczałt. Mowa o ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym. Należy również mieć na uwadze to, że ryczałt może mieć różne stawki. Najmniej, bo tylko 2% odprowadzają osoby, które sprzedają przetworzone artykuły zwierzęce lub roślinne, ale pod warunkiem, że są one z własnej hodowli, a przetwórstwo nie jest przemysłowe. Warto jednak sprawdzić, o jakie rośliny i zwierzęta chodzi.

Najwięcej z kolei, bo aż 20% zapłacą osoby wykonujące wolne zawody. Dotyczy to między innymi weterynarzy, lekarzy, techników dentystycznych, stomatologów, czy tłumaczy. Poza tymi wymienionymi stawkami mamy jeszcze pięć pośrednich. Tak w skrócie przedstawia się sytuacja z ryczałtem. Co natomiast trzeba widzieć o drugiej omawianej tutaj formie opodatkowania?

Czym jest VAT?

W przeciwieństwie do ryczałtu profil działalności nie ma znaczenia w przypadku podatku VAT, czyli tak zwanych zasad ogólnych. Jest to najpopularniejsza forma opodatkowania. Każda osoba otwierająca własną firmę może z niej korzystać. Należy natomiast wiedzieć, że mamy tutaj do czynienia z dwiema stawkami VAT, czyli 18% oraz 32%. Pierwsza z nich obejmuje dochody do 85 528 zł, a druga wszystko, co przekracza tę kwotę. Osoby decydujące się na VAT muszą pamiętać o Księdze Przychodów i Rozchodów lub księgach rachunkowych. Trzeba tutaj co miesiąc obliczać należną zaliczkę na podatek i wpłacać ją w urzędzie do dwudziestego każdego miesiąca. Można także wybrać płatności kwartalne.

Wady i zalety ryczałtu

Przedsiębiorcy, zastanawiając się nad tym, co wybrać: ryczałt czy VAT, powinni poznać zalety i wady jednej i drugiej formy opodatkowania. Chodzi oczywiście o sytuacje, gdy profil przyszłej działalności nie wyklucza już na początku ryczałtu. Ten pierwszy bowiem to na pewno prostsza księgowość wystarczy prowadzić jedynie ewidencję przychodów. Ponadto, jak można było przeczytać we wstępie, w niektórych przypadkach można liczyć na bardzo niski podatek, czyli 2%. Natomiast kolejne najniższe stawki, to 3%, 5,5%, 8,5%, 12,5%, 17%.

Jak widać, istnieje kilka dość niskich progów, z których może korzystać całkiem sporo osób. Natomiast z minusów trzeba wymienić fakt, że przechodząc na ryczałt, nie można rozliczyć kosztów uzyskania przychodu. Sporą niedogodnością jest z kolei brak ulgi na dzieci oraz to, że nie rozliczymy się wspólnie z małżonkiem, czy też jako opiekun samotnie wychowujący dziecko. Natomiast nie będąc VAT-owcem nie każdy przedsiębiorca rozliczający się na zasadach ogólnych, będzie chciał z nami współpracować.

Wady i zalety VAT-u

Podobne porównanie warto zrobić, gdy chodzi o VAT. W końcu rozważania typu ryczałt a VAT nie będą bez tego pełne. Podatnikiem VAT można zostać, lecz wcale nie trzeba, zatem poznanie za i przeciw na pewno pomoże w podjęciu decyzji. Zaletą jest sam status VAT-owca, który ułatwia współpracę z innymi VAT-owcami. Jeśli zakupią oni od nas jakiś towar, to będą mogli odliczyć naliczony podatek. Także z powodu możliwości odliczeń ma się większe szanse w przetargach, gdyż podawany koszt usługi jest w kwocie netto, a ceny towarów są dla płatników VAT niższe.

Minusem mogą być z kolei same formalności, sporo tak zwanej papierkowej roboty, konieczność składania deklaracji VAT, pilnowania ewidencji. Bardzo uważać należy także na dokładność, gdy chodzi o rozliczenia z urzędem. Wszelkie nieprawidłowości mogą się wiązać z karami finansowymi. Trzeba być również na bieżąco z wszystkimi wchodzącymi w życie przepisami.

Każdy przypadek jest inny

Opłacalność jednej lub drugiej formy opodatkowania zależna jest od danej sytuacji. Działalność gospodarcza VAT czy ryczałt - nie można na takie pytanie jednoznacznie odpowiedzieć, nie znając profilu przedsiębiorstwa, rodzajów sprzedawanych produktów lub usług, potencjalnych zysków oraz kosztów, jakie wynikają z prowadzenia firmy. Na pewno też nie powinno się podejmować takiej decyzji jedynie na podstawie wysokości stawki procentowej, ponieważ może się okazać, że ryczałt z niewielką stawką, będzie i tak mniej się opłacał, aniżeli VAT. Nie ma sensu przechodzić na ryczałt, gdy zatrudnia się pracowników, ponieważ ich pensji, czy ZUS-u nie można wpisać w koszty. Ponadto, jest to również nieopłacalne, gdy firma ma wysokie koszty związane z zakupem materiałów, czy inwestycjami, a małe przychody. W przypadku ryczałtu bowiem podatek płaci się jedynie od przychodów i nie ma tutaj pomniejszenia o koszty jego uzyskania, jak ma to miejsce dla zasad ogólnych.

Jak widać, powinno się dobrze przemyśleć sprawę, konkretnie pod kątem własnej działalności. Przy uwzględnieniu wszystkich niezbędnych szczegółów można podjąć dobrą decyzję. Natomiast w razie czego raz w roku można zmienić formę opodatkowania, jednak trzeba to zrobić do 20 stycznia. Natomiast sytuacja, gdy z ryczałtu chcemy przejść na VAT już w trakcie roku podatkowego, możliwa jest wtedy, gdy właściciel firmy wykonał transakcję, która ryczałt wyklucza. Wtedy też należy powiadomić o tym fakcie naczelnika urzędu skarbowego.