Franczyza: definicja i opłacalność biznesu franczyzowego

Co to jest franczyza?

Franczyza to działalność oparta na licencji franczyzowej. Franczyzobiorca podpisuje umowę z franczyzodawcą. W dokumencie określone są prawa i obowiązki obu stron. Franczyzobiorca zobowiązuje się do działalności według zasad zawartych w umowie, natomiast podmiot udzielający licencji określa możliwości korzystania ze znaku towarowego, „know how”, nazwy franczyzodawcy, sposobu prowadzenia działalności, pomocy technicznej i handlowej, a także wsparcia w prowadzeniu działalności. W zamian zobowiązany jest do odpowiedniej gratyfikacji. Najczęściej rozpoczęcie współpracy wymaga określonej wpłaty z tytułu licencji franczyzowej oraz własnego kapitału, niezbędnego do prowadzenia działalności gospodarczej. Franczyzobiorca zobowiązuje się do przestrzegania obowiązujących w sieci franczyzowej standardów oraz opłacania czynszu franczyzowego. Otrzymuje pakiet franczyzowy, będący kompletem dokumentów, składający się z pełnej koncepcji prowadzenia działalności, znaku towarowego, know-how, podręcznika operacyjnego, usług świadczonych przez franczyzodawców na rzecz franczyzobiorców i opłat franczyzowych. Franchising może mieć postać dystrybucyjną lub usługową.

Na czym polega franczyza?

Franczyza – co to oznacza? To pytanie zadaje sobie wielu początkujących przedsiębiorców. W praktyce wygląda to w ten sposób, że przedsiębiorca prowadzi własny biznes pod cudzym szyldem. Jest niezależny, sam ustala politykę cenową, a jego ryzyko niepowodzenia maleje. Dzięki znanej marce łatwo dociera do klientów znających jej produkt. W zamian za licencję zyskuje wiedzę potrzebną do prowadzenia biznesu i gotową listę dostawców. Ma również możliwość korzystania z zakupu produktów w niższych cenach. Zobowiązuje się za to do płacenia opłat franczyzowych, dostosowania się do standardów obowiązujących w danej sieci i kupowania produktów u konkretnego dostawcy.

Zalety franczyzy

Franczyza jest doskonałym sposobem na prowadzenie firmy dla osób, które nie czują się pewnie w biznesie lub nie mają pomysłu na niego. Również przedsiębiorcy chcący zarabiać niezależnie, lecz w bezpieczny sposób, docenią ten rodzaj współpracy, korzysta się bowiem ze sprawdzonej metody prowadzenia firmy, otrzymuje gotową wiedzę i model skutecznego prowadzenia biznesu. Przez cały okres współpracy franczyzobiorca może liczyć na wsparcie na każdym etapie prowadzenia działalności. Ma możliwość skorzystania ze szkoleń dla pracowników. Ryzyko upadłości jest znacznie mniejsze niż w przypadku posiadania samodzielnej firmy, a to dzięki unikaniu błędów wyeliminowanych już przez gotowy model biznesu. Franczyzodawca zapewnia także reklamę, a biznes już w chwili otwarcia jest rozpoznawalny. Przedsiębiorca nie musi już więc wydawać środków na reklamę i marketing. Kampanie reklamowe marki są korzystne dla jego biznesu i przyciągają klientów. Ci z kolei znają markę, dzięki czemu już od początku działania można cieszyć się ich zaufaniem. Franczyzobiorca korzysta także z gotowej listy dostawców. Nie musi ich szukać, a towar otrzymuje na korzystniejszych warunkach niż inne firmy. Ma co prawda ograniczony do pewnego stopnia asortyment, jednak sam ustala ceny i marże.

Wady franczyzy

Podpisanie umowy franczyzy daje franczyzodawcy prawo do przeprowadzania kontroli, mającej na celu sprawdzenie przestrzegania warunków umowy. Niestosowanie się do nich może grozić zerwaniem umowy współpracy i odebraniem licencji. Wydaje się to wadą, lecz kontrola może pomóc naprawić popełniane błędy i przyczynić się do sukcesu firmy. Niewątpliwym minusem współpracy franczyzowej są natomiast opłaty. Konieczność wykupienia licencji i comiesięczny czynsz to czasami spore wydatki. Jednak dla wielu osób są to koszty, zapewniające powodzenie w biznesie. Początkujący przedsiębiorca może mieć problem z udźwignięciem opłat na rzecz franczyzodawcy, kosztów utrzymania lokalu, czy zatrudnienia pracowników. Może to powodować, że na pierwsze zyski będzie musiał poczekać. Ta forma współpracy nie pozwala również na wykreowanie własnej marki, jednak umowa franczyzy zawierana jest na określony czas – franczyzodawca może nie chcieć przedłużyć umowę i wówczas traci się parasol ochronny, jakim jest wsparcie sieci franczyzowej. Błędne decyzje marki mogą spowodować sytuacje kryzysowe w całej sieci, co odbije się również na obrotach franczyzobiorcy.

Czy warto prowadzić biznes w oparciu o franchising?

Z pewnością dla wielu osób jest to świetny wybór, pozwalający na rozwój biznesu. Warunkiem jest to, by odpowiednio wybrać, czym przedsiębiorca się zajmować i podjąć współpracę z właściwym franczyzodawcą. Odpowiednia sieć franczyzowa ułatwi start w biznesie i da narzędzia do rozwoju firmy. W interesie franczyzodawcy leży, by każdy jego licencjobiorca odniósł sukces. Dlatego wiedza i wsparcie, jakie daje to szansa na powodzenie. Wymagane jest jednak dostosowanie się do wymogów i pracy. Parasol ochronny nie zwalnia z samodzielnych starań o rozwój firmy.

Franczyza to gotowy przepis na sukces firmy. Na rynku franczyzowym pojawia się coraz więcej sieci o różnorodnym zakresie działania – od sklepów spożywczych po punkty gastronomiczne, biura podróży, hotele i stacje paliw.