Jakie środki ochrony indywidualnej powinien zapewnić pracodawca?

Na przedsiębiorcach zatrudniających pracowników spoczywa szereg obowiązków, jakie muszą względem nich zrealizować. Do spełnienia jednych obliguje ich sam ustawodawca, inne z kolei są efektem indywidualnych porozumień między pracodawcą a jego załogą. Ma to szczególne znaczenie jeśli mówimy o niektórych branżach lub zawodach. Ważną rolę w niektórych profesjach odgrywają środki ochrony indywidualnej. O czym dokładnie mowa?

Każde przedsiębiorstwo ma wypracowany nieco inny model funkcjonowania, ale tym, co łączy część firm są różnego typu obowiązki narzucone przez prawo. Jednym z najistotniejszych obszarów w tej materii jest przestrzeganie praw pracowników oraz tworzenie bezpiecznych i zgodnych z przyjętymi unormowaniami stanowisk pracy.

Zasady bezpieczeństwa a obowiązki pracodawcy

Bezpieczeństwo i higiena pracy (BHP) to zagadnienie, z którym musi liczyć się każdy przedsiębiorca i to niezależnie od tego, w jakiej branży działa. Dla wielu osób przestrzeganie zasad BHP jest niepotrzebną formalnością, ale wiele przykładów z życia pokazuje jednak, że warto zadbać o ten aspekt. Jak to mówią - lepiej zapobiegać, niż leczyć. Zdanie to powinno stać się więc mottem każdego pracodawcy, a w szczególności tych, którzy funkcjonują w sektorach, w których konieczne jest zadbanie o zdrowie i bezpieczeństwo pracowników. Mowa tutaj między innymi o różnego typu zakładach produkcyjnych, ale nie tylko. BHP jest istotne zarówno w pracy fizycznej, jak i umysłowej. W poniższym materiale skupimy się jednak na tym, czym są środki ochrony indywidualnej i zbiorowej oraz w jakich okolicznościach pracodawca musi je zapewnić?

Co zaliczamy do środków ochrony indywidualnej?

Środki ochrony indywidualnej BHP - większość z nas przynajmniej raz w życiu spotkała się z tym pojęciem, ale nie każdy wie, z czym jest ono dokładnie związane. Co to są środki ochrony indywidualnej? Pod tym pojęciem należy rozumieć wszelkie środki noszone lub trzymane przez pracownika w celu jego ochrony przed jednym lub większą liczbą zagrożeń związanych z występowaniem niebezpiecznych lub szkodliwych czynników w środowisku pracy, w tym także akcesoria oraz dodatki przeznaczone do tego celu. Definicję taką proponuje sam ustawodawca, który obowiązek zapewnienia przez pracodawcę środków ochrony indywidualnej reguluje między innymi w przepisach Kodeksu pracy oraz w stosownych rozporządzeniach ministerialnych w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Środki ochrony indywidualnej BHP - o czym dokładnie mowa?

Do środków tych należy zaliczyć głównie odzież ochronną, w którą musi zostać wyposażony pracownik. Obowiązek dostarczenia jej spoczywa na pracodawcy, ale sam zatrudniony musi także zrobić wszystko, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia jakiegokolwiek niebezpieczeństwa na danym stanowisku. Chodzi tutaj przede wszystkim o stosowanie się do przyjętych procedur, brak ryzykownych zachowań oraz odpowiednie reagowanie w sytuacjach zagrażających życiu lub zdrowiu. Środki ochronne są przeznaczone na różne części ciała, w tym kończyny (obuwie, ochraniacze), głowę (kask, hełm), twarz oraz oczy (okulary ochronne), uszy (słuchawki, wkładki, stopery), układ oddechowy (różnego typu kombinezony chroniące przed gazem czy pyłami, maski).

Praca na wysokości środki ochrony indywidualnej - co należy wiedzieć?

Należy wspomnieć także o tym, jakiej odzieży oraz produktów nie można zakwalifikować do środków ochrony osobistej. Mowa tutaj w szczególności o zwykłej odzieży roboczej, wyposażeniu sportowym, wszelkiego rodzaju mundurach, które nie mają funkcji ochronnej. W tym kontekście trzeba wspomnieć także o środkach ochrony indywidualnej używanych przez wojsko, policję czy inne służby, a także wyposażeniu stosowanym przez ratowników medycznych. Jednym z zajęć, które wymagają zastosowania odpowiednich środków bezpieczeństwa, w tym wskazanego sprzętu ochronnego są prace na wysokości. Pracownik taki musi zostać wyposażony nie tylko w ubranie ochronne, ale przede wszystkim posiadać linki bezpieczeństwa.

Jak poprawnie używać środków ochrony indywidualnej?

Wiemy już, jakie środki ochrony indywidualnej należy wyróżnić, warto zastanowić się teraz nad tym, jak poprawnie ich używać. Niezwykle istotny jest odpowiedni wybór środków, którego dokonuje sam pracodawca, ale dopiero po skonsultowaniu tego z pracownikami. Ważne jest, aby postawić na elementy, które w jak najwyższym stopniu będą w stanie zapewnić bezpieczeństwo przy pracy na danych stanowisku, a jednocześnie pozostaną zgodne z przyjętymi prawnie wymaganiami, które dokładnie opisujemy w kolejnym akapicie. Każdy środek ochrony indywidualnej musi być użyty zgodnie z przeznaczeniem oraz zasadami zdrowego rozsądku. To dlatego pracodawca ma obowiązek zorganizowania specjalnego szkolenia BHP, podczas którego pracownicy nabędą potrzebną wiedzę oraz umiejętności. Przed podjęciem decyzji o tym, jaki środek należy zastosować, należy wziąć pod uwagę takie aspekty, jak rodzaj wykonywanej pracy, natężenie czynników szkodliwych, pozycję, w której się pracuje, charakterystykę potencjalnego niebezpieczeństwa, stopień uciążliwości pracy oraz czas przebywania pracownika w niebezpiecznej strefie.

Jakie wymagania powinny spełniać środki ochrony indywidualnej?

Pracodawca musi więc zachować wszystkie niezbędne środki bezpieczeństwa, a im więcej zagrożeń jest w stanie przewidzieć, tym lepiej. Wszystko to wymaga dokładnej analizy oraz zastosowania się do wytycznych, które narzuca sam prawodawca. Środki ochrony indywidualnej BHP muszą bowiem spełniać wymagania dotyczące tak zwanej oceny zgodności. Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej, powinny one zapewniać wystarczającą ochronę przed występującymi zagrożeniami, a także być zaprojektowane oraz wykonane zgodnie z wymaganiami ergonomii w taki sposób, aby w przewidywanych warunkach używania, do których są przeznaczone, użytkownik mógł normalnie wykonywać wszelkie czynności w przypadku zagrożenia, korzystając równocześnie z odpowiedniej ochrony na możliwie najwyższym poziomie. Ponadto, ustawodawca zaznacza także, że dany środek ochronny powinien być przeznaczony dla konkretnego pracownika i tylko przez niego używany.