Leasing samochodu osobowego – kompendium wiedzy

Leasing, zgodnie z definicją Słownika Języka Polskiego PWN, jest formą dzierżawy maszyn, środków transportu itp., polegającą na ich odpłatnym użytkowaniu z prawem wykupu po upływie określonego czasu. Jest to zatem atrakcyjna możliwość, by w działalności przedsiębiorstwa wykorzystywać nowe samochody, nie inwestując w jednym momencie całej ich wartości. Warunkiem stosowania tej metody jest regularne spłacanie podjętego zobowiązania w ratach, co trwa przez umówiony czas.

Na leasing zdecydować mogą się tak nowe firmy, nieposiadające jeszcze ogromnego kapitału, jak i przedsiębiorstwa, która zamierzają poszerzać swoją działalność. Leasingowi najczęściej podlegają samochody osobowe, chociaż coraz popularniejsze staje się leasingowanie samochodów ciężarowych, dostawczych czy pojazdów specjalistycznych.

Leasing samochodu osobowego a koszty

Warto również zauważyć, że podatkowi od środków transportu leasingobiorca podlega wyłącznie wtedy, gdy leasingodawca nie jest podmiotem krajowym, a forma wdania auta wiąże się z wymogiem jego rejestracji w Polsce. Ponadto ten podatek dotyczy tylko samochodów ciężarowych, których masa przekracza 3,5 tony oraz przyczep i naczep, które są do nich przypisane.

Ponadto leasing, w żadnej formie, nie został wskazany przez ustawę o podatku akcyzowym jako ewentualny tytuł podatkowy w tej dziedzinie. Wobec tego pozyskanie pojazdu (tak osobowego, jak i ciężarowego) nie powoduje obowiązku zapłaty podatku akcyzowego.

Tym niemniej koszty leasingu są zależne od tego, na jaką jego formę się zdecydowano – leasing operacyjny czy finansowy. Wywierają one inne skutki podatkowe oraz majątkowe.

Samochód w leasingu: umowa

Umowa leasingu regulowana jest przez Ustawę z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks Cywilny. Zgodnie z art. 709 Kodeksu: „Przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego”.

Istotne jest, by umowa dokładnie określała możliwości i sposób, w jaki z leasingowanych pojazdów mogą korzystać osoby trzecie, takie jak zatrudnieni w firmie pracownicy.

Taka umowa musi być zawarta w formie pisemnej i powinna składać się z przynajmniej trzech dokumentów: pisemnej umowy, harmonogramu spłat (jako załącznika do umowy) raz ogólnych warunków umowy leasingowe, wraz z tabelą wszelkich opłat i prowizji (również jako załącznika do umowy).

Leasing operacyjny samochodu

W tej formie leasingu samochód stanowi własność leasingodawcy. Odpisy amortyzacyjne od środka trwałego, zgodnie z przepisami podatku dochodowego, są zatem dokonywane przez leasingodawcę. Leasingobiorca może natomiast do kosztów uzyskania przychodu zaliczyć tak wszelkie opłaty, które wiążą się z podpisaniem umowy leasingowej oraz jej realizacją, jak też eksploatacją samochodu. Może więc od przychodu odliczyć czynsz inicjalny (czyli opłatę, która jest pobierana w trakcie zawierania umowy), opłacane comiesięcznie raty (ich całość), a także opłaty manipulacyjne. Do kosztów podatkowych mogą zostać również zaliczone wszystkie wydatki eksploatacyjne (jak zakup paliwa), koszty ubezpieczenia czy koszty przeglądów. To istotne szczególnie dlatego, iż korzystający z leasingu operacyjnego nie muszą prowadzić ewidencji przebiegu pojazdu, więc rozliczenia wszelkich wydatków nie są związana z limitami tzw. kilometrówki.

Dodać warto, iż leasingowi operacyjnemu przedmioty podlegają w krótkim okresie, nie krótszym jednak od 40% okresu amortyzacji (2 lata). Samochody firmowe mogą być więc tą metodą pozyskiwane przy niewielkim zaangażowaniu kapitału przedsiębiorstwa. Późniejszy wykup odbywa się zazwyczaj za symboliczną wartość, a nabyty w ten sposób pojazd może zostać zakwalifikowany jako środek trwały podlegający amortyzacji, o ile zostanie wprowadzony do stosownej ewidencji.

W odniesieniu do podatku VAT odliczać można podatek naliczony na fakturze leasingowej, wynikający z użytkowania pojazdów (np. w zakresie napraw, konserwacji czy wymiany opon) i zakupu paliwa. Jeżeli przedsiębiorca zdecyduje się na prowadzenie wobec samochodu ewidencji przebiegu pojazdu, a ten wykorzystywany jest wyłącznie na cele związane z prowadzoną działalnością gospodarczą (co zostanie potwierdzone skierowanym do urzędu skarbowego drukiem VAT-26), możliwe jest pełne odliczenie VAT. W innym przypadku rozliczyć można 50% kwoty kosztów podatkowych.

Leasing finansowy samochodu

Ten rodzaj leasingu uznawany jest przez przepisy prawa za równy zakupowi. Przyjęty do użytkowania samochód w ramach leasingu staje się składnikiem majątku leasingobiorcy. Umożliwia to dokonywanie odpisów amortyzacyjnych z jednej strony, a z drugiej – nie pozwala na wliczanie całości rat w koszty uzyskania przychodu. Do tych kosztów można natomiast zaliczyć odsetkową część rat, jak też wydatki związane z użytkowaniem pojazdu.

W stosunku do leasingu operacyjnego, czas trwania leasingi finansowego jest dłuższy, zwykle podobny do czasu gospodarczej przydatności samochodu. Po spłaceniu umówionych rat pojazd staje się własnością przedsiębiorstwa. Samochody osobowe mogą być wówczas rozliczane w podatku dochodowym do ich wartości (do 30 000 euro dla pojazdów elektrycznych i 20 000 euro dla pozostałych), przekroczenie ich uniemożliwia dokonywanie odpisów amortyzacyjnych. Rozliczane w ramach kosztów mogą być natomiast w dalszym ciągu wszystkie wydatki związane z bieżącą eksploatacją.

W stosunku do podatku VAT odliczać można ten, który naliczony został do faktury leasingowej oraz kosztów używania pojazdów (eksploatacji, napraw, konserwacji). Pełne odliczenie – tak jak w przypadku leasingu operacyjnego – możliwe jest w odniesieniu do samochodów wykorzystywanych wyłącznie na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, co potwierdzić musi złożenie formularza VAT-26 do organu skarbowego. Konieczne jest także stosowanie ewidencji przebiegu pojazdu. W przypadku stosowania mieszanego samochodu (do celów związanych z działalnością oraz do celów prywatnych), odliczać można 50% powstałych kosztów.