Zwolnienie dyscyplinarne – jakie są konsekwencje

Zwolnienie pracownika to dla wielu pracodawców bardzo trudne i niewdzięczne zadanie. Szczególnie wtedy, gdy mówimy o tzw. dyscyplinarce. Jakie mogą być powody takiej sytuacji? Dlaczego pracownik może zostać zwolniony w trybie dyscyplinarnym? Jak na okoliczności te patrzy polski ustawodawca? Zachęcamy do lektury poniższego artykułu, w którym dokładnie wyjaśniamy te kwestie.

Z pojęciem “zwolnienie dyscyplinarne” spotkał się niemal każdy. Wielu z nas ma w swoim otoczeniu osoby, które właśnie w ten sposób musiały pożegnać się ze swoją pracą. Dla wielu pracowników konsekwencje mogą okazać się bardzo dotkliwe. Nie bez powodu mówi się wówczas, że ktoś otrzymał “wilczy bilet”, a więc może mieć w przyszłości problemy ze znalezieniem równie dobrej posady.

Zwolnienie dyscyplinarne - co trzeba wiedzieć

Przede wszystkim należy zaznaczyć, że określenie “dyscyplinarka” lub “zwolnienie dyscyplinarne” nie jest umieszczone dosłownie w aktach prawnych. Pojęcie to stosuje się bowiem potocznie, jako pewnego rodzaju uproszczenie. W Kodeksie pracy ten rodzaj działania ze strony pracodawcy nazywany jest po prostu rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. Ogólnie rzecz ujmując, jest to jeden z trzech możliwych sposobów zakończenia stosunku pracy. Pozostałe to rozwiązanie umowy za porozumieniem stron, a także z zachowaniem określonego okresu wypowiedzenia, który wynosi co do zasady trzy miesiące.

Zwolnienie dyscyplinarne konsekwencje

Dyscyplinarka może dotyczyć wyłącznie osób, które były zatrudnione na umowie o pracę, niezależnie od wymiaru czasu pracy. Ma ona zastosowanie do umowy na czas nieokreślony, ale także określony oraz umowy na okres próbny. Zgodnie z artykułem 52 KP, pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie: ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych; popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem; albo zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku. Prawodawca dokładnie wskazuje, co powinno znaleźć się w wypowiedzeniu umowy w trybie dyscyplinarnym. Jednym z kluczowych elementów jest wskazanie przez pracodawcę przyczyny, dla której decyduje się na rozwiązanie umowy, a także pouczenie pracownika o możliwości odwołania się do sądu pracy.

Naruszenie obowiązków a zwolnienie dyscyplinarne

Zwolnienie dyscyplinarne nieobecność w pracy - to jeden z możliwych powodów rozwiązania umowy przez pracodawcę. Przez ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych można bowiem rozumieć właśnie uchylanie się od pracy czy niestawianie się w miejscu jej wykonywania. Istotne jest w tej materii to, aby móc pracownikowi przypisać winę umyślną lub rażące niedbalstwo. Naruszeniem obowiązków będzie zarówno działanie, jak i zaniechanie. Ponadto, przykładem może być tutaj także spożywanie przez pracownika w miejscu pracy alkoholu lub pojawienie się w pracy pod wpływem narkotyków, ciągłe spóźnianie się, a nawet złamanie zakazu konkurencji. Zwolnienie dyscyplinarne może grozić również za niewykonanie polecenia służbowego, zakłócanie porządku w miejscu pracy czy też kradzież.

Czy popełnienie przestępstwa może być powodem zwolnienia dyscyplinarnego?

Do złamania prawa musi dojść w okresie trwania umowy o pracę. Bardzo wiele stanowisk jest przeznaczonych wyłącznie dla osób niekaranych. Aby móc mówić o zwolnieniu dyscyplinarnym z tego powodu muszą zaistnieć łącznie trzy przesłanki: pracownik popełnił zbrodnię lub występek; przestępstwo uniemożliwia mu dalsze zatrudnienie na danym stanowisku; oraz przestępstwo powinno zaistnieć w trakcie obowiązywania stosunku pracy i powinno być oczywiste lub stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu. Pracodawca musi zachować w tym wypadku ostrożność i opierać swoje decyzje na twardych przesłankach. Jeśli zwolnienie nastąpi na przykład przed uprawomocnieniem się wyroku, pracownik zyska możliwość walki o swoje prawa w sądzie pracy. Zwolniona osoba ma 21 dni na odwołanie się od tej decyzji do właściwego sądu. Jeśli pracownik dowiedzie swoich racji, sąd może zdecydować o przywróceniu go do pracy na to samo lub równoległe stanowisko, a pracodawca będzie musiał wykonać ten wyrok.

Czy utrata uprawnień do wykonywania zawodu może skutkować zwolnieniem dyscyplinarnym?

Jeszcze jedną z przyczyn rozwiązania umowy z pracownikiem będzie utrata przez niego wymaganych na danym stanowisku uprawnień. Do sytuacji tej dochodzi bardzo rzadko, ponieważ w większości przypadków strony dochodzą do porozumienia i rozstają się w zgodzie. Mówiąc o utracie kwalifikacji chodzi głównie o takie okoliczności, w których pracownik ponosi za to pełną winę. Przykładem może być odebranie prawo jazdy zawodowemu kierowcy z powodu prowadzenia przez niego pojazdu pod wpływem alkoholu. Wtedy zatrudniający ma pełne prawo do wręczenia nieodpowiedzialnemu pracownikowi “dyscyplinarki”.

Czy zwolnienie dyscyplinarne wygasa?

Zwolnienia dyscyplinarnego nie można w żaden sposób wykreślić z życiorysu, ale nie oznacza to oczywiście, że osoba taka już nigdy nie będzie mogła zdobyć dobrej pracy. Wszystko zależy od indywidualnej sytuacji, posiadanych kompetencji, doświadczenia, a także tego, na jakie stanowisko będzie w przyszłości aplikować. Tego rodzaju rozwiązanie umowy o pracę ma jednak jeszcze inne poważne konsekwencje, w tym utratę odprawy, a także brak możliwości otrzymania zasiłku dla bezrobotnych. Zwolnienie dyscyplinarne a wypłata - czy pracownik ją otrzyma? Tak, każdemu należy się wynagrodzenie za przepracowany okres. Zwolnienie dyscyplinarne a urlop - co w przypadku, gdy nie wykorzystało się go w całości? Co do zasady pracodawca ma obowiązek wypłacenia ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany okres urlopowy. Pamiętajmy, że zwolnionemu pracownikowi nadal przysługuje szereg określonych w przepisach uprawnień. Mimo zwolnienia warto do samego końca walczyć o to, co się należy.