Wielu z nas wykonuje przelewy na rachunki bankowe zarejestrowane poza Polską. W takich przypadkach konieczne jest posiadanie numeru IBAN konta, na które chcemy przesłać środki finansowe. W jaki sposób wygenerować kod IBAN i co warto o nim wiedzieć?

W obecnych czasach świat stoi przed nami otworem, a dokonywanie transakcji finansowych na odległość jest prostsze, niż kiedykolwiek wcześniej. Uiszczanie opłat na zagraniczne konta, zakup w sklepach na innym kontynencie czy przesłanie pieniędzy rodzinie zamieszkałej w sąsiednim kraju? Od dawna tego typu operacje nie są żadnym problemem, ponieważ możemy skorzystać z licznych rozwiązań, które pozwalają nam je przeprowadzić. O czym konkretnie mówimy? 

Numer IBAN – co to?

IBAN co to - to pytanie pada niezwykle często. Postaramy się na nie w pełni odpowiedzieć i rozwiać wszelkie wątpliwości z nim związane. IBAN to skrót od angielskiego wyrażenia “International Bank Account Number”. Numer IBAN, najprościej tłumacząc, to międzynarodowy standard w numeracji kont bankowych, który umożliwia przelewanie środków na zagraniczne rachunku oraz otrzymywanie płatności z zagranicy na własne konto zarejestrowane w Polsce. Widzimy więc, jak szerokie zastosowanie i pełen wachlarz funkcjonalności ma kod IBAN. Przy dokonywaniu płatności mniejszą uwagę przykładamy bowiem do prawidłowego oznaczenia adresata niż do wskazania odpowiedniego numeru konta, na które posyłamy pieniądze. 

Jak powstał numer rachunku IBAN?

Międzynarodowy Numer Rachunku Bankowego, czyli właśnie IBAN, powstał w 2001 roku na mocy decyzji Europejskiego Komitetu Standardów Bankowych. Od samego początku jednym z zasadniczych celów, jaki przyświecał jego twórcom, było usprawnienie realizacji płatności na terytorium Unii Europejskiej. Obecnie funkcjonuje on jako międzynarodowa norma ISO-13616 w przeszło 60 państwach świata, w tym między innymi w krajach Azji, Afryki czy Ameryki Południowej. Z kodu IBAN korzystają zarówno zwykłe osoby fizyczne, jak i przedsiębiorcy. Jest to więc jedno z podstawowych rozwiązań jeśli mówimy o międzynarodowym obrocie gospodarczym i nie tylko. IBAN funkcjonuje oczywiście także w naszym kraju i jest niezwykle często wykorzystywany, co potwierdzają statystyki prowadzone przez zarejestrowane w Polsce instytucje bankowe. 

Z czego składa się numer IBAN?

Aby w pełni zrozumieć znaczenie tego numeru, warto posłużyć się naszym rodzimym przykładem. IBAN jest unikalnym numerem, po którym można zidentyfikować bank, jak i właściciela rachunku, co odgrywa ważną rolę przede wszystkim w transakcjach biznesowych. Dzięki temu przedsiębiorca jest w stanie na przykład sprawdzić, czy dany kontrahent naprawdę istnieje, a także zweryfikować jego wiarygodność. Numer IBAN zawiera zawsze dwuliterowy kod kraju (przy Polsce jest to skrót PL), dwie cyfry kontrolne, a także składa się z maksymalnie 30 znaków alfanumerycznych. W praktyce więc standard IBAN wygląda niemal identycznie jak podstawowy numer bankowy danego użytkownika, tyle tylko, że posiada przedrostek wskazujący na państwo, w którym jest zarejestrowany. Nie ma więc reguły jeśli chodzi o długość numeru, ponieważ w każdym z krajów rachunki bankowe mają różną liczbę znaków. W Polsce IBAN składa się z 24 cyfr, z których 8 stanowi numer rozliczeniowy banku, a 16 kolejnych to numer konta danego klienta. Warto dodać, że zgodnie z przyjętymi normami, IBAN zapisywany jest w systemach transakcyjnych bez spacji, a jeśli chcemy wypisać go na kartce, dla wygody warto robić spację co 4 znaki. 

Identyfikacja banku oraz właściciela

Jak już wspomniano, po kodzie IBAN można zidentyfikować zarówno bank, jak i właściciela. Informacji tych nie można uzyskać jednak od ręki, ponieważ nie ma żadnej bazy, w której po wpisaniu numeru konta pojawiają nam się dane jego posiadacza. W standardzie IBAN zawarte jest ID instytucji finansowej, a trzeba wiedzieć, że każdy legalnie działający bank musi posiadać własny unikalny identyfikator. Tabelę z nazwami banków oraz ich numerami kontrolnymi można znaleźć w sieci, ponieważ są to informacje w pełni jawne. 

Jak zweryfikować poprawność numeru IBAN?

Wiele osób przed wysłaniem przelewu chce z pewnością sprawdzić, czy podany numer IBAN jest prawidłowy. Na szczęście w łatwy sposób można to zweryfikować. Wystarczy użyć dostępnych w Internecie narzędzi, które potwierdzą prawdziwość danego kodu. Aby to jednak zrobić, warto wiedzieć, jak działają algorytmy takich programów. W pierwszej kolejności powinniśmy sprawdzić, czy liczba znaków jest prawidłowa dla danego kraju. Po drugie, należy przenieść cztery pierwsze znaki na koniec numeru, a następnie zamienić oznaczenie “PL” na cyfry (każda litera alfabetu ma przypisaną cyfrę, A to 10, B to 11 itd). Ostatnim krokiem będzie podzielenie uzyskanej liczby przez 97. Jeśli reszta z dzielenia wyniesie 1 oznaczać to będzie, że numer IBAN jest prawidłowy. 

Numer IBAN a BIC/SWIFT

Bardzo często wykonując transakcje zagraniczne jesteśmy zmuszeni podać nie tylko numer IBAN, ale także kod SWIFT. Ten ostatni to oznaczenie instytucji finansowej, do której mają trafić środki finansowe. Ma to szczególne znaczenie, gdy płacimy na przykład w euro, a także oczekujemy przelewu walutowego i jesteśmy zobligowani do podania płacącemu numeru IBAN oraz SWIFT. W przeciwnym razie pieniądze nie będą mogły zostać przelane. Każdy bank posiada własny kod, dlatego najlepiej sprawdzić go u źródła. 

Standard IBAN - co jeszcze warto wiedzieć?

IBAN jest jednym ze sposobów na usystematyzowanie transakcji międzykrajowych. Jest ważnym rozwiązaniem nie tylko w biznesie, ale także podczas robienia zakupów czy przelewania środków na zagraniczne konta. Z roku na rok ze standardu tego korzysta coraz więcej państw, dzięki czemu zyskał globalny wymiar. Warto o tym pamiętać dokonując płatności na rachunek zarejestrowany poza Polską lub oczekując na przelew z innego kraju. W razie wątpliwości można zwrócić się z zapytaniem do swojego banku lub sprawdzić informację dostępne na jego stronie internetowej.